Razlika između verzija stranice "Konfucije"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
File |
No edit summary oznaka: uređivanje izvornog kôda (2017) |
||
Red 1:
[[File:Confucius Statue at the Confucius Temple.jpg|thumb|]]
'''Kung Fu Ce''' ili '''Konfučije''' bio je jedan od prvih kineskih [[Filozofija|filozofa]] i političar [[Period proljeća i jeseni|Perioda proljeća i jeseni]]. Zajedno sa [[Lao Tse|Lao Ceom]] i [[Siddarta|Sidartom Gaotamom Budom]] bio je jedan od prvih filozofa koji su došli sa Dalekog Istoka. U njihovim idejama se nalaze počeci filozofskog mišljenja (iako se ne uzimaju zvanično za prve filozofe jer njihova filozofija je duboko vezana za religiju).
Konfucije je sebe smatrao prenosiocem vrijednosti ranijih perioda za koje je tvrdio da su u njegovo vrijeme napuštene. Njegova filozofska učenja, nazvana [[konfucijanizam]], naglašavala su lični i državni moral, ispravnost društvenih odnosa, [[Pravda|pravdu]], dobrotu i iskrenost. Njegovi sljedbenici su se takmičili sa mnogim drugim školama tokom ere [[Stotinu škola misli]], samo da bi bili potisnuti u korist legalista tokom [[Dinastija Qing|dinastije Qin]]. Nakon sloma Qina i pobjede ''Hana'' nad ''Chuom'', Konfucijeve misli dobile su zvaničnu potporu u novoj dinastiji. Tokom [[dinastija Tang]] i [[Dinastija Song|Song]], [[konfucijanizam]] se razvio u sistem poznat na Zapadu kao [[Neokonfucijanizam|neokonfučijanizam]], a kasnije kao novi [[konfucijanizam]]. [[Konfucijanizam|Konfučijanizam]] je bio dio kineskog društvenog tkiva i načina života; za konfucijance, svakodnevni život je bio arena [[Religija|religije]].<ref>{{Cite web|title=Confucianism|url=https://www.worldhistory.org/Confucianism/|access-date=4. 11. 2020|website=World History Encyclopedia|archive-date=17. 4. 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417151257/https://www.worldhistory.org/Confucianism/|url-status=live}}</ref>
Konfučije se tradicionalno pripisuje autorstvo mnogih kineskih klasičnih tekstova, uključujući svih pet klasika, ali moderni naučnici su oprezni u pripisivanju određenih tvrdnji samom Konfučiju. Aforizmi o njegovom učenju sabrani su u [[Analekti|Analektima]], ali tek mnogo godina nakon njegove smrti.
Konfucijeva načela imaju sličnosti sa kineskom tradicijom i vjerovanjem. Sa sinovskom pobožnošću, zagovarao je snažnu porodičnu lojalnost, poštovanje predaka i poštovanje starijih od strane njihove dece i muževa od strane njihovih žena, preporučujući porodicu kao osnovu za idealnu vladu. Njegova najpoznatija izreka glasi,:''Nikada ne čini drugome ono, što ne bi želio da drugi učini tebi.''<ref name="whoiswho">[http://www.whoswho.de/templ/te_bio.php?PID=674&RID=1 Biografija na stranici] ''whoiswho.de'' pristupljeno 23.6.2014 {{Simboli jezika|de|Njemački}}</ref>
== Život ==
=== Rani život ===
Smatra se da je Konfucije rođen 28. septembra 551. godine p.n.e.,<ref name=birth>{{cite book |last1=Hugan |first1=Yong |title=Confucius: A Guide for the Perplexed |date=2013 |publisher=A&C Black |page=3 |url=https://books.google.com/books?id=1R9MAQAAQBAJ&pg=PA4 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170416224536/https://books.google.com/books?id=1R9MAQAAQBAJ&pg=PA4 |archive-date=16. 4. 2017 |isbn=978-1-4411-9653-8 }}</ref> u Zouu (<span lang="zh" dir="ltr">鄒</span>, u modernoj provinciji Šandong).<ref name=":0">Creel, H. G. (1949). ''[[iarchive:confuciusmanmyth00cree|Confucius: The Man and the Myth]], str. 25''. New York: John Day Company.