Delhi
Delhi, lokalno poznat kao Dilli (Hindi: दिल्ली, Punjabi: ਦਿੱਲੀ, Urdu: دلّی dillī), ili po službenom imenu Teritorija nacionalnog glavnog grada ( NCT ) Delhija) je najveća metropola po površini i druga najveća metropola po stanovništvu u Indiji.
Delhi | |
|---|---|
 | |
| Država |  Indija |
| Površina | |
| • Ukupno | 1.484 km2 |
| Nadmorska visina | 239 m |
| Stanovništvo (2001) | |
| • Ukupno | 13.782.976 |
| Veb-sajt | delhigovt |
_(disputed_hatched).svg)
Prošavši rijeku Jamunu, prvenstveno njenu zapadnu ili desnu obalu, Delhi se graniči sa državom Utar Pradeš na istoku i sa državom Haryana u ostalim pravcima. NCT pokriva površinu od 1484 km2. Prema popisu stanovništva iz 2011. godine, gradska populacija Delhija je bila preko 11 miliona,[1][2] dok je populacija NCT bila oko 16,8 miliona.[3] Urbana aglomeracija Delhija, koja uključuje satelitske gradove Ghaziabad, Faridabad, Gurgaon i Noida u oblasti poznatoj kao Nacionalna prijestonica (NCR), ima procijenjenu populaciju od preko 28 miliona, što ga čini najvećim gradskim područjem u Indiji i drugim po veličini u svijetu (poslije Tokija).[4]
Delhi karakteriše suho-zimska vlažna suptropska klima (Köppen Cwa) koja se graniči sa vrućom polusušnom klimom (Köppen BSh). Topla sezona traje od 21. marta do 15. juna sa srednjom dnevnom visokom temperaturom iznad 39 °C. Najtopliji dan u godini obično je između 26. i 30. maja, sa prosječnom najvišom temperaturom od 42 °C i najniža temperatura od 27 °C.[5] Hladna sezona traje od 26. novembra do 9. februara sa srednjom dnevnom najvišom temperaturom ispod 20 °C . Najhladniji dan u godini je obično između 16. i 20. januara, sa prosječnom najnižom temperaturom od 7 °C i najviše 20 °C.[5] Početkom marta smjer vjetra se mijenja sa sjeverozapadnog na jugozapadni. Od aprila do oktobra vrijeme je vruće. Monsun stiže krajem juna, uz povećanje vlažnosti.[6] Kratka, blaga zima počinje krajem novembra, dostiže vrhunac u januaru i često se javlja jaka magla.[7]
Grobnica cara Humayuna, te Kutab minaret s džamijom i grobnicama je od 1993. godine na popisu UNESCO-ove Svjetske baštine.
Klima uredi
Delhi karakteriše suho-zimska vlažna suptropska klima (Köppen Cwa) koja se graniči sa vrućom polusušnom klimom (Köppen BSh). Topla sezona traje od 21. marta do 15. juna sa srednjom dnevnom visokom temperaturom iznad 39 °C. Najtopliji dan u godini obično je između 26. i 30. maja, sa prosječnom najvišom temperaturom od 42 °C i najniža temperatura od 27 °C.[5] Hladna sezona traje od 26. novembra do 9. februara sa srednjom dnevnom najvišom temperaturom ispod 20 °C . Najhladniji dan u godini je obično između 16. i 20. januara, sa prosječnom najnižom temperaturom od 7 °C i najviše 20 °C.[5] Početkom marta smjer vjetra se mijenja sa sjeverozapadnog na jugozapadni. Od aprila do oktobra vrijeme je vruće. Monsun stiže krajem juna, uz povećanje vlažnosti.[6] Kratka, blaga zima počinje krajem novembra, dostiže vrhunac u januaru i često se javlja jaka magla.[7]
Civilna uprava uredi
Trenutno, NCT Delhija se sastoji od jedne divizije, 11 distrikta, 33 pododjela, 59 popisnih gradova i 300 sela.[8]
Vlada i politika uredi
.jpg)
Delhi je najveći trgovački centar u sjevernoj Indiji. Do 2016[update] nedavne procjene ekonomije gradskog područja Delhija bile su oko 370 milijardi dolara ( PPP metro GDP) što ga svrstava u najproduktivnije ili drugo najproduktivnije metro područje Indije.[9] Nominalni GSDP NCT Delhija za 2016–17. procijenjen je na 6224 milijarde ₹, t.j. 78 milijardi USD , 13% više nego u 2015–16.[10][11]
Obrazovanje uredi
Školama i visokoškolskim ustanovama u Delhiju upravlja Direkcija za obrazovanje, NCT vlada ili privatne organizacije. U 2006, Delhi je imao 165 koledža, pet medicinskih koledža i osam inženjerskih koledža,[12] sedam glavnih univerziteta i devet univerziteta koji se smatraju univerzitetima.[12]
Gradovi prijatelji uredi
Reference uredi
- ^ "Census of India: Provisional Population Totals Paper 1 of 2011, NCT of Delhi". Census of India. 2011. Arhivirano s originala, 19. 1. 2022. Pristupljeno 12. 2. 2022.
- ^ "This study settles the Delhi versus Mumbai debate: The Capital's economy is streets ahead". 2. 10. 2018. Arhivirano s originala, 21. 12. 2018. Pristupljeno 21. 12. 2018.
- ^ "Delhi (India): Union Territory, Major Agglomerations & Towns – Population Statistics in Maps and Charts". City Population. Arhivirano s originala, 2. 3. 2017. Pristupljeno 28. 2. 2017.
- ^ "The World's Cities in 2018" (PDF). United Nations. Arhivirano (PDF) s originala, 31. 8. 2021. Pristupljeno 2. 9. 2021.
- ^ a b c d "Average weather for New Delhi, India". Weatherspark.com. Arhivirano s originala, 16. 8. 2013. Pristupljeno 2. 7. 2013.
- ^ a b "Climate of Delhi". Delhitrip.in. Arhivirano s originala, 13. 7. 2014. Pristupljeno 17. 5. 2012.
- ^ a b "Fog continues to disrupt flights, trains". The Hindu. Chennai. 7. 1. 2005. Arhivirano s originala, 4. 3. 2006.
- ^ M.S.A. Rao (1970). Urbanization and Social Change: A Study of a Rural Community on a Metropolitan Fringe. Orient Longmans. Arhivirano s originala, 3. 3. 2018. Pristupljeno 28. 11. 2017.
- ^ Parilla, Alan Berube, Jesus Leal Trujillo, Tao Ran, and Joseph (22. 1. 2015). "Global Metro Monitor". Brookings (jezik: engleski). Pristupljeno 16. 6. 2023.
- ^ "Delhi Budget Analysis 2017–18" (PDF). PRS Legislative Research. 8. 3. 2017. Arhivirano (PDF) s originala, 12. 3. 2017. Pristupljeno 10. 3. 2017.
- ^ "Mumbai is no more the financial capital of India". Business Insider India. 28. 11. 2016. Arhivirano s originala, 12. 11. 2020. Pristupljeno 13. 8. 2020.
- ^ a b "Chapter 15: Education" (PDF). Economic Survey of Delhi, 2005–06. Planning Department, Government of National Capital Territory of Delhi. str. 173–187. Arhivirano s originala (PDF), 14. 6. 2007. Pristupljeno 21. 12. 2006.
Vanjski linkovi uredi
| Commons ima datoteke na temu: Delhi |