Planina Brokeback
Planina Brokeback (engleski: Brokeback Mountain) je američki romantični, dramski film snimljen 2005. godine u režiji Ang Lee-a a producenti su bili Diana Ossana i James Schamus. Film je adaptacija istoimene kratke priče iz 1997. godine američke književnice, dobitnice Pulitzerove nagrade, Anne Proulx. Scenarij su napisali Ossana i Larry McMurtry. Glavne uloge tumače Heath Ledger, Jake Gyllenhaal, Anne Hathaway i Michelle Williams. Radnja filma se usredsređuje na složenu emocionalnu i seksualnu vezu između Ennisa Del Mara i Jacka Twista na Američkom zapadu u periodu od 1963. do 1983. godine.[1]
| Planina Brokeback | |
|---|---|
 | |
| Izvorni naslov | Brokeback Mountain |
| Režiser | Ang Lee |
| Producent | |
| Scenarist(i) |
|
| Uloge | |
| Muzika | Gustavo Santaolalla |
| Žanr | Drama |
| Kinematografija | Rodrigo Prieto  |
| Montaža |
|
| Produkcija |
|
| Distributer | |
| Premijera | 2005. |
| Trajanje | 134 minute |
| Zemlja | |
| Jezik | Engleski |
Lee je prihvatio rad na projektu nakon niza pokušaja prilagođavanja kratke priče za film od strane raznih drugih režisera koji nikada nisu započeli sa radom. Focus Features je koproducirao zajedno sa River Road Entertainmentom koji je i distribuirao film. Glavni glumci Ledger i Gyllenhaal najavljeni su 2003. godine, a snimanje je potom započeto na različitim lokacijama u Kanadi 2004. godine. Sljedeće godine Planina Brokeback je premijerno prikazan na Filmskom festivalu u Veneciji, a zvanično je počeo sa prikazivanjem 9. decembra 2005.
Film je dobio pozitivnu kritiku a naročito Leejeva režija i izvedbe Ledgera, Gyllenhaala i Williams. Planina Brokeback je stavljena na listu deset najboljih filmova 2005. godine od strane filmskih kritičara. Također film je bio komercijalno uspješan, zaradivši 178 miliona dolara širom svijeta u odnosu na budžet od 14 miliona dolara, iako suočen sa pitanjima u vezi sa distribucijom u mnogim zemljama. Film je dobio nagrade za najbolji film i najboljeg režisera na dodjeli nagrada BAFTA, Zlatni globus, Udruženja američkih filmskih producenata, Filmska nagrada po izboru kritičara, i nagrada "Nezavisni duh", između ostalih. Također je dobio osam nominacija za nagradu Oscar, što je iznosilo najviše nominacija na 78. dodjeli "Oscara", gdje je osvojio tri - Oscar za najboljeg režisera, Oscar za najbolji adaptirani scenarij, i Oscar za najbolju originalnu muziku.
Planina Brokeback je također bio predmet kontroverzi, poput razočaravajućeg gubitka Oscara za najbolji film od strane filma Sudar, kao i kritika konzervativnih medija. Suprotno tome, dok se o seksualnosti njegovih likova žestoko raspravlja, film se također smatra odskočnom daskom za dokazivanjem filmova sa LGBT tematikom među glavnim medijima. Godinama kasnije, Kongresna biblioteka je 2018. godine izabrala film na čuvanje u Nacionalni filmski registar u Sjedinjenim američkim državama.
Radnja
urediGodine 1963. Joe Aguirre angažuje Ennisa Del Mara i Jacka Twista kako bi tokom ljeta u planinama Wyominga čuvali ovce. Nakon noći pijančevanja, Jack prilazi Ennisu, koji u početku oklijeva, ali na kraju pristaje na Jackovo udvaranje. Uprkos Ennisovoj izjavi da je to bio jednokratni incident, oni razvijaju strastveni seksualni i emotivni odnos. Nakon što se Jack i Ennis na kraju razdvajaju, Ennis se vjenčava sa svojom dugogodišnjom zaručnicom Almom Beers i s njom ima dvije kćeri. Jack se sljedećeg ljeta vraća tražeći posao, ali Aguirre, koji je u planini znao za vezu Jacka i Ennisa, odbija da ga zaposli. Jack se seli u Texas, gdje se upoznaje s rodeo jahačicom Lureen Newsome, koju ženi i ima sina s njom. Nakon četiri godine, Jack posjećuje Ennisa. Nakon susreta, njih dvojica se strasno ljube, a Alma ovo nehotice opaža. Jack predlaže Ennisu da zasnuju život na malom ranču, ali Ennis to odbija, progonjen sjećanjem iz djetinjstva o mučenju i ubistvu dvojice muškaraca osumnjičenih za homoseksualno ponašanje. Također on nije voljan da napusti porodicu.
