Tranzicija

Tranzicija (latinski: transire preći, prelaziti) je pojam koji ima više značenja:

društveno-ekonomske promjene: prelazak feudalizma u kapitalizam, prelazak monarhije u republiku;
reformske promjene (prelazak iz Druge republike u Treću republiku, tranzicija katoličanstva u protestantizam...);
prelaz u razne faze društvenog poretkaš (iz državnog kapitalizma u liberalni kapitalizam, iz državnog socijalizma u samoupravni socijalizam, iz liberalnog kapitalizma u globalni monopolizam centara financijske i privredne moći, prelaz kolonijalizma u neokolonijalizam);
obnova prethodnih poredaka: restauracija monarhije, restauracija feudalizma, restauracija kapitalizma (tzv. tranzicijske zemlje, zemlje koje su u prelazu iz planske privrede u "tržišnu privredu", pretvorbi društvenog ili državnog vlasništva u privatno, tj. iz socijalizma u kapitalizam);
pokušaj da se uz pomoć znanja i modernizacije premosti vjekovni civilizacijski jaz između razvijenih i nerazvijenih zemalja u relativnom kratkom vremenskom roku od jednog do nekoliko decenija;
demografska tranzicija, promjene u reprodukciji stanovništva u pojedinim zemljama ili regionima,
rodna tranzicija (transrodni prelaz)

U fizici i hemiji pod tranzicijom se podrazumijevaju razne vrste prelaza iz jednog oblika ili stanja u drugi,

Energetska tranzicija, prelaz sa neobnovljivih izvora energije na obnovljive (ekološka tranzicija)

Tranzicija (genetika), tačkasta mutacija koja mijenja purinski nukleotid u drugi purin (A ↔ G) ili pirimidinski nukleotid u drugi pirimidin (C ↔ T)
Tranzicioni fosil, bilo koji fosilizovani ostaci životnog oblika koji pokazuju karakteristike dve različite taksonomske grupe

polna tranzicija s hormonalnom terapijom i hirurŝkom intervencijom uz psihološku pomoć

Tranzicija planeta (tranzicija Venere preko sunčevog diska; tranzicija zvjezdanih planeta preko zvjezdanog diska)

Historijski prelaz iz jedn umjetničke epohe u drugu (napr. tranzicija renesanse u barok ili modernizma u postmodernizam) ili lična tranzicija umjetnika (napr. Pikasova tranzicija iz ružičaste i plave faze u kubističku i apstraktnu fazu, Mocartova tranzicija iz baroknog u klasicistički izraz)
muzička tranzicija, modularni prelaz melodija ili tonaliteta u jednoj kompozicji