Istanbulski metro
Istanbulski metro (turski: İstanbul metrosu) je sistem podzemne željeznice koji opslužuje najveći turski grad Istanbul. Metroom upravlja javno preduzeće Metro Istanbul koje je u vlasništvu Istanbulske metropolitanske općine. Najstarija linija metroa je linija M1, puštena u promet 1989. godine. Istanbulski metro se danas sastoji od 5 linija naziva M1, M2, M3, M4 i M6 Mini-Metro linije. Više linija je u fazi izgradnje ili se njihova izgradnja planira: linije M5 (Üsküdar-Çekmeköy/Sancaktepe) i M8 (Bostancı-Dudullu) na azijskoj strani grada, dok se izgradnja linija M7 (Kabataş-Mahmutbey) i M9 (Ataköy-İkitelli) planira u zapadnom dijelu, odnosno u evropskom dijelu Istanbula.
Istanbulski metro je dobro povezan sa Marmarayom, podvodnim transkontinentalnim željezničkim tunelom, F1 uspinjačom i sa T1 tramvajskim sistemom koji operiše samo u evropskom dijelu grada.
Historija uredi
Najstarija gradska linija podzemne željeznice u Istanbulu je bila linija Tünel, otvorena 17. januara 1875. godine.[1] Bio je to drugi najstariji sistem podzemne željeznice na svijetu, nakon londonskog metroa koji je otvoren 1863. godine,[2] i najstariji sistem u kontinentalnom dijelu Evrope.
Građevinski radovi za prvi moderni metro u Istanbulu su započeli 1989. godine i prvobitno je nazvan Hafif Metro (lahki metro). Prva izgrađena linija M1 je kasnije produžena od Aksaraya prema zapadnom predgrađu, da bi 2002. dosegla do Aerodroma "Atatürk". Izgradnja druge linije M2, počela je 11. septembra 1992. godine, ali se tokom njene izgradnje investitor uočavao sa mnogim izazovima zbog brojnih arheoloških lokaliteta koji su otkriveni tokom procesa bušenja, što je usporilo ili potpuno zaustavila izgradnju mnogih stanica, posebno na jugu.
Prva dionica između Trga Taksim i poslovnog dijela Istanbula, nakon nekoliko odlaganja, završena je 16. septembra 2000. Ova linija je dužine od 8,5 km, sa ukupno 6 stanica. Južnim proširenje ove linije, od Taksim Yenikapija premošten je Zlatni rog, preko stanice Haliç na mostu i podzemnom trasom kroz historijski dio poluostrva. Dužina produžene linije je bila 5,2 km, s četiri izgrađene stanice. Ukupna dužina trase metroa na evropskoj strani će izgradnjom dostići dužinu od 23 km, kada će biti izgrađeno svih 16 stanica od Hacıosmana do Yenikapıja, ne uključujući dijelove trase koji prolaze kroz dva tunela i preko mosta.
Linije uredi
| Linija | Ruta | Otvorena | Dužina | Br. stanica | Napomene[3] |
|---|---|---|---|---|---|
 |
Yenikapı ↔ Atatürk Airport / Kirazlı | 1989[4] | 26.1 km[4] | 23[4] | Produžetak linije za Yenikapi, ukupne dužine od 0,7 km, otvoren 9.11.2014.[5] |
 |
Yenikapı ↔ Hacıosman | 2000[6] | 23.5 km[6] | 16[6] | Južni produžetak linije (3,5 km, 3 stanice) kompletiran u februaru 2014. |
 |
Kirazlı ↔ Metrokent–Olimpiyat | 2013[7] | 15.9 km[7] | 11[7] | Produženje južnog dijela mreže (9,0 km do Bakırköya, sa 7 stanica) je u fazi izgradnje. |
 |
Kadıköy ↔ Tavşantepe | 2012[8] | 26.5 km[8] | 19[8] | Produženje linije do Međunarodnog aerodroma "Sabiha Gökçen", dužine od 7,4 km, sa još 4 stanice je u fazi izgradnje. |
 |
Levent ↔ Boğaziçi Üniversitesi/Hisarüstü | 2015[9] | 3.3 km[9] | 4[9] | Mini-Metro linija se smatra linijom lahkog metroa. |
| UKUPNO: | 95,3 km | 73 | |||
Reference uredi
- ^ "Tunnel". IETT. Arhivirano s originala, 24. 7. 2018. Pristupljeno 18. 12. 2014.
- ^ "A brief history of the Underground - London Underground milestones". Transport for London. Pristupljeno 6. 6. 2014.
- ^ "Istanbul Railway Network Map (complete, including under construction sections)". Istanbul-ulasim.com.tr. İstanbul Ulaşim A.Ş. 2014. Arhivirano s originala, 28. 3. 2014. Pristupljeno 13. 4. 2014.
- ^ a b c "M1 Yenikapı - Atatürk Havalimanı / Kirazlı Metro Hattı" [M1 Yenikapı - Atatürk Airport / Kirazlı Metro Line]. Istanbul-ulasim.com.tr (jezik: Turkish). İstanbul Ulaşim A.Ş. Arhivirano s originala, 4. 3. 2016. Pristupljeno 14. 4. 2015.CS1 održavanje: nepoznati jezik (link)
- ^ "PM Davutoğlu inaugurates İstanbul's Aksaray-Yenikapı metro". Today's Zaman. 9. 11. 2014. Arhivirano s originala, 5. 3. 2016. Pristupljeno 9. 11. 2014.
- ^ a b c "M2 Yenikapı- Hacıosman Metro Hattı" [M2 Yenikapı- Hacıosman Metro Line]. Istanbul-ulasim.com.tr (jezik: Turkish). İstanbul Ulaşım. Arhivirano s originala, 18. 10. 2015. Pristupljeno 14. 4. 2015.CS1 održavanje: nepoznati jezik (link)
- ^ a b c "M3 Başakşehir Metro Hattı" [M3 Başakşehir Metro Line]. Istanbul-ulasim.com.tr (jezik: Turkish). İstanbul Ulaşım. Arhivirano s originala, 19. 2. 2014. Pristupljeno 14. 4. 2015.CS1 održavanje: nepoznati jezik (link)
- ^ a b c "M4 Kadıköy-Kartal Metro Hattı" [M4 Kadikoy-Kartal Metro Line]. Istanbul-ulasim.com.tr (jezik: Turkish). İstanbul Ulaşım. Arhivirano s originala, 23. 4. 2015. Pristupljeno 14. 4. 2015.CS1 održavanje: nepoznati jezik (link)
- ^ a b c "M6 Levent – Boğaziçi Üniversitesi/Hisarüstü Metro Hattı" [M6 Levent – Boğaziçi Üniversitesi/Hisarüstü Metro Line]. Istanbul-ulasim.com.tr (jezik: Turkish). İstanbul Ulaşım. Arhivirano s originala, 5. 3. 2016. Pristupljeno 20. 4. 2015.CS1 održavanje: nepoznati jezik (link)
Vanjski linkovi uredi
- Mapa Istanbulskog metroa Arhivirano 1. 7. 2017. na Wayback Machine