(review)
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
No edit summary |
((review)) |
||
|
[[File:Clade-grade II.png|thumb|360px|'''Filetsko stablo plave (lijevo) i crvene (desno) grupe koje su monofiletske, dok je zelena kategorija (u sredini) parafiletska'''.]]
'''Monofiletska evolucija''' ili '''[[monofiletsko porijeklo]]''' i '''[[monofiletska specijacija]]''' su pojmovi koji se odnose na pojavu da svi pripadnici određene šire [[biosistematika|biosistematske skupine ili skupine [[populacija]] potiču iz jedne te iste uže grupe [[organizam]]a. Pravac u nauci o biološkoj evoluciji koji ovakav oblik specijacije smatra univerzalnim načinom evoluiranje živog svijetaoznačava se kao '''monofiletizam'''.<ref>Mayr E. (1970): Populations, species, and evolution – An abridgment of Animal species and evolution. The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, Massachussets and London, England, ISBN 0-674-69013-3.</ref><ref>Hadžiselimović R. (1986): Uvod u teoriju antropogeneze. Svjetlost, Sarajevo, ISBN 9958-9344-2-6.</ref><ref>Dobzhansky T. (1970): Genetics of the evolutionary process. Columbia, New York, ISBN 0-231-02837-7.</ref>▼
[[Image:Monophyly, paraphyly, polyphyly.png|thumb|360px|'''Kladogram [[primat]]a prikazuje monofiletsku grupu'''<br> (majmuni: žuto), parafiletsku (polumajmuni: plavo, uključujući i crveno polje) i polifiletsku grupu (noću aktivni primati: [[lori]] i [[avetnjaci]], crveno).]]
'''Monofiletska evolucija''' ili '''[[monofijija]]''' (eng: ''monophyly'') i [[monofiletsko porijeklo]]''', kao i '''[[monofiletska specijacija]]''' su pojmovi koji se odnose na pojavu da svi pripadnici određene šire [[biosistematika|biosistematske skupine ili skupine [[populacija]] potiču iz jedne te iste uže grupe [[organizam]]a. Pravac u nauci o biološkoj evoluciji koji ovakav oblik specijacije smatra univerzalnim načinom evoluiranje živog svijetaoznačava se kao '''monofiletizam'''.
▲
U zajedničkoj kladističkoj upotrebi, monofiletska grupa je [[takson]] (grupa organizama) koji formira jednu granu [[filogeneza|filogenetskog ]] sabla, što znači da se sastoji od predaka svake [[vrsta|vrste]] i svih njenih potomaka. Termin je sinonim za neuobičajeno termin '''holofilija'''. Monofiletske grupe su obično okarakterizirane zajedničkim obilježjima, kao izvedenim sinapomorfijama.
Monofilija je u suprotnosti sa parapfilijom i polifilijom, koji je najlakše shvatiti iz drugog dijagrama u ovom članku. U današnjoj upotrebi, parafiletska grupa se sastoji se od svih potomaka zajedničkog pretka osim jedne ili više monofiletskih grupa. Parafiletska grupa je na taj način 'gotovo' monofiletska (u skladu sa značenjem prefiksa 'para', odnosno 'u blizini' ili 'zajedno'). Polifiletske grupe karakteriziraju konvergentne značajke, uključujući i [[ponašanje]] (npr. noću aktivni [[primat]]i, drveće, vodeni insekati). Strukture i funkcija po kojima se jedna grupa razlikuje od ostalih nisu naslijeđene od zajedničkog pretka.
==Reference==
{{reference}}
| |||