Buenos Aires
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Buenos Aires je grad na južnoj obali estuarija Rio de la Plata u koji se ulijevaju rijeke Parana i Urugvaj.[1] Od 1880. godine glavni grad je Argentine. Sa okolinom ima oko 12 miliona stanovnika, dok u samom gradu živi 2,8 miliona (2001).
| Buenos Aires | ||
| Grad | ||
|
||
| Država |  Argentina
| |
|---|---|---|
| Koordinate | 34°36′12″S 58°22′54″W / 34.60333°S 58.38167°W | |
| Površina | 203 km2 | |
| Stanovništvo | 3,034,161 (2007) | |
| - Metro | 13.044.800 | |
| Gradonačelnik | Horacio Rodríguez Larreta | |
  | ||
| Veb-sajt: www.buenosaires.gov.ar | ||
Centar grada je također poseban federalni distrikt, okružen provincijom Buenos Aires, čiji je glavni grad La Plata.
Historija uredi
1536-1862 uredi
Osnivač prvog grada na mjestu današnjeg Buenos Airesa je španac Pedro de Mendoza, pod imenom Nuestra Señora Santa María del Buen Aire. Taj je grad napušten 1541. da bi potom ponovno naseljen 1580. godine. Grad se nije znatno širio sve do 18. vijeka kada postaje važno pomorsko pristajalište. 1776. Buenos Aires postaje glavni grad tadašnje španske vicekraljevine Rio de la Plata. Na prelasku u 19. vijek Buenos Aires je imao 50 000 stanovnika.
Buenos Aires je 1806. okupiran od strane britanskih trupa. Španija nije bila u mogućnosti da organizuje odbranu svoje vicekraljevine, pa se stanovništvo diglo na ustanak i samo oslobodilo grad od okupatora. To je ujedno značio početak borbe za argentinsku samostalnost. Iskoristivši Napoleonov napad na Španiju 25. maja 1810. godine proglašena je prva nezavisna vlada u Buenos Airesu. Nezavisna država Argentina proglašena je 9. jula 1816. u gradu Tucumán, na sjeveru zemlje.
Prvih pedeset godina samostalnosti Argentine obilježili su krvavi konflikti, sa susjednim zemljama i između Buenos Airesa i provincija. 1853. usvojen je novi ustav, po uzoru na američki.
1862- uredi
Tokom vladavine predsjednika Bartolomé Mitresa 1862-1868 započelo je novo poglavlje Argentine, sa stabilitetom i ekonomskim napredkom koji je preobrazio državu u jednu od najbogatijih na svijetu. U istom periodu dolazi i do naglog rasta Buenos Airesa, koji 1880. postaje glavni grad te zemlje.
Značajni prihodi, uglavnom od od izvoza zemljoradničkih proizvoda, i useljavanje iz Evrope totalno su promijenili grad. Današnja arhitektura grada sa širokim bulevarima i impozantnim građevinama nastala je u tom periodu. 1913. Buenos Aires je dobio podzemnu željeznicu, a godinu potom je obavljen popis stanovništva prema kojem je u gradu živilo 1, 5 miliona stanovnika. Između dva svjetska rata izgrađeno je više nebodera i rast se nastavio. Tokom šestdesetih grad je već imao blizu 3 miliona stanovnika.
Tokom posljednjih nekoliko decenija dolazi međutim do širenja siromaštva, posebno u prigradskim naseljima. Prenaseljenost, kao i opšta ekonomska kriza u zemlji, su neki od razloga. 1987. je donešena odluka da se gradi novi glavni grad u Patagoniji, da bi se skinuo dio tereta sa Buenos Airesa ali do sada ništa nije poduzeto u tom pravcu.
Stanovništvo uredi
Historija uredi
Stanovnici Buenos Airesa se u običnom govoru nazivaju porteños (od španske riječi puerto - luka). Najveći priliv stanovnika se desio tokom 20. vijeka, uglavnom doseljenici iz Italije i Španije. Pored njih, veliku grupu stanovništva čine takozvani mestizos, mješavina španaca i južnoameričkih indijanaca. Ostale veće grupe su arapi, židovi, irci, kinezi, japanci i korejanci.
Religija uredi
Većina stanovništva pripada rimokatoličkoj crkvi. Prisutne su i grupe jevreja i muslimana. Država Argentina je međutim sekularna.
Obrazovanje uredi
Osnovno obrazovanje uredi
Osnovno obrazovanje sadrži prva dva kruga Temeljnog opšteg obrazovanja (Educación General Básica EGB), razrede 1-6. Radi sistema koji je bio na snazi do 1995, (7 godina osnovne škole plus 5 ili 6 srednje škole), osnovne škole nudile su razrede 1-7. Premda se većina škola već prilagodila u sistem s 8. i 9. razredom, druge su odabrale ukinuti 7. razred, prisiljavajući učenike da treći krug dovrše u drugoj instituciji.
Srednje obrazovanje uredi
Srednje obrazovanje u Argentini naziva se Polimodal ("polymodal", znači da postoji više načina ili oblika), jer učenicima omogućava da odaberu svoj pravac u budućem obrazovanju. Polimodal još nije obavezan, ali je završetak ovog dijela školovanja neophodno za upis na univerzitete u cijeloj zemlji. Polimodal je uobičajeno trogodišnja škola, iako neke škole imaju i četvrtu godinu.
Suprotno promjenama u osnovnim školama, većina je srednjih škola u Argentini u svom programu imala 8. i 9 . razrede, plus Polimodal (stara srednja), ali tada je započela promjena s prihvaćanjem i učenika 7. razreda, omogućivši im na taj način da zadrže iste razredne kolege tokom cijelog trećeg kruga EGB.
U novembru 2006., zastupnički dom Argentinskog kongresa izglasao je novi zakon o nacionalnom obrazovanju. Novim zakonom je bio obnovljen stari sistem osnovne i srednje škole, učinivši srednje obrazovanje obaveznim, što je obavezno obrazovanje produžilo na 13 godina. Vlada se obavezala primjeniti zakon postepeno, počevši od 2007.[2]
Univerziteti uredi
Postoje mnogi državni, poreznim sistemom finansirani univerziteti u Argentini, kao i privatni univerziteti. Među njima su poznati Univerzitet Belgrano, te Univerzitet u Buenos Airesu,[3] koji spada u red vrhunskih obrazovnih institucija u Južnoj Americi, te je do sada stvorio pet Nobelovih nagrada i omogućio besplatno obrazovanje za studente iz cijeloga svijeta. Također, Buenos Aires je istaknuti centar za psihoanalizu, a posebno se ističe Lacanova škola.
Također pogledajte uredi
Vanjski linkovi uredi
| Buenos Aires na Wikimedia Commonsu. |
Reference uredi
- ^ "Arhivirana kopija" (PDF). Arhivirano s originala (PDF), 6. 3. 2012. Pristupljeno 18. 3. 2015.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ "Diputados sancionó la nueva Ley de Educación". Clarín. Arhivirano s originala, 6. 9. 2009. Pristupljeno 3. 4. 2019.
- ^ "Univesidad de Buenos Aires". UBA. Arhivirano s originala, 19. 3. 2019. Pristupljeno 3. 4. 2019.