Wikipedia

Razlika između verzija stranice "Sjedinjene Američke Države"

Pregled historije
[nepregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
No edit summary
oznake: vraćeno Emoji mobilno uređivanje mobilno veb-uređivanje
m Vraćene izmjene korisnika 161.53.180.13 (razgovor) na posljednju izmjenu korisnika InternetArchiveBot
oznaka: vraćanje
Red 1:
{{Infokutija država
| imezvanično_ime 🥰🥰🥰🥰 = Sjedinjene Američke Države
| izvorno_ime = ''United States of America''
| ime_genitiv = Sjedinjenih Američkih Država
| zastava = Flag of the United States.svg
| grb = US-GreatSeal-Obverse.svg
| uzrečica = [[In God we trust]]<br />([[bosanski|bs]]: ''LivadaU jeBoga poputse nasuzdamo'')
| himna = [[The Star-Spangled Banner]]<center>[[Datoteka:Star Spangled Banner instrumental.ogg]]</center>
| mapa = United States (orthographic projection).svg
| glavni_grad = [[JuklandijaWashington, D.C.]]
| glavni_grad_kordinati = {{coord|38|53|22|N|77|2|7|W|region:US_type:City|title=Washington, D.C.}}
| najveći_grad = [[New York City]]
Red 53:
| internetski_nastavak = [[.us]], [[.gov]], [[.mil]], [[.edu]]
| pozivni_broj = +1
| komentar = {{note|engoffbox}} Engleski je službeni jezik u bar 28 [[Savezne države Sjedinjenih Američkih Država|saveznih država]]; neki izvori navode veću cifru zavisno od toga šta smatraju kao "službeno".<ref name=ILW>{{cite web |author=Feder, Jody |url= http://www.ilw.com/immigrationdaily/news/2007,0515-crs.pdf |title= English as the Official Language of the United States: Legal Background and Analysis of Legislation in the 110th Congress |date=25. 1. 2007 |publisher= Ilw.com (Congressional Research Service) |access-date= 8. 7. 2015}}</ref> Službeni jezici [[Havaji|Havaja]] su [[Engleski jezik|engleski]] i havajski. [[Francuski jezik|Francuski]] je ''de facto'' jezik u saveznim državama [[Maine]] i [[Louisiana]], dok zakon savezne države [[Novi Meksiko]] daje [[Španski jezik|španskom jeziku]] poseban status.<ref>Kodeks Novog Meksika 1-16-7 (1981).</ref><ref>Kodeks Novog Meksika 14-11-13 (2011).</ref><ref name=C&F>{{cite book | last1 = Cobarrubias | first1 = Juan | last2 = Fishman | first2 = Joshua A. | authorlink2 = Joshua Fishman | year = 1983 | title = Progress in Language Planning: International Perspectives | publisher = Walter de Gruyter | page = 195 | isbn = 90-279-33093358-8 | url = https://books.google.com/books?id=x9KoAkzfVqIC&pg=PA195 | access-date = 27. 12. 2011}}</ref><ref>{{cite book | last = García | first = Ofelia | year = 2011 | title = Bilingual Education in the 21st Century: A Global Perspective | publisher = John Wiley & Sons | page = 167 | isbn = 1-4443-5978-9 | url = https://books.google.com/books?id=bW6V__K95ckC&pg=PT167 | access-date = 27. 12. 2011}}</ref>. SAD federalno nema službeni jezik.
|}}
'''Sjedinjene Američke Države''' ('''SAD''') ({{jez-en|United States of America}}, ''USA''), '''Sjedinjene Države''' ({{jez-en|United States}}, skr. ''U.S.'') ili samo '''Amerika''' jesu [[federalna republika]] sačinjene od 50 saveznih država, [[Washington, D.C.|federalnog distrikta]], pet većih [[Teritorije Sjedinjenih Država|samoupravnih teritorija]] i [[Američka manja pacifička ostrva|različitih posjeda]].{{efn|Pet većih teritorija jesu [[Američka Samoa]], [[Guam]], [[Sjeverna Marijanska ostrva]], [[Portoriko]], te [[Američka Djevičanska ostrva]]. Postoji 11 manjih ostrva bez stalne populacije: [[Ostrvo Baker]], [[Ostrvo Howland]], [[Ostrvo Jarvis]], [[Atol Johnston]], [[Greben Kingman]], [[Atol Midway]], te [[Atol Palmyra]]. Suverenost SAD-a nad [[Ostrva Petrel|ostrvima Petrel]], [[Ostrvo Navassa|Navasa]], [[Ostrvo Serranilla|Seranilla]] i [[Ostrvo Wake|Wake]] osporena je.<ref>U.S. State Department, [http://www.state.gov/j/drl/rls/179780.htm Common Core Document to U.N. Committee on Human Rights] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160611004655/http://www.state.gov/j/drl/rls/179780.htm |date=11. 6. 2016 }}, 30. 1112. 2011, Item 22, 27, 80 — and U.S. General Accounting Office Report, [http://www.gao.gov/archive/1998/og98005.pdf U.S. Insular Areas: application of the U.S. Constitution] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200229153648/https://www.gao.gov/archive/1998/og98005.pdf |date=29. 