</ref> Područje je bilo pod kontrolom kraljeva Zhoua, ali je efektivna kontrola, neovisno bila pod lokalnim gospodarima Lu, koji su vladali iz obližnjeg grada [[Qufu|Qufua]]. Njegov otac [[Kong He]] (ili Shuliang He) bio je stariji komandant lokalnog garnizona Lu.<ref name=":1">Legge, James (1887), "Confucius", ''Encyclopaedia Britannica,'' 9th ed., Vol. VI.</ref><sup>:260</sup> Njegovo porijeklo seže preko [[Dinastija Song|vojvoda Songa]] do [[Dinastija Shang|dinastije Shang]] koja je prethodila Zhouu.<ref name=":1" /><sup>:259</sup> Tradicionalni izvještaji o Konfucijevom životu govore da je Kong Heov djed preselio porodicu iz Songa u Lu.<ref name=":0" /><sup>:26</sup>
Kong He je umro kada je Konfucije imao tri godine, a Konfucija je njegova majka Yan Zhengzai (<span lang="zh" dir="ltr">顏徵在</span>) odgajala u siromaštvu.<ref name=confu>{{cite book|last1=Huang|first1=Yong|title=Confucius: A Guide for the Perplexed|date=2013|publisher=A&C Black|page=4|url=https://books.google.com/books?id=1R9MAQAAQBAJ&q=confucius+age+19+marry+qiguan&pg=PA4|access-date=12. 8. 2015|isbn=978-1-4411-9653-8|archive-date=19. 4. 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210419122052/https://books.google.com/books?id=1R9MAQAAQBAJ&q=confucius+age+19+marry+qiguan&pg=PA4|url-status=live}}</ref> Njegova majka je kasnije umrla sa manje od 40 godina.<ref name=confu/> Sa 19 godina oženio se Lady Qiguan (<span lang="zh" dir="ltr">亓官氏</span>), a godinu dana kasnije par je dobio prvo dijete, sina Kong Lija (<span lang="zh" dir="ltr">孔鯉</span>).<ref name=confu/> Qiguan i Confucius su kasnije zajedno imali dvije kćeri, od kojih se smatra da je jedna umrla kao dijete, a jedna se zvala Kong Jiao (<span lang="zh" dir="ltr">孔姣</span>).<ref>{{cite book|last1=Schuman|first1=Michael|title=Confucius: And the World He Created|date=2015|publisher=Basic Books|url=https://books.google.com/books?id=wb6DBQAAQBAJ&pg=PT25|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170416230225/https://books.google.com/books?id=wb6DBQAAQBAJ&pg=PT25|archive-date=16. 4. 2017|isbn=978-0-465-04057-5}}</ref>
Konfucije se školovao u školama za obične ljude, gdje je studirao i učio [[Šest umjetnosti]].<ref>{{cite book|last1=Huang|first1=Yong|title=Confucius: A Guide for the Perplexed|date=2013|publisher=A&C Black|pages=4–5|url=https://books.google.com/books?id=1R9MAQAAQBAJ&pg=PA4|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170416224536/https://books.google.com/books?id=1R9MAQAAQBAJ&pg=PA4|archive-date=16. 4. 2017|isbn=978-1-4411-9653-8}}</ref>
Konfucije je rođen u klasi ši (<span lang="zh" dir="ltr">士</span>), između [[Aristokratija|aristokratije]] i običnih ljudi. Za njega se kaže da je radio na raznim državnim poslovima tokom svojih ranih 20-ih godina, kao knjigovođa i čuvar ovaca i konja, koristeći prihode da svoju majku pravilno sahrani.ref name=confu/><ref name=buryl>{{cite book|last1=Burgan|first1=Michael|title=Confucius: Chinese Philosopher and Teacher|date=2008|publisher=Capstone|page=23|url=https://books.google.com/books?id=vM8GCpBncjEC&pg=PT12|access-date=12. 8. 2015|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170416230252/https://books.google.com/books?id=vM8GCpBncjEC&pg=PT12|archive-date=16. 4. 2017|isbn=978-0-7565-3832-3}}</ref> Kada mu je majka umrla, za Konfučije (23 godine) se kaže da je tugovao tri godine, kao što je bila tradicija.<ref name=buryl/>
== Reference ==
| |||