Praindoevropski jezik
Praindoevropski jezik (skr. PIE) jest lingvistička rekonstrukcija zajedničkog pretka indoevropskih jezika. Bio je prvi predloženi prajezik koji je prihvatila većina lingvista. U njegovoj rekonstrukciji urađeno je daleko više posla nego u rekonstrukciji bilo kojeg drugog prajezika i daleko je najshvaćeniji od svih prajezika svog vremena. Tokom 19. stoljeća većina lingvističkog rada bila je posvećena rekonstrukciji praindoevropskog ili drugih prajezika nastalih iz njega, kao što je pragermanski, i većina današnjih tehnika u lingvističkoj rekonstrukciji u sklopu historijske lingvistike (npr. komparativna metoda i metoda unutrašnje rekonstrukcije) razvijene su kao rezultat toga. Ove metode zaslužne su za sve što se danas zna o PIE budući da ne postoje pisani tragovi ovog jezika.
| Praindoevropski jezik | |
|---|---|
| Regije govorenja | Evropa, Južna i Srednja Azija |
| Jezička porodica |
|
| Službeni status | |
| Jezički kod | |
| Također pogledajte: Jezik | Jezičke porodice | Spisak jezika | |
Naučnici procjenjuju da se PIE možda govorio kao jedan jezik (prije nego što je počelo raščlanjivanje) oko 3500. p. n. e. iako procjene različitih autoriteta mogu varirati i više od milenija. Date su brojne hipoteze o porijeklu i širenju PIE; među lingvistima je najpopularnija Kurganska hipoteza, prema kojoj je PIE nastao u Pontijsko-kaspijskoj stepi u Istočnoj Evropi. Karakteristike kulture govornika PIE, poznatih kao Praindoevropljani, također su rekonstruirane na osnovu zajedničkog vokabulara najranijih potvrđenih indoevropskih jezika.
Postojanje PIE prvi je pretpostavio William Jones u 18. stoljeću. On je posmatrao sličnosti između sanskrita, starogrčkog i latinskog jezika. Do početka 20. stoljeća razvijeni su dobro definirani opisi PIE, koji su prihvaćeni i danas (s nekim usavršavanjima). Najveći napredak u 20. stoljeću u ovom području bilo je otkriće anadolijskih i toharskih jezika i prihvatanje laringalne teorije. Anadolijski jezici podstakli su i veliku ponovnu evaluaciju teorija koje se tiču razvoja raznih zajedničkih indoevropskih jezičkih karakteristika i obima u kojem su te karakteristike bile prisutne u PIE. Predložene su veze sa drugim jezičkim porodicama, uključujući uralske jezike, ali one ostaju kontroverzne.
Za PIE se smatra da je imao složen morfološki sistem, koji je uključivao flektivne sufikse, kao i prijevoj samoglasnika. Imenice i glagoli imali su složen sistem deklinacije i konjugacije.
Reference uredi
- Beekes, Robert S. P. (1995). Comparative Indo-European Linguistics. Amsterdam: Benjamins. ISBN 90-272-2150-2. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- Kapović, Mate (2008). Uvod u indoeuropsku lingvistiku: pregled jezika i poredbena fonologija. Zagreb: Školska knjiga. ISBN 978-953-150-847-6. Arhivirano s originala, 26. 11. 2009. Pristupljeno 6. 1. 2016. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- Mallory, James Patrick (2006). Indoeuropljani: zagonetka njihova podrijetla. Zagreb: Školska knjiga. ISBN 953-0-61568-X. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- Fortson, Benjamin W. (2004). Indo-European Language and Culture: An Introduction. Malden, Massachusetts: Blackwell. ISBN 1-4051-0315-9. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)