Meranti

Meranti označava grupu tropskog listopadnog drveća (bjelogorica) iz grupe koja obuhvata različite vrste iz roda Shorea iz porodice Dipterocarpaceae. Razne botaničke vrste se komercijalno svrstavaju u grupe po boji: bijeli meranti (latinski: Shorea assamica) (8 vrsta), žuti meranti (latinski: Shorea gibbosa) (4 vrste), svijetlocrveni meranti (latinski: Shorea smithiana) (10 vrsta) i tamnocrveni meranti (latinski: Shorea argentifolia) i crveni lauan (2 vrste).^[1] Sinonimi za meranti su Seraya i Balau.

Porijeklo

Drvo merantija raste pretežno u šumama Dipterocarpaceae u Maleziji, Brunejima, Indoneziji^[2] i na Filipinima.^[1] Trenutno je na tržištu zastupljena roba iz Malezije i Indonezije. Prirodna rasprostranjenost je čitavo područje jugoistočne Azije. Po procjenama međunarodnih ekoloških organizacija, drvo merantija se većim dijelom isporučuje iz ilegalne eksploatacije šuma i iz Indonezije se krijumčari u Maleziju. Zbog toga je njegova upotreba od strane organizacija WWF i Robin Wood kritizirana, ukoliko se porijeklo ne certificira sa pečatom Savjeta Šumarskog udruženja (engleski: Forest Stewardship Council (FSC).^[3]

Opis

Stabla merantija dosežu visinu do 45 metara, ali i više. Trupci imaju maksimalni prečnik od 1,5 m i mogu biti do 25 m bez kvrga. Boja drveta varira od crvenkastosmeđe u srčiki, do žute i sivo-svijetlocrvene u ostalom dijelu trupca (bjeljika).^[2] Meranti su poteške vrste drveta (0,30-0,53-0,97 g/cm³). Što je svijetliji, to je uglavnom lakši i manje je trajan. Crvene vrste zamjenjuju mahagoni pa ih tako i komercijalno nazivaju (tanguile mahagoni, bataan mahagoni). Uskladištena oblovina jako raspucava. Rezana građa zahtijeva striktno slaganje i zaštitu čeonog premaza.^[1]

Osobine

Osobine crvenog merantija^[1]
ZM (apsolutno suho) ρ₀ (g/cm³)	ZM (standardno suho) ρ¹²₁₅ (g/cm³)	ZM (neodređene vlažnosti) ρ_w (g/cm³)	Nazivna ZM (standardno suho) ρ_γ (g/cm³)	Zapreminsko utezanje U_v (%)	Tangencijalno utezanje U_t (%)	Radijalno utezanje U_r (%)	Longitudinalno utezanje U_l (%)	Koeficijent zapreminskog utezanja k	Savojna čvrstoća σ_b (MPa)	Pritisna čvrstoća σ_pm (MPa)	Zatezna čvrstoća σ_w (MPa)	Smicajna čvrstoća σ_s (MPa)	Čvrstoća cijepanja σ_c (MPa)	Čvrstoća na udarac A_w (kJ/m²)	Modul elastičnosti E (MPa x 10³)	Tvrdoća po Janki H_J (MPa)	Tvrdoća po Brinelu H_B (MPa)	Trajnost
0,50 0,40-0,63	0,52 0,50-0,68	0,80-0,95	-	14,1	9,7	4,1	0,3	0,47	119 76,5-158	63 52,5-73,5	146 66-222	9,0	-	60	14,5	-	48	mala^[a]

^ Kao mala trajnost smatra se trajnost do 3 godine u nepovoljnim uslovima^[1]

Upotreba

Drvo merantija upotrebljava se u proizvodnji furnira, kao i za proizvodnju šperploča i šperovanog drveta, za izradu namještaja, gradnju interijera, te za izradu građevinske stolarije (prozora i vanjskih vrata. Bolji i dekorativniji trupci se koriste za furnir i šperploče, inače se koristi za rezanu građu. Drvo je dobro za tokarenje, rezbarenje i intarziju, jer se lako obrađuje svim alatima.^[1]

Vidi takode

Reference

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Alija Karahasanović, Nauka o drvetu, Svjetlost, Sarajevo ISBN 86-01-00984-0
^ ^a ^b Meranti na holz.at Arhivirano 11. 8. 2016. na Wayback Machine (de)
^ "www.wwf.ch". Arhivirano s originala, 8. 9. 2011. Pristupljeno 23. 12. 2016.

[Trajnost-4] Kao mala trajnost smatra se trajnost do 3 godine u nepovoljnim uslovima^[1]

[AK-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Alija Karahasanović, Nauka o drvetu, Svjetlost, Sarajevo ISBN 86-01-00984-0

[HO-2] Meranti na holz.at Arhivirano 11. 8. 2016. na Wayback Machine (de)

[3] "www.wwf.ch". Arhivirano s originala, 8. 9. 2011. Pristupljeno 23. 12. 2016.

[1]

[2]

[3]

[a]