Razlika između verzija stranice "Orkestar"
| [nepregledana izmjena] | [nepregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
No edit summary |
No edit summary |
||
Red 3:
[[Datoteka:Vienna Mozart Orchestra.JPG|mini|desno|250px|Bečki orkestar]]
'''Orkestar''' je skupina sastavljena od određenog broja članova/svirača/muzičara koji najčešće interpretiraju djela klasične [[muzika|muzike]]. Orkestar je podijeljen u sekcije, prema vrsti instrumenta.
Orkestar s manjim brojem članova zovemo ''kamerni orkestar'', a velike orkestre zovemo ''filharmonijski orkestar'' i ''simfonijski orkestar''. Kamerni orkestar obično broji 30-50 članova a filharmonijski i simfonijski do 100 pa i više. Filharmonijski orkestar osnivaju članovi koji ga čine a članom simfonijskog orkestra postaje se putem konkursa. Orkestrom upravlja [[dirigent]].
[[Etimologija]] riječi 'orkestar' potiče iz antičkog teatra u Staroj Grčkoj kojom se označavao prostor između scene i dijela rezervisanog za gledaoce. Taj prostor je koristio [[hor]].
== Sastav savremenog orkestra ==
Tipični simfonijski orkestar sastoji se od četiri proporcionalne grupe/sekcije od kojih je svaka sastavljena od instrumenata srodnih po načinu izrade i sviranja. To su: drveni i limeni puhački instrumenti, udaraljke i žičani instrumenti. Orkestri, u
Line 20 ⟶ 19:
:3 [[truba|trube]]
:3 [[trombona]] (2 [[tenor]]a, 1 [[bas]])
:[[Tuba|Tube]]
[[Datoteka:Orkestar - raspored instrumenata.jpg|mini|desno|500px|Raspored instrumenata u orkestru]]
;Drveni puhački instrumenti:
Line 46 ⟶ 45:
;Klavijature:
:[[Klavir]]
:[[
;Žičani instrumenti:
Line 57 ⟶ 56:
== Historijat ==
Historija orkestara datira još iz Starog [[Egipat|Egipta]], tada su to bile grupe uličnih svirača. Nažalost, u vrijeme [[Rimsko Carstvo|Rimskog Carstva]] muzičari i spontane muzičke skupine su bili zabranjeni(!) <!-- provjeriti --> Moderni orkestri imaju svoje začetke u XV i XVI stoljeću kada kompozitori počinju stvarati djela za grupe svirača.
Veliki uticaj na sastav i muziciranje orkestara imali su [[Ludwig van Beethoven]] i [[Richard Wagner]]. Beethovenov genije je proširio klasični model orkestra dodavanjem više puhačkih instrumenata čime je obogatio spektar i punoću zvuka orkestra a što su naročito zahtijevale njegove simfonije s dosta dramatike, krešenda i potrebe za harmonijskom fleksibilnošću. Velikan muzike Wagner stvarao je djela koja su često bila veoma kopleksna; djelo 'Das Rheingold' iziskivalo je čak šest harfi. Wagner je isticao važnost tempa, dinamike i, samim tim, uloge dirigenta.
== Kurioziteti ==
Post-revolucionarni simfonijski orkestar Persimfans osnovan je 1922. godine u bivšem [[SSSR]]-u. Posebnost ovog orkestra bila je u tome da su njegovi članovi smatrali da nema potrebe za dirigentom i njegovom [[diktator]]skom palicom (budući u uvjerenju da su prema [[Karl Marx|Karlu Marksu]] svi ljudi jednaki). Umjesto toga, kao vođstvo imali su svoj odbor. Ovaj orkestar imao je samo djelomičan uspjeh (i zbog poteškoća kod promjene tempa) i djelovao je tek samo desetak godina dok [[Staljin]] (Josif Visarionovič Džugašvili) nije svojom [[politika|politikom]] prema kulturi primorao ovaj orkestar na prestanak rada zbog nedostatka sredstava.
Orpheus Chamber Orchestra iz [[New York]]a bio je donekle uspješniji primjer orkestra bez dirigenta. U nekim drugim slučajevima, glavni je muzičar, obično prva violina, preuzimao ulogu umjetničkog direktora i rukovodio je probama.
Nekoliko kompozitora odlučilo se komponovati muziku čija je izvedba zahtijevala istovremeno sviranje nekoliko orkestara pod palicom više dirigenata od kojih je jedan bio glavni. Primjer veoma kompleksnog 'polisimfonijskog' muzičkog djela je Treća simfonija Evgenija Kosticina, sa devet dirigenata!
Osim gore navedenih vrsta orkestara postoje i drugi čiju namjenu objašnjava sam njihov naziv: plesni orkestar, zabavni orkestar, [[film]]ski orkestar, big band, sving orkestar itd.
| |||