Wikipedia

Kraljevska biblioteka Danske

nacionalna i univerzitetska biblioteka

Kraljevska biblioteka Danske (danski: Det Kongelige Bibliotek) u Kopenhagenu je nacionalna biblioteka Danske i univerzitetska biblioteka Univerziteta u Kopenhagenu. Jedna je od najvećih biblioteka na svijetu i najveća u nordijskoj regiji.[2] Godine 2017. spojila se sa Državnom i univerzitetskom bibliotekom u Arhusu kako bi formirala kombinovanu nacionalnu biblioteku.[3] Kombinovana bibliotečka organizacija (održavaju se odvojene bibliotečke lokacije u Kopenhagenu i Aarhusu) poznata je kao Kraljevska danska biblioteka (na danskom: Det Kgl. Bibliotek).[4]

Kraljevska biblioteka Danske
Det Kongelige Bibliotek, Danmarks Nationalbibliotek og Københavns Universitetsbibliotek
Zgrada Black Diamond, pogled sa istoka
Otvorena1697; prije 327 godina (1697)
LokacijaKopenhagen, Danska
Predmeti36.975.069 fizičkih predmeta, 2.438.978 elektronskih naslova (2017.)[1]
VrstaNacionalna biblioteka
DirektorMr. Svend Larsen
Budžet$58.000.000
Veb-sajtkb.dk

Sadrži brojna historijska blaga, a tu su pohranjeni primjerci svih djela štampanih u Danskoj od 17. stoljeća. Zahvaljujući velikim donacijama u prošlosti, biblioteka čuva skoro sva poznata danska štampana djela, uključujući i prve danske knjige, koje je 1482. štampao Johan Snel.[5][6]

Historija uredi

Biblioteku je 1648. osnovao kralj Frederik III,[7] koji je doprinio opsežnoj zbirci evropskih djela. Otvorena je za javnost 1793.

Godine 1989. spojena je sa prestižnom Univerzitetskom bibliotekom u Kopenhagenu (osnovanom 1482.). Godine 2005. spojena je sa Danskom nacionalnom bibliotekom za nauku i medicinu (UB2), sada Fakultetskom bibliotekom prirodnih i zdravstvenih nauka. Zvanični naziv organizacije od 1. januara 2006. je Kraljevska biblioteka, Nacionalna biblioteka Danske i Univerzitetska biblioteka u Kopenhagenu 2008, Danski folklorni arhiv spojen je sa Kraljevskom bibliotekom.

Bibliotekari uredi

Prvi bibliotekar bio je Marcus Meibom, a slijedio ga je 1663-1671 Peder Griffenfeld.[7] Kasniji bibliotekari su bili J. H. Schlegel, Jon Erichsen, Daniel Gotthilf Moldenhawer (1787-1823 ozloglašen po krađi brojnih knjiga da bi obogatio bibliotečke zbirke) i Chr. Bruun. Od 1900. bivši bibliotekari su H.O. Lange (1901-1924), Carl S. Petersen (1924-1943), Svend Dahl (1943-1952), Palle Birkelund (1952-1982), Torkil Olsen (1982-1986), Erland Kolding Nielsen (1986-2017), slijedi sadašnji generalni direktor Svend Larsen.

Krađa knjiga 1970-ih uredi

Tokom 1970-ih, biblioteka je doživjela najveću krađu knjiga u historiji Danske, a slučaj je riješen tek 2003. Gotovo 3.200 djela (knjiga i slično), uglavnom antikviteta, ukrao je zaposlenik iz biblioteke.[8][9][10] Većina je od tada pronađena, ali nekoliko stotina se i dalje vodi kao nestalo.[11]

Prikupljeni artikli uredi

Knjige, časopisi, novine, pamfleti i korporativne publikacije, rukopisi i arhivi, karte, grafike i fotografije, notne zapise, dokumentacije narodnih običaja i popularnih tradicija, četiri godišnje elektronske kopije danskog interneta uz obavezni depozit.

Od 2017. Kraljevska biblioteka je imala 36.975.069 fizičkih jedinica i 2.438.978 elektronskih naslova.[1] Online katalog, u kombinaciji sa čitaonicom, i dalje je najdirektniji oblik pristupa našim kolekcijama za našeg pokrovitelja.