Ennis i Jack nastavljaju se sastajati na rijetkim ribolovnim putovanjima jer im se brakovi pogoršavaju. Lureen odustaje od rodea, i ulazi u biznis sa svojim ocem, očekujući da će Jack raditi na prodaji. Alma i Ennis na kraju se razvode 1975. Čuvši za Ennisov razvod, Jack odlazi u Wyoming. Ponovo sugerira da žive zajedno, ali Ennis se odbija odmaknuti od svoje djece. Uznemiren, Jack nalazi utjehu s muškim prostitutkama u Meksiku. Ennis redovito viđa svoju porodicu sve dok se Alma konačno ne suoči s njim rekavši mu kako zna istinsku prirodu njegove veze s Jackom. To rezultira nasilnom svađom, zbog čega je Ennis odustao od veze s Almom. Ennis se upoznaje s jednom konobaricom Cassie Cartwright i ima kratku romantičnu vezu s njom. Jack i Lureen se upoznaju i druže sa drugim parom, Randallom i Lashawnom Malone. Tu Jack započinje aferu s Randallom. Randall kaže Jacku da njegov šef ima udaljenu vikendicu koju može koristiti kad god poželi i predlaže da je katkad zajedno koriste.
Na kraju redovnog ribolova, Jack saznaje da Ennis, kako bi zadržao svoj posao, ne može ponovo da se sastane s njim prije novembra. Jackova frustracija dovela je do svađe, a Ennis krivi Jacka kao uzrok svih njegovih vlastitih krivih postupaka. Ennis počinje plakati. Jack pokušava da ga zagrli ali on na trenutak odbija, ali na kraju ostaju u zagrljaju. Jack gleda kako Ennis odlazi. Nešto kasnije, Ennis dobiva nazad razglednicu koju je poslao Jacku sa pečatom "Pokojnik". On zove Lureen koja kaže da je Jack poginuo u nesreći nakon što je eksplodirala guma koju je mijenjao. Dok ona govori, Ennis zamišlja da je Jacka zapravo na smrt pretukla banda razbojnika, sudbine koje se Ennis jako bojao. Lureen kaže Ennisu da je Jack želio da mu se pepeo razbaca po planini Brokeback, ali ona ne zna gdje je to. Ennis putuje da se susretne sa Jackovim roditeljima i nudi im da odnese Jackov pepeo u planinu. Otac odbija, on bi radije da se pepeo čuva na porodičnom imanju. Jackova majka mu dopušta da vidi Jackovu dječju spavaću sobu, gdje Ennis pronalazi krvavu košulju za koju je mislio da je izgubio na planini Brokeback. Otkriva kako je Jack držao okačenu zajedno s vlastitom košuljom zaprljanom krvlju od tuče tog ljeta. Ennis obje majice drži do lica, tiho plačući. Jackova majka dopušta mu da sačuva majice.
Kasnije, 19-godišnja Alma mlađa stiže do Ennisove prikolice kako bi rekla ocu da je zaručena. Ona traži njegov blagoslov i poziva ga na svadbu. Ennis je pita da li je njen zaručnik zaista voli, a ona odgovara: "Da". Nakon što Alma mlađa odlazi, Ennis odlazi do svog ormara, gdje njegove i Jackove majice vise zajedno s razglednicom planine Brokeback zakačenom iznad. Na trenutak se zagleda u majice, i sa suzama u očima promrmlja: "Jack, kunem se ..."
