Moždani udar
Moždani udar, cerebrovaskularni insult označava prestanak funkcionisanja određenih grupa moždanih ćelija (oštećenje moždanog parenhima), a nastaje usljed nedostatka hranljivih materija i/ili kisika. Nedostatak ovih materija se javlja kao posljedica poremećaja krvotoka usljed začepljenja krvnih sudova ili usljed njihovog prskanja i izliva krvi u moždano tkivo ili moždane ovojnice. S obzirom na to da moždane ćelije ne posjeduju rezerve hranjivih materija i kiseonika, dolazi do njihovog propadanja što se klinički manifestuje ispadom onih funkcija za čije su izvršenje ćelije odgovorne. Ovo se klinički manifestuje u vidu oduzetosti pojedinih dijelova tijela, poremećajem govora, ispadom pojedinih vrsta osjećaja, smetnjama u koordinaciji pokreta i hoda ili raznim psihičkim ispadima i poremećajima svijesti, a u skoro 33% slučajeva dolazi do smrtnog ishoda. Po procentu smrtnosti moždani udar se nalazi na trećem mjestu, odmah poslije bolesti srca i karcinoma. Posljedice moždanog udara čine najveću i najtežu grupu invalidnosti. Osobe koje su doživjele moždani udar su u velikoj mjeri zavisne od ljudi iz okruženja u zadovoljavanju osnovnih životnih potreba. Ovo je važno jer je dokazano da se ljudski vijek produžuje, a poslije 55. godine života rizik za pojavu moždanog udara se udvostručuje u svakoj narednoj deceniji života. Moždani udar se posljednjih godina javlja u sve ranijoj životnoj dobi (po raznim statistikama 28% oboljelih su mlađi od 65 godina). Zbog toga je veoma važno rano uočavanje znakova moždanog udara, kako bi se smanjila smrtnost i sprječila pojava invaliditeta.[1]
Moždani udar | |
---|---|
Klasifikacija i vanjski resursi | |
ICD-10 | I61-I64 |
ICD-9 | 434.91 |
OMIM | 601367 |
DiseasesDB | 2247 |
MedlinePlus | 000726 |
eMedicine | neuro/9 emerg/558 emerg/557 pmr/187 |
MeSH | D020521 |
Reference
uredi- ^ Prof. dr Miroslava Živković: Šta je moždani udar? Arhivirano 10. 9. 2009. na Wayback Machine, pristup 4. oktobar 2010.