Kraljevska biblioteka danas uredi

Danas Kraljevska biblioteka ima pet lokacija: glavnu biblioteku u Slotsholmenu, luka Kopenhagena, koja pokriva sve predmete i posebne kolekcije; jedan u Nørre Alle, Fakultetskoj biblioteci prirodnih i zdravstvenih nauka; jedan u Gothersgadeu, centralni Kopenhagen, Fakultetska biblioteka društvenih nauka; jedan u Amageru, Fakultetska biblioteka humanističkih nauka; i jedan u Studiesstræde, centralni Kopenhagen, biblioteka Pravnog fakulteta. Godišnja pozajmica je 11.400.000 (od toga 10.900.000 elektronskih pozajmica). Članovi su 32.196 aktivnih korisnika. Godišnji budžet: 394 miliona danskih kruna (58 miliona američkih dolara), uključujući troškove izgradnje i održavanja.

Biblioteka je otvorena za sve starije od 18 godina koji imaju istinsku potrebu da koriste zbirke. Posebna pravila vrijede za korištenje rijetkih i vrijednih predmeta.

Zgrade na lokalitetu Slotsholmen uredi

Staru zgradu lokaliteta Slotsholmen sagradio je 1906. Hans Jørgen Holm. Centralna dvorana je kopija kapele palače Karla Velikog u katedrali u Aachenu. Zgradu i dalje koristi biblioteka.

U Slotsholmenu je 1999. otvorena nova zgrada pored stare, poznata kao Crni dijamant. Zgradu Crni dijamant projektirao je danski arhitekta Schmidt Hammer Lasen. Nazvana po vanjskom poklopcu od crnog mramora i stakla, zgrada Crnog dijamanta pored biblioteke nalazi se i koncertna dvorana.

Crni dijamant čine dvije crne kocke koje su blago nagnute preko ulice. Između je osmospratni atrij čiji su zidovi bijeli i valoviti, sa nekoliko poprečnih hodnika koji spajaju obje strane, te balkonima na svakom spratu.

Tri mosta povezuju Crni dijamant sa starim dijelom Kraljevske biblioteke; ta tri mosta (dva mala za unutrašnji transport i jedan veliki sa pultom za cirkulaciju) idu preko puta. Na plafonu velikog mosta nalazi se ogromna slika danskog slikara Pera Kirkebija.

Značajni predmeti uredi

Kraljevska biblioteka nabavlja danske knjige putem obaveznih primjeraka. Fond uključuje gotovo kompletnu kolekciju svih danskih štampanih knjiga iz 1482. Godine 2006. obavezni primjerak je proširen na elektronske publikacije i sada biblioteka prikuplja četiri elektronska primjerka danskog interneta svake godine. Danske knjige štampane prije 1900. digitaliziraju se na zahtjev i slobodno se stavljaju na raspolaganje javnosti.[12] Kao Nacionalna biblioteka, Kraljevska biblioteka ima ogromne kolekcije digitalne građe (danska internet arhiva, digitalizovani radio i TV i novine itd.) koja je relevantna za naučnike u mnogim oblastima.[12] Biblioteka također poseduje veliku i značajnu kolekciju stare strane naučne i naučne literature, uključujući dragocjene knjige od velike vrijednosti i značaja za historiju knjige, uključujući i rijetki primerak Gutenbergove Biblije.

Biblioteka sadrži blaga koja su upisana u UNESCO-ov registar Memorija svijeta: zbirka od oko 2.000 knjiga autora Carla Linéa i o njemu (1997.);[13] rukopisi i prepiska Hansa Christiana Andersena (1997.);[14] Søren-a; Kierkegaard arhiv (rukopisi i lični papiri) (1997); El Primer Nueva Coronica y Buen Gobierno Guamana Poma de Ayale, rukopis s autogramom od 1200 stranica uključujući 400 crteža na cijeloj stranici koji prikazuju domorodačko gledište o životu na Andama prije osvajanja i vladavine Inka, španjolskog osvajanja 1532, rane španske kolonijalne vladavine i sistematska zloupotreba prava autohtonog stanovništva (2007).[15] Biblia Latina, obično nazivana Hamburška Biblija ili Bertoldusova Biblija (MS. GKS 4 2°), bogato osvijetljena Biblija u tri vrlo velika toma napravljena za katedralu u Hamburgu 1255. 89 osvijetljenih inicijala u knjizi jedinstveno je i kao izraz srednjovjekovne umjetnosti i kao izvori zanatstva i historije srednjovjekovne knjige (2011).[16]

Ostala blaga su Kopenhaški psaltir, Dalbyjevo jevanđelje, fragment iz Angersa (dijelovi prve nacionalne kronike Danske) i karte polarnog regiona. Biblioteka takođe poseduje važne kolekcije islandskih rukopisa, prvenstveno u Den gamle kongelige samling (Stara kraljevska zbirka) i Den nye kongelige samling (Nova kraljevska zbirka). Najistaknutija islandska zbirka u Danskoj, Zbirka rukopisa Arnamagnæan, međutim, nije fond Kraljevske biblioteke već Univerziteta u Kopenhagenu.

