Razlika između verzija stranice "Jugoslavenska narodna armija"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
dodao reference |
dodao reference |
||
Red 1:
{{Infokutija nacionalna vojska
| naziv =
| slika = Logo of the JNA.svg
| veličina_slike = 200px
| opis_slike = Grb JNA
| država =
| utemeljena =
| grane =
| štab =
| vrhovni komadant =
| načelnik štaba =
| ministar odbrane =
| vojno sposobni =
| broj raspoloživih za vojnu službu = 100.000 <ref name="gs"/>
| broj sposobnih za vojnu službu =
| broj godišnje stasalih za vojnu službu =
| aktivan sastav =
| rezervni sastav = 450.000 (1993.) <ref name="gs"/>
| vojni budžet = 14.8 [[bilion]]a [[Jugoslavenski dinar|YUD]](1989.)<ref name="theodora"/>
| procent BDP-a = 4.6% (1989.) <ref name="theodora">[http://www.theodora.com/wfb1990/yugoslavia/yugoslavia_military.html Yugoslavia Defense Forces - 1990]''theodora.com'',pristupljeno 21.11.2014 {{en simbol}}</ref>
| domaći proizvođači =
| strani dobavljači =
}}
'''Jugoslavenska narodna armija''' (''Jugoslovenska narodna armija'', JNA) bila je dio oružanih snaga [[SFRJ]] do njenog raspada. ▼
Svoje korijene JNA vuče iz narodnooslobodilačke borbe i Partizanskih odreda Jugoslavije (POJ). Uskoro se formira Dobrovoljačka vojska Jugoslavije koja ubrzo postaje Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije ([[NOVJ]]), a 1. marta 1945. NOVJ je preimenovana u Jugoslavensku armiju.Povodom proslave desetgodišnjice razvoja 22. decembra 1951. Jugoslavenska armija je preimenovana u Jugoslavensku narodnu armiju, čime je i formalno naglašen njen narodni, socijalistički i revolucionarni karakter.1969. dolazi do stvaranja [[Teritorijalna odbrana|Teritorijalne odbrane]] SFRJ.▼
▲'''Jugoslavenska narodna armija''' (''Jugoslovenska narodna armija'', JNA) bila je dio oružanih snaga [[SFRJ]] do njenog raspada.
Pred kraj 80-ih pojačava se srbizacija JNA te ona početkom 90-ih postaje oruđe velikosrpske politike srbijanskog predsjednika [[Slobodan Milošević|Slobodana Miloševića]] i učestvuje u ratovima u [[Slovenija|Sloveniji]], [[Hrvatska|Hrvatskoj]] i [[Bosna i Hercegovina|Bosni i Hercegovini]].<ref name="fmso">Timothy L. Sanz, [http://fmso.leavenworth.army.mil/documents/yugomr.htm The Yugoslav Peoples's Army: Between Civil War and Disintegration]''fmso.leavenworth.army.mil'';objavljeno decembar 1991,pristupljeno 21.11.2014 {{en simbol}}</ref>▼
▲Svoje korijene JNA vuče iz narodnooslobodilačke borbe i Partizanskih odreda Jugoslavije (POJ). Uskoro se formira Dobrovoljačka vojska Jugoslavije koja ubrzo postaje Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije ([[NOVJ]]), a 1. marta 1945. NOVJ je preimenovana u Jugoslavensku armiju.
JNA je službeno ukinuta krajem maja 1992. kada iz njeznih ostataka nastaju [[Vojska Jugoslavije]] i [[VRS|Vojska Republike Srpske]].▼
== Organizacija ==
JNA se tokom svoga postojanja u jednom trenutku smatrala za četvrtu vojnu silu Evrope (po nekim naknadnim mišljenjima bila je osma, nakon SSSR-a, V.Britanije, Francuske, Njemačke, Turske, Španije i Italije), i sastojala se od kopnenih snaga, vazduhoplovstva i mornarice. Snage JNA su bile organizovane u četiri vojne regije. Regije su se dalje dijelile u distrikte koji su bili odgovorni za administrativne poslove kao što je regrutacija, te pravljenje i održavanje vojnih instalacija. Regije su bile: beogradska, zagrebačka, skopaljska i vojnopomorska oblast Split. Ukupna vojna sila iznosila je oko 180,000 vojnika, od čega su više od 100,000 bili regruti.<ref name="gs">[http://www.globalsecurity.org/military/world/serbia/mod.htm Ministry of Defense]''globalsecurity.org'',pristupljeno 21.11.2014 {{en simbol}}</ref>▼
▲Pred kraj 80-ih pojačava se srbizacija JNA te ona početkom 90-ih postaje oruđe velikosrpske politike srbijanskog predsjednika [[Slobodan Milošević|Slobodana Miloševića]] i učestvuje u ratovima u [[Slovenija|Sloveniji]], [[Hrvatska|Hrvatskoj]] i [[Bosna i Hercegovina|Bosni i Hercegovini]].
