Bočni lanac
Lanac;
Bočni lanac;
Lanac privjesak
Oligomerni ili polimerni izdanak iz makromolekulskog lanca.Napomene:
1. Oligomernana grana se može označiti kao kratkolančana grana.
2. Polimerna grana se označava kao dugogančana.[1]
Bočni lanac – u organska hemija i biohemiji – je hemijska grupa koja se veže na sržni dio molekule zvane glavni lanac okosnica. Bočni lanac je također poznat i kao lanac privjesak, ali bočna grupa ima različitu definiciju.
Konvencije
urediOznaka mjesta R se često koristi kao generička oznaka za alkil (zasićeni ugljikovodik) grupu bočnih lanaca u dijagramima hemijske strukture. Za označavanje drugih ne-ugljikovih grupa u dijagramima strukture, često se upotrebljavaju oznake X, Y ili Z.
Historija
urediSimbol R je uveo francuski hemičar Charles Frédéric Gerhardt, u 19. stoljeću. On se zalagao za njegovo usvajanje na osnovu toga da bi bio široko prepoznatljiv i razumljiv s obzirom na korespondenciju na više evropskih jezika; početno slovo jedne ili više riječi već se koristilo u oznakama koncepta i značenja "root" (=korijen) ili residue (=ostatak), sa istim početnim slovom (R) i na latinskom, francuskom, njemačkom, kao i i na nekim drugim jezicima.[2]
Upotreba
urediOrganska hemija
urediU nauci o polimerima, bočni lanac oligomernog ili polimerrnog izdanka se proteže od okosničkog lanca polimera. Bočni lanci imaju važan utjecaj na svojstva polimera, uglavnom na kristalnost i gustinu. Oligomerna grana se može nazvati ogrankom kratkog lanca, a polimerna grana se je ogranak dugog lanca. Bočne grupe se razlikuju od bočnih lanaca; one nisu ni oligomeri niti polimeri.[3]
Biohemija
urediU proteinima, koji se sastoje od aminokiselinskih ostataka, bočni lanci su u prilogu na alfa-ugljikovo atomu u amidnoj okosnici. Bočni lanac koji je povezan sa alfa-ugljikom je specifična za svaku aminokiselinu i odgovoran je za utvrđivanje punjenja i polarnosti aminokiseline. Aminokiselinski bočni lanci su odgovorni za mnoge interakcije koje dovode do pravilnog proteinskog savijanja i funkcije.[4]
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ "Glossary of basic terms in polymer science (IUPAC Recommendations 1996)" (PDF). Pure and Applied Chemistry. 68 (12): 2287–2311. 1996. doi:10.1351/pac199668122287. Arhivirano s originala (PDF), 4. 3. 2016. Pristupljeno 6. 7. 2016.
- ^ Jensen W.B., Journal of Chemical Education 87, 360 (2010)
- ^ http://goldbook.iupac.org/B00720.html
- ^ Voet, Donald; Voet, Judith; Pratt, Charlotte (2013). Fundamentals of Biochemistry Life at the Molecular Level (Fourth izd.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, Inc. ISBN 9781118129180.