Razlika između verzija stranice "Hubbleov zakon"
| [nepregledana izmjena] | [nepregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
No edit summary |
mNo edit summary |
||
Red 1:
{{Prijevod}}
{{Standardi}}
[[Edwin Hubble]] ([[1888]]. - [[1953]].), otkrio je [[1929]]. proporcionalnost između udaljenosti pojedine [[galaksija|galaksije]] i njenog [[crveni pomak|crvenog pomaka]]. Hubble je uz pomoć [[Dopplerov efekt|Dopplerovog efekta]] zaključio da su udaljenosti galaksije i njene brzine udaljavanja proporcionalni tj. da se dalje galaksije udaljavaju od nas većim brzinama. Ta se proporcionalnost može izraziti formulom koju nazivamo '''Hubbleov zakon''':
Line 5 ⟶ 6:
gdje su: v - brzina udaljavanja, H<sub>0</sub> - Hubbleova konstanta, r - udaljenost.
Ako se sve galaksije udaljuju od nas, znači li to da se nalazimo u središtu svemira?
Red 11:
Da bismo odredili Hubbleovu konstantu potrebno je za što veći broj galaksija odrediti njihove brzine udaljavanja i udaljenosti. Brzine udaljavanja se računaju preko spektra galaksije - uvrštavanjem pomaka valnih duljina nekih spektralnih linija u jednadžbe Dopplerovog efekta.
== Mjerenje udaljenosti u svemiru ==
Line 17 ⟶ 16:
Većina metoda mjerenja udaljenosti galaksija temelji se na ovisnosti njihovog [[magnituda (astronomija)|prividnog sjaja]] o [[luminozitet]]u i udaljenosti. Poteškoća je što udaljenije objekte vidimo u ranijim stadijima razvoja svemira, pa se postavlja pitanje mijenja li, i kako, pojedini tip objekta luminozitet tokom svog razvoja.
U postupku koji su prvi put primijenili A. Sandage i G. Tammann polazi se od precizne vrijednosti [[AJ|astronomske jedinice]], koja je dobivena radarskim mjerenjima položaja i gibanja [[Venera
Postupkom koji su razvili M. Aaronson, J. Mould i J. Huchra dobivena je nešto veće vrijednost: 27 km/s po milionu svjetlosnih godina. Postupak se temelji na tzv. Tully-Fischerovoj relaciji koja povezuje brzinu rotacije pojedinih tipova spiralnih galaksija s njihovim luminozitetom. Ovisnost je fizikalno opravdana činjenicom da su i brzina rotacije i luminozitet ovisni o masi galaksije.
Line 23 ⟶ 22:
== Hubbleova konstanta i starost svemira ==
[[Slika:Usporavanje_sirenja_svemira.jpg|mini|250p|
Prema teoriji [[veliki prasak|velikog praska]] širenje svemira započelo je prije konačnog vremena, kada je čitav svemir bio sažet u vrlo mali prostor. Starost svemira (vrijeme proteklo od velikog praska) može se procijeniti iz vrijednosti Hubbleove konstante H<sub>0</sub>. Recipročnu vrijednost H<sub>0</sub> nazivamo '''Hubbleovo vrijeme''' τ:
| |||