Početkom 1990-ih godina, armija je gotovo završila sa opširnom reformom svoje strukture. Ukinute su stare pješačke divizije, a ustanovljena je brigada kao najveća operativna jedinica. Promjene u strukturi su omogućavale veću fleksibilnost i pokretljivost, kao i taktičku prednost pred napadačem, jer su ukinute velike i teško pokretljive jedinice.▼
▲JNA je službeno ukinuta krajem maja 1992. kada iz njeznih ostataka nastaju [[Vojska Jugoslavije]] i [[VRS|Vojska Republike Srpske]].
== Organizacija ==
▲JNA se tokom svoga postojanja u jednom trenutku smatrala za četvrtu vojnu silu Evrope (po nekim naknadnim mišljenjima bila je osma, nakon SSSR-a, V.Britanije, Francuske, Njemačke, Turske, Španije i Italije), i sastojala se od kopnenih snaga, vazduhoplovstva i mornarice. Snage JNA su bile organizovane u četiri vojne regije. Regije su se dalje dijelile u distrikte koji su bili odgovorni za administrativne poslove kao što je regrutacija, te pravljenje i održavanje vojnih instalacija. Regije su bile: beogradska, zagrebačka, skopaljska i vojnopomorska oblast Split. Ukupna vojna sila iznosila je oko 180,000 vojnika, od čega su više od 100,000 bili regruti.
=== Kopnene snage ===
▲Početkom 1990-ih godina, armija je gotovo završila sa opširnom reformom svoje strukture. Ukinute su stare pješačke divizije, a ustanovljena je brigada kao najveća operativna jedinica. Promjene u strukturi su omogućavale veću fleksibilnost i pokretljivost, kao i taktičku prednost pred napadačem, jer su ukinute velike i teško pokretljive jedinice.
==== Pješadija ====
JNA je 1990. raspolagala sa oko 180.000 vojnika (100.000 [[regrut]]a) redovnog sastava. Broj [[rezervist]]a je do 1993. porastao na 450.000. <ref name="gs"/>
==== Oklopno-mehanizovane snage ====
JNA je 1992. raspolagala s oko 800-900 [[tenk]]ova.<ref name="guide"/>
==== Artiljerija ====
Od teških oružja JNA je raspolagala sa oko 1400 [[top]]ova i [[haubica]].
=== Vazdušne snage ===
JNA je 1990. raspolagala sa oko 400-750 [[borbeni avioni|borbenih aviona]] i 200 [[helikopter]]a. U sastavu vazdušnih snaga bilo je oko 32.000 vojnika.<ref name="gs"/><ref name="guide">[http://www.history.navy.mil/library/online/bosnia.htm A Soldier’s Guide Bosnia-Herzegovina]''history.navy.mil'',pristupljeno 21.11.2014 {{en simbol}}</ref>
=== Pomorske snage ===
U sastavu pomorskih snaga bilo je oko 10.000 vojnika.<ref name="gs"/>
== Činovi u JNA ==
Line 120 ⟶ 161:
|<center>'''Razvodnik'''<center>
|}
I prije raspada Jugoslavije neki činovi su se nalazili van upotrebe:
Line 130 ⟶ 173:
== Zanimljivosti ==
* U JNA je korišten [[srpskohrvatski jezik]] (ekavica za naredbe) i [[latinica]], tako da su se svi građani SFRJ stariji od 18 godina sposobni za služenje vojnog roka služili tim jezikom.<ref name="sh">[http://www.vecernji.hr/hrvatska/snjezana-kordic-nijedan-jezik-nije-cist-940788 Snježana Kordić: Srpsko-hrvatski jezik nema veze s Jugoslavijom]''vecernji.hr'';objavljeno 25. 5.2014,pristupljeno 21.11.2014 {{hr simbol}}</ref> <ref>Dejan Novačić, [http://www.danas.rs/dodaci/vikend/gde_je_nestao_srpskohrvatski_jezik.26.html?news_id=259445 Gde je nestao srpskohrvatski jezik]''danas.rs'';objavljeno 25. 5.2014,pristupljeno 21.11.2014 {{sr simbol}}</ref>
* Osim Pravila službe, Glavni akt u JNA je bio Zakon o službi u oružanim snagama koji je regulirao sva pitanja odnosa unutar OS, prava i dužnosti, napredovanja, zdravstvenog i penzijskog osiguranja itd.
* Korespodencija između ustanova i jedinica JNA sa ustanovama van JNA kao i sa građanima vođena je na jeziku na kojem je dopis došao u jedinicu ili ustanovu JNA.
Line 148 ⟶ 191:
== Vanjski linkovi ==
* [http://www.vojska.net/srp/oruzane-snage/jugoslavija/ Jugoslavenska narodna armija]
* [http://www.vojska.net/eng/armed-forces/yugoslavia/ Jugoslavenska narodna armija] {{en simbol}}
* [http://www.leksikon-yu-mitologije.net/kategorija.php?id=38 Leksikon YU mitologije - JNA]
* [http://jna-sfrj.forum-aktiv.com Nepolitična stranica bivših pripadnika JNA]
* [http://www.radista.info/basic/JNA/jna.htm Jugoslavenska narodna armija]
* [http://www.globalsecurity.org/military/world/serbia/army-ypa.htm Yugoslav Peoples Army (YPA) ] {{en simbol}}
{{Commonscat|Yugoslav People's Army}}
| |||