Wikipedia

Razlika između verzija stranice "Wikipedia:Igralište"

Pregled historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
No edit summary
No edit summary
oznaka: linkovi ka čvor-člancima
Red 1:
{{Infokutija zaštićeno područje
| naziv = NacionalniZajednice parkbora Prokletijemunike
| alt_naziv =
| kategorija_za_IUCN = IIIII
| slika = File:GrebajePinus 02heldreichii Orjen Bijela gora Montenegro.JPG
| veličina_slike = 250px
| alt_slike =
Red 18:
| koordinate =
| koord_ref =
| lokacija = Granica[[Orjen]], sa[[Nacionalni Albanijompark Lovćen|Lovćen]]<br/>i [[Rumija]]
| najbliži_grad = [[GusinjeHerceg Novi]], [[Cetinje]], [[PlavBar]] {{flag|Crna Gora}}
| površina = 16.630700 ha
| oznaka =
| ovlašteno =
| napravljeno =
| osnovano = 2009.<ref name="wdprokletijewdorjen">{{Cite web |url=https://www.protectedplanet.net/555560009555692093 |title= NacionalniPark parkprirode ProkletijeOrjen |work=Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net |accessdate= 9. 2. 2021}}</ref>
| određeno =
| br_posjetioca =
| posjetioci_god =
| posjetioci_ref =
| upravljačko_tijelo = Park prirode Orjen - Herceg Novi,
| upravnik =
| operater =
Red 41:
| ugrađeno2 =
}}
'''Zajednice bora munike''' na [[Orjen]]u (300ha), [[Nacionalni park Lovćen|Lovćen]]u (300ha) i [[Rumija|Rumiji]] (100ha)<ref>[https://barinfo.me/zasticena-podrucja-prirode-u-barskoj-opstini/ Zaštićena područja prirode u barskoj opštini - barinfo.me - Pristupljeno 9.12.2021]</ref> proglašene su za [[zaštićena područja u Crnoj Gori|zaštićeno područje]] [[IUCN kategorije zaštićenih područja|kategorije III]] - [[spomenik prirode]].<ref>[https://natura2000infocentar.files.wordpress.com/2011/01/zasticena-podrucija-crne-gore1.pdf Zaštičena područja Crne Gore - natura2000infocentar.files.wordpress.com - Pristupljeno 9.12.2021]</ref>
'''Nacionalni park Prokletije''' nalazi se na istoimenoj planini, na jugoistoku [[Crna Gora|Crne Gore]], na granici Albanijom. Naziv Prokletije upućuje na netaknutu divljinu, nepristupačne vrhove, zastrašujuće litice i misteriozna jezera, prije nego na prizvuk kakve kletve.<ref name="wdpaparkovi">{{Cite web |url=https://www.protectedplanet.net/en/search-areas?filters%5Blocation%5D%5Btype%5D=country&filters%5Blocation%5D%5Boptions%5D%5B%5D=Montenegro&filters%5Biucn_category%5D%5B%5D=II |title= Nacionalni parkovi u Crnoj Gori |work=Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net |accessdate= 9. 2. 2021}}</ref>▼
'''Munika''' (''Pinus heldreichii'') je [[tercijar]]ni relikt, očuvan tokom glacijacije na srednjem i zapadnom dijelu [[Balkansko poluostrvo|Balkanskog poluostrva]] i južnom dijelu [[Apeninsko poluostrvo|Apeninskog poluostrva]]. To je i [[endem]]ska vrsta drveća ograničenog, isprekidanog i malog prirodnog areala. Time se opšte rasprostranjenje [[Munika|munike]] uklapa u submediteransko područje, gdje šumske zajednice te vrste drveća zauzimaju pretežno više predjele (uglavnom između 1.000 i 1.900 pa i preko 2.200 m).
 
Njeno stanište je na strmim i suhim padinama, na [[Krečnjak|krečnjačkoj]] i [[Dolomiti|dolomitnoj]] podlozi, čineći vrlo često i gornju granicu šumske vegetacije. Raste sporo u sastojinama, na supstratu sa serpentinskim ili kiselim silikatnim supstratima. U prvom slučaju zauzima izrazito ekstremna staništa sa uskim grebenima, strmim padinama s izraženim liticama i točilima. U takvim uslovima, na plitkim i kamenitim tlima, sastojine munike se održavaju kao trajni stadij vegetacije. Na taj način munici ne konkuriraju druge vrste šumskoga drveća, te je stoga za takve terene, koji su uz ostalo redovito i bezvodni, praktično postala jedina vrsta koja dolazi u obzir za pošumljavanje.
▲'''Nacionalni park Prokletije''' nalazi se na istoimenoj planini, na jugoistoku [[Crna Gora|Crne Gore]], na granici Albanijom. Naziv Prokletije upućuje na netaknutu divljinu, nepristupačne vrhove, zastrašujuće litice i misteriozna jezera, prije nego na prizvuk kakve kletve.<ref name="wdpaparkovi">{{Cite web |url=https://www.protectedplanet.net/en/search-areas?filters%5Blocation%5D%5Btype%5D=country&filters%5Blocation%5D%5Boptions%5D%5B%5D=Montenegro&filters%5Biucn_category%5D%5B%5D=II |title= Nacionalni parkovi u Crnoj Gori |work=Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net |accessdate= 9. 2. 2021}}</ref>
<ref>[http://sumlist.sumari.hr/pdf/199904310.pdf Uspijevanje munike u Hercegovini - sumlist.sumari.hr - Pristupljeno 10.12.2021]</ref>
 