Nagrade i nominacije Američke filmske akademije
urediSpisak svih nagrada
uredi- Oscar za najbolju režiju
- Oscar za najbolje adaptirani scenari
- Oscar za najbolju muziku
- BAFTA za najbolji film
- BAFTA za najboljeg sporednog glumca
- BAFTA za najbolju režiju
- BAFTA za najbolje adaptirani scenarij
- Boston Society of Film Critics
- Najbolji film
- Najbolji režiser
- Box Office Mojo: Deset najimpresivnijih box office uspjeha
- Central Ohio Film Critics Association:
- Deset najboljih filmova godina
- Najbolji glavni glumac
- Najbolji scenarij
- Chicago Film Critics Association
- Najbolji scenarij
- Najbolja muzika
- Critics' Choice Award
- Najbolji film
- Najbolja režija
- Najbolja sporedna glumica
- Dallas-Fort Worth Film Critics Association
- Deset najboljih filmova godine
- Najbolji film
- Najbolji režiser
- Najbolji scenarij
- Najbolja fotografija
- Udruženje režisera SAD-a
- Najbolji režiser
- Evropske filmske nagrade
- Najbolji režiser
- Udruženje kritičara Floride
- Najbolji film
- Najbolja režija
- Najbolji scenarij
- Najbolja fotografija
- Najbolji film - drama
- Najbolji režiser
- Najbolji scenarij
- Najbolja pjesma
- Independent Spirit Awards
- Najbolji film
- Najbolja režija
- Udruženje kritičara Iowe
- Najbolji film
- Najbolja režija
- Udruženje kritičara Las Vegasa
- Najbolji film
- Najbolji glavni glumac
- Najbolji režiser
- Udruženje kritičara Londona
- Najbolji film
- Najbolji režiser
- Udruženje kritičara Las Angelesa
- Najbolji film
- Najbolja režija
- National Board of Review
- Deset najboljih filmova godine
- Najbolja režija
- Najbolji sporedni glumac
- National Public Radio
- Najolji filmovi po Bobiju Mondello
- Udruženje kritičara New Yorka
- Najbolji film
- Najbolja režija
- Najbolji glavni glumac
- Online udruženje kritičara
- Najbolje adaptirani scenarij
- Najbolja muzika
- Udruženje kritičara Phoenixa
- Deset najboljih filmova godine
- Najbolji glavni glumac
- Najbolji sporedni glumac
- Najbolja sporedna glumica
- Najbolje adaptirani scenarij
- Najbolja fotografija
- Udruženje producenata SAD-a
- Najbolji film
- Nagrade Sateliti
- Najbolji film - drama
- Najbolja režija
- Najbolja montaža
- Najbolja pjesma
- Udruženje kritičara jugoistočnog SAD-a
- Deset najboljih filmova godine
- Najbolji film
- Najbolja režija
- Najbolje adaptirani scenarij
- Udruženje kritičara St. Louis Gateway
- Najbolji film
- Najbolji glavni glumac
- Najbolja režija
- Najbolji scenarij
- Udruženje kritičara Utaha
- Najbolji film
- Najbolja režija
- Najbolji film - "Zlatni lav"
- Udruženje scenarista SAD-a
- Najbolje adaptirani scenarij
Također pogledajte
urediVanjski linkovi
uredi
- Planina Brokeback na IMDb-ju
- Ovlašteni sajt Arhivirano 2. 3. 2006. na Wayback Machine
Reference
uredi- ^ Proulx, Annie; McMurtry, Larry; Ossana, Diana (2005, 2006). Brokeback Mountain: Story to Screenplay. London, New York, Toronto and Sydney: Harper Perennial. ISBN 978-0-00-723430-1.
Kritike
uredi- Reviews of Brokeback Mountain at Rottentomatoes.com
- Reviews of Brokeback Mountain at Metacritic.com Arhivirano 20. 3. 2006. na Wayback Machine
Diskusije na forumima o filmu
uredi- "The Ultimate Brokeback Guide" at DaveCullen.com
- Brokeback Mountain Discussion Forum
- All news related to Brokeback Mountain.
Novinski članci
uredi- DGA Makes 'Brokeback' Director Ang Lee Official Odds-On Favorite for Oscar
- An interview with Heath Ledger on the film Arhivirano 8. 2. 2006. na Wayback Machine
- Author Annie Proulx discusses the origins of her 'Brokeback Mountain' (Associated Press, December 15, 2005)
- 'Gay cowboy movie' a cultural sensation[mrtav link] (San Jose Mercury News, December 16, 2005)
- 'It's very brave of them' - A gay radio host's critical look at the press surrounding the making and showing of the film (The Advocate, December 13, 2005)
- "Chick-Flick Cowboys" Arhivirano 13. 2. 2006. na Wayback Machine - Article on Brokeback's success in mainstream America. (Newsweek.com, January 20, 2006)
- "A Picture of Two Americas in Brokeback Mountain" - (Washington Post February 2, 2006)
- "An Affair to Remember" - analysis of the short story and movie. (The New York Review of Books, February 2006)
- Cowboy Controversy: The battle over Oscar front-runner "Brokeback Mountain" Arhivirano 12. 12. 2007. na Wayback Machine - (Rolling Stone, February 10, 2006)