Godine 2010. biblioteka je na aukciji nabavila Courtenay Compendium iz 14. vijeka.[17]

Reference uredi

  1. ^ a b "Årsrapport 2017 for Det Kgl. Bibliotek" (PDF) (jezik: danski). Det Kgl. Bibliotek. 5. 3. 2018. Arhivirano (PDF) s originala, 16. 6. 2020. Pristupljeno 5. 4. 2020.
  2. ^ "Det Kongelige Bibliotek". Den Store Danske (jezik: danski). Arhivirano s originala, 27. 3. 2022. Pristupljeno 27. 3. 2022.
  3. ^ "Det nye nationalbibliotek kommer til at hedde Det Kgl. Bibliotek" (jezik: danski). Arhivirano s originala, 3. 3. 2018. Pristupljeno 3. 3. 2018.
  4. ^ "The new Royal Danish Library". Royal Danish Library. 12 Sep 2016. Arhivirano s originala, 30. 4. 2018. Pristupljeno 19. 4. 2018.
  5. ^ "Det Kongelige Bibliotek / National Library of Denmark". The Conference of European National Librarians (CENL) (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 19. 6. 2022. Pristupljeno 27. 3. 2022.
  6. ^ "Johann Snell". Den Store Danske (jezik: danski). Arhivirano s originala, 28. 8. 2017. Pristupljeno 28. 8. 2017.
  7. ^ "Tidslinie for Det Kgl. Bibliotek". Det Kongelige Bibliotek (jezik: danski). Arhivirano s originala, 28. 3. 2022. Pristupljeno 27. 3. 2022.
  8. ^ Olsen, Jan (11. 12. 2003). "Police close to solving library thefts 25 years on". the Guardian (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 27. 3. 2022. Pristupljeno 27. 3. 2022.
  9. ^ "Det Store Bogtyveri" (jezik: danski). Det Kongelige Bibliotek. 2006. Arhivirano s originala, 3. 7. 2023. Pristupljeno 3. 7. 2023.
  10. ^ "Milliontyveri fra Det Kongelige Bibliotek". TV2. 4. 4. 2008. Arhivirano s originala, 3. 7. 2023. Pristupljeno 3. 7. 2023.
  11. ^ "Det Kgl. Bibliotek efterlyser stjålne bøger". Jyllands-Posten. 2. 2. 2005. Arhivirano s originala, 3. 7. 2023. Pristupljeno 3. 7. 2023.
  12. ^ a b Larsen, Svend (decembar 2018). "Royal Danish Library". Alexandria: The Journal of National and International Library and Information Issues (jezik: engleski). 28 (3): 174–176. doi:10.1177/0955749019880118. ISSN 0955-7490. S2CID 211440972.
  13. ^ "The Linné Collection". UNESCO Memory of the World Programme. 16. 5. 2008. Arhivirano s originala, 5. 8. 2009. Pristupljeno 11. 12. 2009.
  14. ^ "Manuscripts and correspondence of Hans Christian Andersen". UNESCO Memory of the World Programme. 16. 8. 2008. Arhivirano s originala, 5. 8. 2009. Pristupljeno 15. 12. 2009.
  15. ^ "El Primer Nueva Coronica y Buen Gobierno". UNESCO Memory of the World Programme. 16. 5. 2008. Arhivirano s originala, 18. 9. 2008. Pristupljeno 15. 12. 2009.
  16. ^ "MS. GKS 4 2°, vol. I-III, Biblia Latina. Commonly called "the Hamburg Bible", or "the Bible of Bertoldus"". Arhivirano s originala, 31. 3. 2022. Pristupljeno 17. 10. 2023.
  17. ^ Peter Jackson (2016), "The Testimony of the Russian 'Archbishop' Peter Concerning the Mongols (1244/5): Precious Intelligence or Timely Disinformation?", Journal of the Royal Asiatic Society, 26 (1–2): 65–77, doi:10.1017/s135618631500084x, S2CID 159541347.

Vanjski linkovi uredi

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Kraljevska_biblioteka_Danske&oldid=3552887"