Razlika između verzija stranice "Holokaust u Litvaniji"

'''[[Holokaust]] u [[Litvanija|Litvaniji]]''' označava sistemsko istrebljenje [[Jevreji|Jevreja]] u dijelu Reichskommissariata Ostland koji je zauzimao prostor [[Litvanska Sovjetska Socijalistička Republika|Litvanske Sovjetske Socijalističke Republike]] (osnovane 1940) pod okupacijom [[Treći Reich|Trećeg rajha]]. Od približno 208.000 ili 210.000 Jevreja procjenjuje se da ih je između 190.000 i 195.000 ubijeno prije kraja [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]], najviše u periodu od juna do decembra 1941. godine. U holokaustu je stradalo preko 95 % svih litvanskih Jevreja što je najveći udio stradalih u svim zemljama u kojima je provođen zločin holokausta. Historičari ovako veliki udio stradalih pripisuju masovnom [[Kolaboracija|kolaboracionizmu]] nejevrejskih lokalnih litvanskih paramilitarnih grupa, dok su motivi te kolaboracije predmet rasprava.<ref>[[Daniel Brook]], [http://www.slate.com/articles/news_and_politics/history/2015/07/lithuania_and_nazis_the_country_wants_to_forget_its_collaborationist_past.html "Double Genocide. Lithuania wants to erase its ugly history of Nazi collaboration—by accusing Jewish partisans who fought the Germans of war crimes."], ''[[Slate (magazine)|Slate]]'', July 26, 2015</ref><ref name="Porat161">{{cite book |first=Dina |last=Porat |chapter=The Holocaust in Lithuania: Some Unique Aspects |editor=David Cesarani |title=The Final Solution: Origins and Implementation |publisher=Routledge |year=2002 |isbn=978-0-415-15232-7 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=3N9Xxc8wdu0C&pg=PA161 |pages=[https://archive.org/details/finalsolutionori0000unse/page/161 161–162] |url=https://archive.org/details/finalsolutionori0000unse/page/161 }}</ref><ref name="MacQueen_context">{{cite journal| first=Michael |last=MacQueen |title=The Context of Mass Destruction: Agents and Prerequisites of the Holocaust in Lithuania |journal=Holocaust and Genocide Studies |volume=12 |issue=1 |pages=27–48 |year=1998 |doi=10.1093/hgs/12.1.27 |issn=8756-6583 }}</ref> Holokaust predstavlja najveći pomor stanovništva u tako kratkom periodu u historiji Litvanije.<ref name="Bubnys_vanished219">{{cite book|first=Arūnas |last=Bubnys |chapter=Holocaust in Lithuania: An Outline of the Major Stages and Their Results |title=The Vanished World of Lithuanian Jews |publisher=Rodopi |year=2004| isbn=978-90-420-0850-2 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=mdXRKbcyi5oC&pg=PA219 |pages=218–219}}</ref>

 

==Tok holokausta==

===Procjene broja žrtava===

Procjene broja litvanskih Jevreja prije njemačke invazije kreću se na otprilike 210.000 stanovnika<ref name="MacQueen_context"/> uz tvrdnju Litvanskog zavoda za statistiku da je 1. januara 1941. u zemlji bilo 208.000 Jevreja.<ref name="Bubnys_vanished219"/> Te procjene, uz službene podatke o iseljavanju u prvom periodu sovjetske uprave (približno 8.500 osoba), osobe pobjegle iz [[Geto|geta]] u [[Kaunas]]u i Vilniusu (1.500–2.000 osoba) i osobe koje su preživjele u logorima do dana kada ih je oslobodila [[Crvena armija]] (2.000–3.000), dovode do ukupnog broja od 195.000 do 196.000 ubijenih litvanskih Jevreja.<ref name="Bubnys_vanished219"/> Uprkos tome što su okvirne cifre poznate, kao i u drugim masovnim zločinima iznimno je teško ustanoviti konačan broj žrtava s apsolutnom preciznošću. Brojevi kojima istoričari raspolažu povremeno se i značajno razlikuju uz namanje cifre od oko 165.000 do većih brojeva koji dosežu 254.000 i koji vjerovatno uključuju i Jevreje sa drugih područja koji su stradali u Litvaniji.<ref name="Bubnys_vanished219"/>

 

 

===Događaji u okviru holokausta u Litvaniji===

Današnji litvanski lučki grad [[Klaipėda]] (na [[Njemački jezik|njemačkom]] poznat kao Memel) kroz historiju je bio dio [[Hanza|Hanzeatskog saveza]] pa je sve do 1918. pripadao [[Njemačko Carstvo|Njemačkom Carstvu]] kao dio [[Istočna Pruska|Istočne Pruske]]. U periodu litvanske međuratne nezavisnosti grad je uživao određeni nivo autonomije i bio je pod patronatom [[Liga naroda|Lige naroda]]. Kada su grad 15. marta 1939. zauzele njemačke snage u njemu je živjelo otprilike 8.000 Jevreja koji su pobjegli u tada još slobodan dio Litvanije gdje ih je većina stradala nakon invazije u junu 1941. godine.

 

 

===Uloga litvanskih kolaboracionista===

[[Datoteka:Bundesarchiv Bild 183-L19427, Litauen, brennende Synagoge.jpg|mini|Njemački vojnici i Litvanci posmatraju sinagogu u plamenu, 9. august 1941.]]

[[Dina Porat]], vodeća historičarka [[Jad Vašem|Jad Vašema]], piše kako su "Litvanci pokazali pripadnicima Einsatzgruppe kako ubijati žene i djecu, i možda ih i prilagodili na tu praksu... Nadiruće njemačke jedinice ubijale su većinom muškarce, dok su Litvanci ubijali neselektivno."<ref name="Porat166">{{cite book |first=Dina |last=Porat |chapter=The Holocaust in Lithuania: Some Unique Aspects |editor=David Cesarani |title=The Final Solution: Origins and Implementation |publisher=Routledge |year=2002 |isbn=978-0-415-15232-7 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=3N9Xxc8wdu0C&pg=PA166 |pages=[https://archive.org/details/finalsolutionori0000unse/page/165 165–166] |url=https://archive.org/details/finalsolutionori0000unse/page/165 }}</ref>

 

 

==Reference==

 

[[Kategorija:Historija Litvanije]]