2. 2020 }}, novembar 1997, str. 1, 6, 39n. Oboje pregledano 6. 4. 2016.</ref>}} [[Susjedne Sjedinjene Države|48 susjednih država i federalni distrikt]] u centralnoj su [[Sjeverna Amerika|Sjevernoj Americi]], između [[Kanada|Kanade]] i [[Meksiko|Meksika]], s [[Aljaska|Aljaskom]] u sjeverozapadnom dijelu Sjeverne Amerike i [[Havaji]]ma, [[arhipelag]]om u srednjem [[Pacifik]]u. [[Teritorije Sjedinjenih Država|Teritorije]] su razbacane oko Pacifika i [[Karipsko more|Karipskog mora]] Sa 9,8&nbsp;miliona km<sup>2</sup>)<ref name="State and other areas">"[https://www.census.gov/geo/reference/state-area.html State and other areas]", U.S. Census Bureau, [https://web.archive.org/web/20120620155719/http://www.govcomm.harris.com/solutions/products/census/maf-tiger.asp MAF/TIGER] database as of August 2010, excluding the U.S. Minor Outlying Islands. Pregledano 22. 10. 2014.</ref> i s preko 324 miliona ljudi, Sjedinjene Države su treća najveća država na svijetu po ukupnoj površini (i četvrta najveća po kopnenoj površini){{efn|Sljedeća dva primarna izvora predstavljaju obim (min./maks.) ukupne površine za Kinu i SAD.
Oba izvora ''isključuju'' Tajvan iz površine Kine. {{ordered list
|1= Encyclopædia Britannica svrstava Kinu kao svjetsku treću najveću državu (nakon Rusije i Kanade) s ukupnom površinom od 9.572.900 km<sup>2</sup>,<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/topic/111803/China-quick-facts|title=China|publisher=Encyclopaedia Britannica|access-date=31. 1. 2010}}</ref>
Red 61:
|2=CIA World Factbook svrstava SAD kao treću najveću državu (nakon Rusije i Kanade) s ukupnom površinom od 9.833.517 km<sup>2</sup>,<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html|title=United States|publisher=CIA|access-date=10. 6. 2016|archive-date=6. 7. 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150706193812/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html|url-status=dead}}</ref> te Kinu kao četvrtu najveću sa 9.596.960 km<sup>2</sup>.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ch.html|title=China|publisher=CIA|access-date=10. 6. 2016|archive-date=13. 10. 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161013030611/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ch.html|url-status=dead}}</ref> Ovi podaci za SAD veći su od onih koje navodi [[Encyclopædia Britannica]] jer ''uključuju'' obalne i teritorijalne vode.}}}} i [[Spisak država po stanovništvu|treća najveća po broju stanovnika]]. Jedna je od etnički najraznolikijih i najmultikulturalnijih nacija, kao rezultat velikih imigracija iz drugih zemalja.<ref name="DD">Adams, J.Q.; Strother-Adams, Pearlie (2001). ''Dealing with Diversity''. Chicago: Kendall/Hunt. {{ISBN|0-7872-8145-X}}.</ref> [[Geografija Sjedinjenih Američkih Država|Geografija]] i [[Klima Sjedinjenih Američkih Država|klima]] također su veoma raznolike, a država je dom za veliki broj divljih životinja.<ref>{{cite web|url=http://www.nwf.org/wildlife.aspx|title=Wildlife Library|publisher=National Wildlife Federation|access-date= 23. 12. 2014}}</ref>
 
Paleoindijanci su migrirali iz Azije na sjevernoameričko tlo prije najmanje 1115.000 godina,<ref name=earliest>Pogledajte:
* {{cite news |title=Who was first? New info on North America's earliest residents |url=http://articles.latimes.com/2012/jul/12/science/la-sci-sn-paisley-caves-20120712 |newspaper=Los Angeles Times |location=Okrug Los Angeles, Kalifornija |publisher=Los Angeles Times |date=12. 7. 2012 |first=Thomas H. |last=Maugh II |access-date=25. 2. 2015 }}
* {{cite web |url=http://anthropology.si.edu/HumanOrigins/faq/americas.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20071128083459/http://anthropology.si.edu/HumanOrigins/faq/americas.htm |archive-date=28. 11. 2007 |ref=HumanOrigins |title=What is the earliest evidence of the peopling of North and South America? |publisher=Smithsonian Institution, National Museum of Natural History |date=juni 2004 |access-date=19. 6. 2007 }}
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Sjedinjene_Američke_Države"