Tadija Anušić
Tadija Anušić (Glavice, kod Sinja, 1896 — Sinj, 26. januar 1942), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Tadija Anušić | |
|---|---|
| Datoteka:Nh anusic tadija.jpg Tadija Anušić | |
| Rođenje | 1896. |
| Smrt | 26. januar 1942 (45–46 godina) |
| Nacionalnost | Hrvat |
| Zanimanje | zemljoradnik |
| Poznat(a) po | Narodni heroj Jugoslavije |
| Nagrade |  20. decembar 1951. |
Biografija uredi
Prvi svjetski rat uredi
Za vrijeme Prvog svjetskog rata mobilisan je u austrougarsku vojsku, kao mitraljezac, zbog zasluga u bici na Kobaridima unaprijeđen u podoficira i odlikovan. Prvi svjetski rat i pobuna u Boki Kotorskoj uticali su da se Tadija vrlo rano opredjeli za radnički pokret.
Kraljevina Jugoslavija uredi
U članstvo Komunističku partiju Jugoslavije (KPJ) stupa 1920. godine. Veoma aktivno je radio na razvijanju revolucionarne aktivnosti na području Sinjske krajine. Na izborima 1920. godine bio je poslanički kandidat na listi KPJ za Sinj. Poslije zavođenja Šestojanuarske diktature Tadija se ističe partijskim radom na selu. Zbog revolucionarnog rada, stalno je proganjan od policije, 1926. godine je uhapšen i podvrgnut mučenju. Poslije izlaska iz zatvora, nastavio je revolucionarnu djelatnost, iako u strogoj ilegalnosti uspio je da, 1933. godine, formira četiri partijske ćelije u Sinjskom kraju. Bio je član Pokrajinskog komiteta KPH za Dalmaciju. Godine 1938. postaje i prvi sekretar tek osnovanog Kotarskog komiteta KPH za Sinj. Planirao je odlazak grupe omladinaca u Španiju, kako bi se priključili republikancima u građanskom ratu, ali je to otkriveno i spriječeno. Bio je inicijator niza ekonomskih i poltičkih akcija, među kojima i štrajka radnika Fabrici cigle u Sinju, štrajka radnika na melioraciji Sinjskog polja, što je omogućilo da se Stranka radnog naroda, koju je organizovao 1938. godine, omasovi, politički afirmiše i da istupi samostalno na opštinskim izborima 1940. godine, na kojima je njena lista dobila većinu i uzela opštinu Sinj u svoje ruke. Time je Sinj bio jedina opština u Kraljevini Jugoslaviji u kojoj su komunisti osvojili vlast. Tadija je u sinjskoj opštini obavljao funkciju zamjenika gradonačelnika.
Drugi svjetski rat uredi
Aprilski rat i okupacija Kraljevine Jugoslavije zatekla ga je u vojsci. Odmah poslije kapitulacije Jugoslavenske kraljevske vojske, poveo akciju za izvlačenje i skrivanje oružja i ratne opreme. Poslije dolaska u Sinj, radio je na pripremama oružanog ustanka i prvim ustaničkim akcijama, služeći se vojnim iskustvom iz Prvog svjetskog rata. Već 10. augusta 1941. godine odlazi na Dinaru, sa grupom od 65 naoružanih boraca. U decembru iste godine formirana je Kamešnička partizanska četa u kojoj je Tadija postavljen za političkog komesara. Četa je izvršila niz uspjelih akcija i diverzija, među kojima se posebno ističu: napad na žandarmerijsku stanicu u Panju 15. decembra 1941. godine, uz pomoć bosanskih partizana i napad na italijansku motorizovanu kolonu, kod sela Čilaša, u blizini Sinja, u kojoj je bilo više od 1.500 italijanskih vojnika. Zbog velike hladnoće, 18. januara 1942. godine, Tadijina četa se zadržala u selu Korita kod Sinja, ali su pred zoru Italijani blokirali cijelo selo. Poslije kraće borbe Tadija je ranjen i zarobljen. Nakon šest dana mučenja i pošto od njega nisu dobili nikakve informacije Tadija je izveden pred vojni sud i osuđen na smrt. Italijani su ga strijeljali u Sinju 26. januara 1942. godine. Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 20. decembra 1951. godine, proglašen je za narodnog heroja.[1]
Reference uredi
- ^ Narodni heroji 1982, str. 30.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
- Branko J. Bokan Opština Sanski Most (knjiga prva). „Borba” Beograd, 1974. godina.
- Milan Divjak Lički Lički kalendar za svaku godinu. Novi Sad, 1997. godina.