Madeira (rijeka)
Madeira (portugalski: Rio Madeira) je velika rijeka u Brazilu, dužine oko 3.380 km i glavni vodeni put u Južnoj Americi. Madeira je jedna od najvećih pritoka Amazona i čini oko 15% vode u slivu Amazona.[1] Na karti Emanuela Bounena iz 1747. godine, koja se nalazi u kolekciji Mape Dejvida Rumseja, rijeka Madeira iz vremena pretkolonijalnog vremena nosi autohtoni naziv Cuyari.[2]
| Madeira | |
|---|---|
 Rijeka Madeira na periferiji Porto Velha | |
| Države |  Bolivija Brazil |
| Dužina | 3.380 km |
| Izvor | nastaje spajanjem rijeka Beni i Mamoré 10°39′19″S 65°39′20″W / 10.65528°S 65.65556°W |
| NV izvora | 180 m |
| Ušće | Amazon, Amazonas, Brazil 3°22′32″S 58°46′23″W / 3.37556°S 58.77306°W |
| NV ušća | 40 m |
| Ulijeva se u | Amazon |
| Sliv | Atlantski okean |
| Prosječni protok | 31.200 |
| Površina sliva | 850.000 km2 |
| Lijeve pritoke | Beni |
| Desne pritoke | Mamoré Ji-Paraná Dos Marmelos Manicoré Mataurá Mariepauá Aripuanã |
Tok uredi
Između Guajará-Mirima i vodopada Teotônio, Madeira prima vode sa sjeveroistočnih padina Anda, od Santa Cruza de la Sierra do Cuzcoa, cjelokupne vode sa jugozapadnih padina brazilskog Mato Grossoa i sjeverne padine Chiquitosa. Ukupna površina sliva rijeke Madeira iznosi 850.000 km2,[3] gotovo jednaka površini Francuske i Španije zajedno. U Madeiru se ulijevaju vode mnogih velikih rijeka kao i vode drugih sekundarnih pritoka sa ipak velikim protokom, odnosno količinom vode. Klima na području gornjeg sliva varira od vlažna klime u zapadnom dijelu do polusušne klime u najjužnijem dijelu.
Od izvora, koje nastaje spajanjem rijeka Beni i Mamoré, nizvodno do rijeke Abuna Madeira teče prema sjeveru formirajući pri tome granicu između Bolivije i Brazila. Nakon spajanja sa lijevom pritokom, rijeka mijenja pravac toka u sjeveroistočni, pri čemu teče kroz unutrašnjost brazilske savezne države Rondônia. Dio toka do grada Porto Velha ima značajan pad i nije plovna. Od ovog grada rijeka protiče kroz savezne države Rondônia i Amazonas do svoga ušća u rijeku Amazon.
Reference uredi
- ^ "Vode: Amazon". amazonwaters.org/. Arhivirano s originala, 29. 6. 2018. Pristupljeno 2. 11. 2017.
- ^ "David Rumsey:Map Collection". Pristupljeno 2. 11. 2017.
- ^ "Bezbjednost vodenih tokova Latinske Amerike i Kariba". unesco.org/. Pristupljeno 2. 11. 2017.
| Commons ima datoteke na temu: Madeira (rijeka) |