Budalin mat
Budalin mat je nabrži mogući mat u jednoj šahovskoj partiji. Moguć je nakon dva poteza i to da crni matira bijelog. Zbog svoje jednostavnosti nazvan je tim imenom.
Primjer
uredi
Budalin mat - bijeli je matiran.
|
 |
- 1. f3 e6
- 2. g4 Dh4#
Postoje i druge varijante ovog otvaranja, ali se one razlikuju samo u početnom potezu bijelog (f4), te u prvom potezu crnog (1...e5). Situacija je gotovo nemoguća, ali interesantna za šahovske početnike i teoriju šaha.
Teed - Delmar
uredi Teed - Delmar, 1896.
 | a | b | c | d | e | f | g | h | |
| 8 |  |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 | 8 |
| 7 |  |
 |
|
|
|
 |
|
| 7 |
| 6 | |
|
|
|
|
|
|
 | 6 |
| 5 | |
|
|
|
|
|
|
| 5 |
| 4 | |
|
|
 |
|
|
|
| 4 |
| 3 | |
|
|
 |
|
|
 |
| 3 |
| 2 |  |
|
|
|
|
|
|
| 2 |
| 1 |  |
 |
|
 |
 |
|
 |
 | 1 |
| | a | b | c | d | e | f | g | h | |
Nakon 6...Rh6? Bijeli matira u dva poteza.
Sličan primjer se može pojaviti u igri, kao u partiji Franka Melvilla protiv Eugena Delmara, iz 1896. godine, koji je upao u zamku Holandske odbrane.[1]
- 1. d4 f5 2. Lg5 h6 3. Lf4 g5 4. Lg3 f4
- Naizgled se čini da je crni osvojio bijelog lovca...
- 5. e3
- ali prijeteći Dh5#, klasični budalinim matom
- 5... h5 6. Ld3?!
- 6.Le2 je vjerovatno bolje, ali potez postavlja zamku.
- 6... Th6?
- Crni brani protiv Lg6#, ali ...
- 7. Dxh5+!!
- Bijeli žrtvuje damu, da bi odvukao crnog topa i kontrolu sa polja g6.
- 7... Txh5 8. Lg6#
- Greškom crnog, bijeli matira.
Varijante
urediSličan mat je moguć u Birdovom otvaranju sa Fromovim gambitom:
- 1. f4 e5 2. g3 exf4 3. gxf4?? Dh4#,
kao i sa
- 1. e4 g5 2. d4 f6 3. Dh5#
ili
- 1. e4 g5 2. Sc3 f5 3. Dh5#
Studija (Greco - N.N.)
uredi Greco - N.N.
| | a | b | c | d | e | f | g | h | |
| 8 | |
|
|
|
|
|
|
| 8 |
| 7 | |
|
|
|
|
|
|
| 7 |
| 6 | |
|
|
|
|
|
|
| 6 |
| 5 | |
|
|
|
|
|
|
| 5 |
| 4 | |
|
|
|
|
|
|
| 4 |
| 3 | |
|
|
|
|
|
|
| 3 |
| 2 | |
|
|
|
|
|
|
| 2 |
| 1 | |
|
|
|
|
|
|
| 1 |
| | a | b | c | d | e | f | g | h | |
Pozicija nakon 8.Lg6#
Sličan primjer je partija (ili studija) Gioachina Greca protiv anonimnog igrača:
- 1. e4 b6 2. d4 Lb7 3. Ld3 f5? 4. exf5 Lxg2? 5. Dh5+ g6 6. fxg6 Sf6??
- sa 6...Lg7 bi mogao nastaviti sa igrom, jer tim potezom otvara polje za bijeg kralja na f8. Međutim, 7.Df5! Sf6 8.Lh6 Lxh6 9.gxh7 Lxh1 10.Dg6+ Kf8 11.Dxh6+ Kf7 12.Sh3 i bijeli dobija, ali mnogo sporije nego u partiji.[2]
- 7. gxh7+ Sxh5 8. Lg6#
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ Simulacija partije Teed - Delmar
- ^ Lev Alburt (2011). Chess Openings for White, Explained. Chess Information Research Center. str. 509.
Literatura
uredi- David Hooper, Kenneth Whyld: The Oxford companion to chess, Oxford University Press, 2. Auflage 1996, S. 143