Razlika između verzija stranice "Pirati"

 

 

'''Pirati''' (eng. ''pirates'') su gusari pljačkaši koji vrše razbojstva na moru, ponekad i na obali. Piratstvo (eng. ''piracy'') je nastalo još u antičkim vremenima ali najviše se raširilo tokom [[17. vijek|17. vijeka]]. Danas pirati najviše djeluju na Tihom i Indijskom okeanu.

 

== Piratstvo kroz historiju ==

=== Antički i srednjovjekovni pirati ===

Antičko doba je obilovalo piratima koji su svojim brzim [[galija]]ma terorizirali sve obale Sredozemnog mora. Još od vremena drevnih Egipćana oni su pljačkali trgovačke brodove. Grci, Egipćani, Kartažani i Rimljani nisu bili u stanju osigurati prisutnost jakih flota na moru i piratske zajednice su postojale na mnogim ostrvima. Jednom prilikom je i [[Julije Cezar]] zarobljen od pirata i zadržan radi otkupa. Tek kada je rimski general [[Pompej Veliki]] 67. godine prije Krista, sa 270 brodova proveo veliko anti-piratsko čišćenje Sredozemlje je bilo sigurno za trgovinu.

 

 

=== Pirati Sredozemlja u 15. i 16. vijeku ===

 

==== Korsari ====

 

Nakon [[Kolumbo]]vog otkrića Amerike [[1492]]. najveće pomorske sile toga vremena Španija i Portugal krenule su stvarati kolonije u Srednjoj i Južnoj Americi (ili Zapadnoj Indiji, kako ju je Kolumbo nazivao. Najviše kolonija je osnovala Španija dok se Portugal više orijentisao na trgovinu s Indijom i dalekim Istokom. Ipak, Portugal je osnovao nekoliko bogatih i važnih kolonija u Južnoj Americi kohju je podjelio sa Španijom. Porobivši srednjoameričke domorodačke narode Inka, Maja i Asteka, Španci su stekli kontrolu nad brojnim rudnicima plemenitih metala koje su počeli dovoziti u Španiju. Zbog velikog rasta španskog bogatstva, i druge evropske države počinju osnivati kolonije u Karibima radi iskorištavanja prirodnih bogatstava Novog svijeta. Krajem 16. i početkom 17. vijeka širom Kariba nastaju kolonije Engleske, Francuske i Holandije, a krajem 17. vijeka i [[Danska|Danske]]. No u usporedbi sa španskim kolonijama sve druge su bile malobrojne i slabo razvijene.

Suparništvo među kolonijama i želja za trgovačkom premoći dovodili su do čestih ratova. Veliko klasično doba piratstva na Karibima trajalo je od [[1560]]. do [[1720]]. Tokom prvh desetljeća 17. vijeka grupa odmetnika i izbjeglica gotovo svih evropskih nacija (ponajviše Francuza) naselila se na ostrvu Hispanioli. Nazivali su se [[bukaniri]] (eng. ''buccaneers'') i prvotno su bili lovci na divlje životinje čije su meso prodavali brodovima u prolazu. No željni brze zarade otiskivali su se na more i napadali španske brodove s blagom okrenuvši se piratstvu. Tako su bukaniri, iako zadržavši staro ime, postali pirati, a najuspješniji su bili od 1640. do 1680. Dva najpoznatija sjedišta karipskih pirata su bili [[ostrvo]] ''Tortuga'' nakon 1640. i grad ''Port Royal'' na ostrvu [[Jamajka]] nakon 1655. Do 1680. engleske i francuske kolonijalne vlasti uskraćuju potporu bukanirima i njihovo doba prolazi. Posljednja velika akcija bukanira se odigrala 1689. kada su udruženi sa francuskom mornaricom zauzeli i opljačkali bogati španski grad Cartagenu na obali Kolumbije.

 

==== Tortuga ====

Tortuga ([[španski jezik|španski:]] Kornjača) je ostrvo smješteno uz sjevernu obalu ostrva Hispaniola. Tokom 17. vijeka bio je čuven kao piratsko uporište. Danas potpada pod [[Haiti|Republiku Haiti]].