U biogeografskom pogledu Prokletije pripadaju alpskom-planinskom regionu, što je imalo uticaja i na životinjski svijet koji karakteriše velika raznovrsnost. Na ovom području žive: zec, vuk, mrki medvjed, ris, divlja svinja, divokoza, srna, te 161 zabilježenih vrsta ptica. <ref name="prokletije">{{Cite web |url=https://parksdinarides.org/me/park/nacionalni_park_prokletije/ |title= Nacionalni park Prokletije |work= Dinarides - parksdinarides.org/me |accessdate= 9. 2. 2021}}</ref>▼
== Geografija ==
<ref name="wdpac">{{Cite web |url=https://www.protectedplanet.net/country/MNE |title= Zaštićena područja u Crnoj Gori |work=Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net |accessdate= 9. 2. 2021}}</ref>
Smještene na krajnjem jugu Dinarida, razuđenim vijencem vrhova (preko 2 500mnv), ukrštenim grebenima, brojnim procjepima i cirkovma, strmim padinama i dubokim dolinama koje ih presjecaju, navele su austrijskog geologa Ami Bue-a da ih sredinom XIX vijeka proglasi „Alpima na jugu Evrope“ sa mnoštvom stjenovitih vrhova mističnih imena: Rosni vrh, Dobra i Zla Kolata, Trojan, Gvozdeni, Šilo, Očnjak, Volušnica, Popadija, Talijanka, Karaula.
<ref name="wdprokletije">{{Cite web |url=https://www.protectedplanet.net/555560009 |title= Nacionalni park Prokletije |work=Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net |accessdate= 9. 2. 2021}}</ref>
 
Prokletije su jedan od najvećih planinskih vijenaca na Balkanu, sa preko 50 vrhova viših od 2000 metara i čak 20 vrhova iznad 2 500 metara. Najveći vrh je na albanskoj strani Maja Jezerce (2694 m), dok je u Crnoj Gori to Zla Kolata (2534 m), ujedno i najviša tačka Crne Gore. Do ovog otkrića, smatralo se da je najviši vrh u Crnoj Gori na [[Durmitor]]u, Bobotov Kuk na 2 523 m. Reljef Prokletija je razuđen, sa brojnim visovima, klisurama, strmim padinama, riječnim dolinama alpskog tipa i drugim prirodnim fenomenima.
 
Medju jezerima svojom ljepotom izdvaju se Hridsko, Visitorsko, Ropojansko, Tatarijsko, Bjelajsko, jezerce na Vezirovoj Bradi, jezerce na Treskavcu, te Koljindarsko jezero. Hridsko jezero, površine od oko 35 000 m2 na 1970 mnv, spada u najvisočije, a po mnogima i najljepše jezero u Crnoj Gori. Svojom ljepotom izdvaja se i Visitorsko jezero na 1820 metara, sa travnatim plovećim ostrvom – sprudom po sredini, koji je u prošlosti čobanima služio kao prirodno sklonište za stoku od planinskih zvijeri.
== Flora i Fauna ==
Specifičnost ovog Nacionalnog parka čini i preko 1,700 vrsta biljaka, što predstavlja polovinu flore Crne Gore, ili nešto oko petinu ukupne balkanske flore. Prokletije su bogate šumama, među kojima dominiraju lišćari i četinari. Skoro polovina šumskog bogatstva ima prašumski karakter.
 
▲U biogeografskom pogledu Prokletije pripadaju alpskom-planinskom regionu, što je imalo uticaja i na životinjski svijet koji karakteriše velika raznovrsnost. Na ovom području žive: zec, vuk, mrki medvjed, ris, divlja svinja, divokoza, srna, te 161 zabilježenih vrsta ptica. <ref name="prokletije">{{Cite web |url=https://parksdinarides.org/me/park/nacionalni_park_prokletije/ |title= Nacionalni park Prokletije |work= Dinarides - parksdinarides.org/me |accessdate= 9. 2. 2021}}</ref>
== Nacionalni park ==
Nacionalni park Prokletije jedan je od najmlađih u dinarskom predjelu. Službeno je imenovan nacionalnim parkom 2009. godine. Na sjeveru je ograničen Gusinjsko-plavskom dolinom, na jugu visokim grebenima planine i albanskom granicom, na zapadu je rijeka Grnčar a na istoku planina Bogićevica. <ref name="wdpac">{{Cite web |url=https://www.protectedplanet.net/country/MNE |title= Zaštićena područja u Crnoj Gori |work=Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net |accessdate= 9. 2. 2021}}</ref> Površina parka iznosi 1660 ha i nalazi se na teritoriji opština Plav i Gusinje.<ref name="wdprokletije">{{Cite web |url=https://www.protectedplanet.net/555560009 |title= Nacionalni park Prokletije |work=Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net |accessdate= 9. 2. 2021}}</ref> Najmladji nacionalni park najmanje je „dirnut” ljudskom rukom. U tome se i sastoji njegova ljepota. Svojom surovošću i nepristupačnošću mami ljude avanturističkog duha.<ref>[https://www.booking.me/np_prokletije/crna_gora.aspx NP Prokletije - www.booking.me - Pristupljeno 18.12.2021]</ref>
 
== Reference ==
{{Refspisak|2}}
{{Portal|Crna Gora}}
{{Commonscat|ProkletijePinus National Parkheldreichii}}
{{DEFAULTSORT:ProkletijeMunike, NacionalniZajednica parkbora}}
[[Kategorija:NacionalniSpomenici parkoviprirode u Crnoj Gori]
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Igralište"