|
[[Datoteka:Stamp-ctc-jazz-club.jpg|180p|desno|mini|Poštanska marka sa likovima jazzdžez pjevača]]
'''JazzDžez''' je muzički stil koji je nastao u [[Sjedinjene Američke Države|Sjedinjenim Američkim Državama]] početkom [[20. vijek]]a.
Osnovne muzičke karakteristike su: [[sinkopa]], [[vibrato]] i stalna muzička pulsacija u taktu 4/4, koja nema odgovarajuću paralelu u klasičnoj muzici. Najuobičajenija forma je tema sa varijacijama koje se improvizuju na stalni harmonijski skelet originalne teme. Usljed toga su stvaraoci u jazzudžezu izvođači, a ne kompozitori kao u klasičnoj muzici.
Centralni instrument svakog jazzdžez-ansambla je bubanj sa pomoćnim udaraljkama, koji sa [[klavir]]om, [[gitara|gitarom]] i [[kontrabas]]om čini ritam-sekciju. Naročito se primjenjuju duvački instrumenti ([[saksofon]], [[klarinet]], [[truba]] i [[trombon]], mada ponekad se koriste i [[flauta]], [[oboa]], [[rog]] i [[vibrafon]]). Veličina ansambla varira od trija do punog simfonijskog jazzdžez-orkestra, u kome svaki instrument može imati ulogu soliste. Dok u malim ansamblima svi instrumenti improvizuju na zadatu temu, jazzdžez-orkestar se služi pisanim aranžmanima, a improvizuju samo pojedini solisti.
Mada jazzdžez muzika ne isključuje mogućnost plesanja, ona se približuje više tipu klasične koncertne muzike nego plesnoj muzici i oštro se razlikuje od [[šlager]]a.
== Historija ==
U historijatu jazzadžeza prvi period, nazvan „[[Nju Orleans]]“, po mjestu postanka i nastao je mješavinom muzike američkih crnaca i evropske muzike, završava se oko [[1918]]. godine.
Poslije [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]] stvoren je novi stil, nazvan „[[diksilend]]“, u kome važnu ulogu ima kolektivna improvizacija.
U toku [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]], zaslugom saksofoniste [[Charlie Parker]]-a i trubača [[Dizzy Gillespie]]-a, stvoren je stil po imenu bi-bap - on se od svinga razlikuje sitnijom ritmičkom podjelom i većom harmonskom složenošću, u kojoj se ogleda uticaj [[Evropa|evropske]] muzike.
Dalji korak u istom pravcu predstavljao je i kul, stvoren oko 1950. 1956. godine, [[modern bap]] a jedan od revolucionarnijih reformi u džezu bio je 60tih [[free jazzdžez]] (slobodni džez)sa vanritmičkim i potpuno ili poluimprovizacijskim formama,najpoznatiji predstavnici-Ornette Coleman(Ornet Kolman),John Coltrane (Džon Koltrejn),Sun Ra (San Ra),Art ensemble of Chicago (Art ensembl of Čikago), te fusion (pretapanje) sa Miles Davisom (Majls Dejvis), Dizzy Gilespiem (Dizi Gilespi),John McLaughlin (Džon Mklafi).
== Veliki izvođači ==
Velikoj popularnosti i univerzalnosti jazzdžez muzike doprinijeli su ne samo heterogeni elementi njenog umjetničkog izraza, nego i sami njeni propagatori, izvođači koji su po nomenklaturi veliki virtuozi na svojim instrumentima.
* [[Louis Armstrong]]
| 