Smeđi patuljak

Smeđi patuljak je nebesko tijelo mnogostruko veće od planete, ali ne dovoljno masivno da bi u svom središtu pokrenulo nuklearne reakcije. Za razliku od zvijezda koja energiju stvaraju fuzijom (stapanjem) atoma vodika, a kasnije i drugih elemenata. Smeđi patuljci stvaraju energiju postupnim skupljanjem zbog jake gravitacione sile, uz potpuno vodljivu površinu i unutrašnjost bez hemijske diferencije po dubini. Na kraju, većina njih može ostvariti ograničenu fuziju, ovisno od mase. Takva tijela bi se mogla smatrati neuspjelim zvijezdama, nedovoljne mase.

Smeđi patuljak i planete u njegovoj orbiti

Hertzsprung–Russellov dijagram

Spektralni tip

Smeđi patuljci

Bijeli patuljci

Crveni patuljci

Subpatuljci

Glavni niz
("patuljci")

Subdivovi

Divovi

Svijetli divovi

Superdivovi

Hiperdivovi

apsolutna
magni-
tuda
(M_V)

Smatra se da je minimalna masa gasa potrebna za nukleranu reakciju oko 8 % mase Sunca. Smeđi patuljci su upravo ispod te granične mase, ali veće od onih gasovitih planeta. Masa smeđih patuljaka izražava se u masama planete Jupitera, tj. kao M_J. Približno imaju masu 10-70 puta veću od Jupitera te površinsku temperaturu od približno 750 do 2200 stepeni Kelvina. Spomenuta ograničena fuzija odvija se kod smeđih patuljaka čija je masa barem 13 M_J, kada dolazi do fuzije deuterijuma. Kod smeđih patuljaka sa masom većom od 65 M_J također dolazi do fuzije litijuma.

Dijele se u nekoliko spektralnih razreda (M, L, T, Y).

Zanimljivo je kako ime je prečnik usporediv sa prečnikom planeta poput Jupitera. Zrače uglavnom u infracrvenom dijelu spektra.

Prvi smeđi patuljak je Gliese 229B koji je otkriven 1995. godine.

Također pogledajte

• zvijezda
• nuklearna fuzija

Vanjski linkovi

• http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2013/02/image/a/
• http://www.bartleby.com/65/br/browndwa.html Arhivirano 14. 1. 2005. na Wayback Machine
• http://www.dwarfarchives.org/