Razlika između verzija stranice "Korejski rat"

== Uzrok sukoba ==

[[Datoteka:Crossing the 38th parallel.jpg|240p|lijevo|mini|Jedan od graničnih prelaza između dvije Koreje duž 38. paralele]]

 

Nakon kapitulacije Japana na Korejskom poluostrvu su uspostavljene sovjetska i američka okupacijska zona. Demarkacijska linija, ustanovljena prethodnim dogovorom iz 1945. godine, išla je 38. paralelom. Iako je bilo planirano da se po završetku okupacije održe izbori i Koreja ujedini kao država s jedinstvenom vladom, te je planove poremetilo izbijanje [[Hladni rat|Hladnog rata]] te su, slično kao i u [[Njemačka|Njemačkoj]], pregovori o ujedinjenju propali. Umjesto toga su [[SSSR]] i SAD ustanovili protivničke i ideološki suprotstavljene vlade, odnosno države koje su se nazivale Sjeverna i Južna Koreja. Oba režima su se samoproglasila "pravom" Korejom stavljajući do znanja da ne priznaju jedni druge. I predsjednik Južne Koreje [[Syngman Rhee]] i Generalni Sekretar Komunističke partije Sjeverne Koreje [[Kim Il-Sung]] su najavljivali ujedinjenje poluostrva pod vlastitim režimom. Zbog Sovjetske pomoći u oružju Sjeverna Koreja je bila u mogućnosti da poduzme akcije na tom planu, dok se Južna Koreja mogla osloniti samo na male američke snage koje su ostale u zemlji.

Međutim sam potez prelaska 38. paralele ozbiljno je zabrinuo komunističku vlast u NR Kini, koja je pokušala upozoriti Amerikance da se zaustave ili će se sjevernokorejskim jedinicama pridružiti kineske snage. Američki generali su uvjeravali Trumana kako nema opasnosti od Kineskog uplitanja, a u slučaju da do istog dođe da Kina nema dovoljno jaku avijaciju da se suprostavi SAD-u. Truman je namjeravao da u Koreji vodi ograničeni rat i da spreči svako proširenje na Kinu i Sovjetski Savez ali je vrhovni komandant trupa UN-a, general MacArthur, samovoljno proširio svoj mandat i suprotno od onoga što mu je bilo naređeno krenuo je u jesen 1950. zajedno sa juznim Koreancima prema rijeci Yalu gdje se nalaze elektrane koje su mandžursko industrijsko područje snadbijevale strujom. MacArthur je Trumana ubjeđivao kako se Kinezi neće usuditi da se umješaju u te borbe jer ako to učine izgubili bi obraz a komunizam bi doživio poniženje. Međutim MacArthur je ignorisao prisutnost dobrovoljaca Četvrte borbene armije generala [[Lin Piao]]-a na samoj granici sa Korejom.

Pošto su upozorenja Kine ignorirana, Kinezi su 19. oktobra poslali 300,000 "dobrovoljaca" preko granice, a dotadašnju američku premoć u zraku su po prvi put izazvali mlazni sovjetski lovci [[MiG-15]] obojeni u kineske boje. Nakon prvog napada i poraza snaga UN-a, kineske snage su se povukle u planine. Za MacArthura ovo je bio znak slabosti tako da je naredio dalje napredovanje misleći da je prvi udar najviše što je Kina u stanju da uradi. Kao i prvi put kineska vlada je davala snažna upozorenja da se ofanziva prema rijeci Yalu i kinesko-korejskoj granici prestane, ali još jednom zapadne zemlje su se oglušile na njih. Kada ni to nije dovelo do zaustavljanja američkog napredovanja prema kineskoj granici, u novembru su Kinezi poduzeli snažnu ofanzivu, udarili u bok iznađenih američkih snaga, nanijeli im teške gubitke i natjerali ih na povlačenje - koje mnogi danas drže najdužim u američkoj vojnoj historiji. <ref>Eliot A. Cohen and John Gooch, Military Misfortunes: The Anatomy of Failure in War (1990), pp 165-95.</ref>

 

== Pat pozicija ==

 

[[am:የኮርያ ጦርነት]]

[[ar:الحرب الكورية]]

[[bat-smg:Kuoriejės vaina]]