Divertimento

Divertimento (italijanski divertire-zabavljati) je muzička vrsta kod koje je većina njenih primjera iz 18. vijeka. Raspoloženje u divertimentu je najčešće veselo (kao rezultat izvođenja na društvenim okupljanjima) i obično je komponovan za male ansamble.

Divertimento se koristi za opisivanje raznih svjetovnih instrumentalnih djela za solistu ili kamerni ansambl. To je vrsta zabavne muzike, iako se također može primijeniti na ozbiljne muzičke vrste. Nakon 1780. pojam uopšteno označava djela koja su neformalna ili lagana. Kao posebna vrsta, čini se da nemaju određeni oblik, iako je većina divertimenta u drugoj polovini 18. vijeka išla bilo nazad u pristupu ka plesnoj sviti (izveden iz baletske vrste pozorišnog divertimenta), ili uzima oblik drugih vrsta kamerne muzike svog vijeka (kao nastavak samo instrumentalnog pozorišnog divertimenta).

Postoje mnogi drugi nazivi koji opisuju muziku sličnu divertimentu, uključujući serenade, kasacije, nokturna, noćna muzika. Negdje nakon 1780. divertimento je izraz koji se najčešće primjenjuje za ovu laganu, "nakon večere", muziku koja se često izvodila vani na otvorenom. Divertimenti imaju od jednog do 9 stavaka, a tu je i barem jedan primjer sa 13. Najstarija objava koja je koristila ime "divertimento" je od Carla Grossija, iz 1681. u Veneciji (Il Divertimento de 'Grandi: musiche da kamera, O po servizio di tavola) i nagovještava da će divertimento biti dio usluge. Ovo se odnosi i na kasnije godine, budući da je to lagana muzika koja je često korištena da prati bankete i druge društvene događaje.

Mozart je poznat po tome što je komponovao različite vrste divertimenta, ponekad čak i u obliku male simfonije (ili tačnije: sinfonije), na primjer njegove Salzburg simfonije KV 136-137-138. Još neobičniji je njegov gudački trio u 6 stavaka KV 563, što je ozbiljan posao koji pripada njegovim gudačkim kvartetima i kvintetima, za sve što je označeno kao divertimento. Ostali kompozitori divertimenta su Leopold Mozart, Carl Stamitz, Haydn i Boccherini.

Postoji nekoliko primjera iz 20. vijeka, uključujući radove Alfreda Reeda, Nikolaja Medtnera, Ferruccia Busonija, Vincenta Persichettija, Sergeja Prokofjeva, Béle Bartóka, Benjamina Brittena, Leonarda Bernsteina, Gordona Jakova, Lennoxa Berkeleya, Garetha Waltersa, Malcolma Arnolda, Lars-Erika Larssona i Bohuslav Martinůa. Igor Stravinski je također obradio divertimento za svoj balet na muziku Čajkovskog, Le baiser de la fée, dok je Joaquín Rodrigo nazvao njegov končerto za violončelo i orkestar iz 1982. "Concierto como un divertimento" ("Končerto kao divertimento").

Reference

• Članak "Divertimento," u The New Grove Dictionary of Music and Musicians, ed. Stanley Sadie. 20 vol. London, Macmillan Publishers Ltd., 1980. ISBN 1-56159-174-2
• The New Harvard Dictionary of Music, ed. Don Randel. Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, 1986. ISBN 0-674-61525-5
• The Harvard Concise Dictionary of Music and Musicians