Opservatorija Mauna Loa
Opservatorij Mauna Loa ( MLO ) je atmosferska bazna stanica na vulkanu Mauna Loa, smještenog na ostrvu Havaji, koji se nalazi u američkoj saveznoj državi Havaji.
Historija
urediOpservatorij Mauna Loa osnovan je 28. juna 1956. godine kao dio američkog meteorološkog zavoda. Osnovan je na sjevernom boku Mauna Loe na 11.134 stope nakon što napori u periodu od 1951-1954. godine nisu uspjeli održati opservatoriju na vrhu, tj. na 13.453 stope.[1]
Opservatorij Mauna Loa naročito je razvijen u svrhu praćenja solarnih, atmosferskih i meteoroloških parametara u slobodnoj atmosferi. Uspostavljanje solarne konstante,[2] rutinska posmatranja vremena, određivanje ozona i praćenje atmosferske cirkulacije bili su primarni ciljevi. Kontinuirana mjerenja ugljen-dioksida počela su u martu 1958. u režiji Charlesa Davida Keelinga sa Scripps instituta za okeanografiju . Skup podataka, koji se naziva Keelingova kriva, temeljna je studija sastava i ponašanja stakleničkih plinova u atmosferi. Druga prijašnja istraživanja u opservatoriji uključivala su: mjerenja kosmičkog zračenja; atmosfere Marsa; atomskih padavina; snježnih kristala; meteora; kosmičkih zraka i radio-prijenosa. Međunarodna geofizička godina osigurala je mnogobrojnim projektima opservatorije osnove poput finansiranja.[3]
Opservatorija
urediOpservatorija Mauna Loa dio je mreže opservatorija Nacionalne uprave za okeane i atmosferu (NOAA) Global Monitoring Laboratory od 1972. godine. Odsustvo kontinentalnih vremenskih obrazaca, manjak vegetacije i predvidljiv dnevni obrazac vjetra pružaju rutinski pristup čistom, dobro izmiješanom zraku iz slobodne troposfere što ovo čini idealnom lokacijom za opservatorij.[4]
Opservatorijsko očitavanje od historijskog značaja u svakodnevnom bilježenju emisija ugljen dioksida – 400 dijelova na milion, 2015. – pomenuo je papa Franjo u svojoj apostolskoj promociji o klimatskoj krizi, Laudate Deum.[5]
Kooperativno istraživanje
urediPored NOAA-GML projekata, kampus opservatorije ostaje domaćin projekata mnogih partnerskih institucija, vladinih organizacija i univerziteta širom svijeta. Solarna opservatorija Mauna Loa i NSF-ova stanica Global Oscilations Network Group (GONG), dijele samu lokaciju. Ovaj Opservatorij je također privremeni dom kosmičke mikrotalasne pozadinske opservatorije pod nazivom YTLA .[6]
Pristup
urediOpservatorija se nalazi na kraju pristupnog puteljka opservatoriji Mauna Loa. Otvorenim pristupom opservatoriji upravlja tzv. NOAA. Sjeverna staza koja vodi sve do vrha Mauna Loe nalazi se ispod smještaja opservatorije i njime upravlja Nacionalni park Havajski vulkani. Prolazi kroz zaštićeno zemljište države Havaji kojim upravlja Havajski odjel za zemljište i prirodne resurse .
Pristupni put je blokiran protokom lave od posljedica erupcije Mauna Loe 2022. godine. Od februara 2023., naslage idalje blokiraju pristup opservatoriji za vozila.[7] Oštećeni su i vodovodi koji su napajali objekat, što je dodatno otežavalo rad. Uspostavljena je privremena solarna energija, što opservatoriji omogućava rad sa približno 33% svog punog kapaciteta.[8] To je posljedica renoviranja kako bi se objekat nadogradio novom elektrodistributivnom infrastrukturom.
Vidi
uredi- Ugljični dioksid u Zemljinoj atmosferi
- Opservatorije Mauna Kea
Reference
uredi- ^ Mims III, Forest M. (2012). Hawaii's Mauna Loa Observatory: Fifty Years of Monitoring the Atmosphere. University of Hawaii Press. str. 49–70. ISBN 978-0-8248-3431-9.
- ^ Stair, Ralph (august 1968). "The Solar Constant Based on New Spectral Irradiance Data from 310 to 530 Nanometers". Journal of Applied Meteorology. 7 (4): 635–644.
- ^ Mims III, Forest M. (2012). Hawaii's Mauna Loa Observatory: Fifty Years of Monitoring the Atmosphere. University of Hawaii Press. str. 91–125. ISBN 978-0-8248-3431-9.
- ^ Price S, Pales J (5. 7. 1963). "Mauna Loa Observatory: The First Five Years". Monthly Weather Review. 91 (10): 665–670. Pristupljeno 26. 8. 2024.
- ^ Pope Francis, Laudate Deum, paragraph 11, published 4 October 2023, accessed 3 June 2024
- ^ "Mauna Loa Solar Observatory". mlso.hao.ucar.edu. Pristupljeno 4. 7. 2009.
- ^ "Having dodged lava flows, NOAA's Mauna Loa research facility to get upgrades". National Oceanic and Atmospheric Administration. Pristupljeno 16. 5. 2024.
- ^ "One year after the eruption, Mauna Loa Observatory has resumed key science activities". NOAA Research. Pristupljeno 16. 5. 2024.