|
== Historija ==
Tabaci su obrtnici koji se bave štavljenjem[[Štavljenje|hemijskom kožaobradom]] [[Koža (materijal)|kože]], a njihove radionice se zovu tabhane. U Bosni i Hercegovini je postojalo petnaestak mjesta sa razvijenim ovim zanatom. Prisustvo ovog zanata zabilježeno je i u prvoj polovini XVII17. vijeka. Kasnije se razvijao pa je osnovan i tabački esnaf (kožni obrt) sa upravom, na čijem čelu je stajao esnaf-majstor ili ćehaja. Visočki tabaci su imali i svoj [[Bajrak (teritorijalna jedinica)|bajrak]] sa(teritorijalna jedinica dvaOsmanskog tugaCarstva), što je dokaz da je ovaj zanat bio jako brojan.
Tačna godina izgradnje ne može se precizirati, ali pretpostavlja se da je izgrađena najkasnije u prvoj polovini 17. vijeka kada je tabački esnaf dovoljno osnažio da bi stekli dovoljno sredstava za izgradnju takvog objekta kao što je slučaj i u još nekoliko bosanskohercegovačkih gradova. Osim u Visokom, tabaci su izgradili [[Džamija|džamije]] još u [[Sarajevo|Sarajevu]], [[Banja Luka|Banjoj Luci]], [[Mostar]]u i [[Tešanj|Tešnju]].
Prvobitna džamija je tokom istorijehistorije nekoliko puta stradala, a uzroci njenog uništenja bili su uglavnom požari, koji su zahvatili Visoko početkom XVIII18. vijeka, i velike poplave. Posljednja poplava desila se 1871. godine kada je [[Fojnička rijeka|rijeka Fojnica]] odnijela i tabhanu i [[Stupa|stupe]] i džamiju. Nakon poplave, 1872. godine izgrađena je džamija u današnjem obliku.<ref>[https://www.radiosarajevo.ba/metromahala/teme/drvena-ljepotica-u-srcu-carsije-u-tabacku-dzamiju-utkana-je-historija-bih/256662 U džamiju utkana historija]</ref>
<ref>[https://www.radiosarajevo.ba/metromahala/teme/drvena-ljepotica-u-srcu-carsije-u-tabacku-dzamiju-utkana-je-historija-bih/256662 U džamiju utkana historija]</ref>
U toku [[Rat u Bosni i Hercegovini|rata u Bosni i Hercegovini]] znatno je oštećena. Restauratorsko-konzervatorski radovi i uređenje prostora oko džamije trajala je u periodu od 2005. do 2015. godine, i još uvijek nije završena u potpunosti. <ref name="Tabačka džamija">{{Cite web |url= https://vipromo.ba/dzemat-tabhana-tabhanskatabacka-dzamija/ |title= Tabačka džamija |work= GRADSKI WEB PORTAL - VISOKO |accessdate= 9. 2. 2016 }}{{Mrtav link|datum=Oktobar 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
== Opis ==
Tabačka džamija pripada tipu jednosprostornih džamija sa sofama i drvenom [[Munara|munarom]]. Osnova je približnih dimenzija 9,00x9,00 m. Džamija je pokrivena četvorostrešnim krovom sa crijepom kao krovnim pokrivačem. Ranije je za njeno pokrivanje najvjerovatnije korištena drvena [[šindra]]. Na glavnoj, ulaznoj fasadi nalazi se trijem sa sofama i ukupno 15 drvenih stubova. Dimenzije ovog prostora su 9,00x4,50 m. Tabačka džamija ima visoku drvenu munaru osmougaone osnove. <ref name="Džamije">{{Cite web |url= https://de.scribd.com/doc/110646621/Becirbeovic-Medzida-Dzamije-Sa-Drvenom-Munarom-u-BiH |title=M. Bećirbegović - Džamije sa drvenom munarom |work= |accessdate= 9. 2. 2016}}</ref> Visoka je 15 m mjereno od sljemena krova. [[Šerefe|Šerefa ]] je pravilnog osmougaonog presjeka, sa osam drvenih stubova završenih velikim lučnim otvorima. Visina parapeta na šerefi iznosi 90 cm. Krov munare je šatorast sa [[Streha|strehom ]] prepuštenom 35 cm. Munara je pokrivena [[Cink|pocinčanim ]] limom i završena alemom (ukras na vrhu minareta: šiljak s tri ili četiri kugle, na vrhu kojega je polumjesec) sa dvije jabuke. Tijelo munare je pokovano borovim daskama čiji su spojevi sakriveni lajsnamaletvicama. ▼
Tabačka džamija pripada tipu jednosprostornih džamija sa sofama i drvenom munarom. Osnova je približnih dimenzija 9,00x9,00 m.
Džamija je pokrivena četvorostrešnim krovom sa crijepom kao krovnim pokrivačem. Ranije je za njeno pokrivanje najvjerovatnije korištena drvena šindra. Na glavnoj, ulaznoj fasadi nalazi se trijem sa sofama i ukupno 15 drvenih stubova. Dimenzije ovog prostora su 9,00x4,50 m.
▲Tabačka džamija ima visoku drvenu munaru osmougaone osnove. <ref name="Džamije">{{Cite web |url= https://de.scribd.com/doc/110646621/Becirbeovic-Medzida-Dzamije-Sa-Drvenom-Munarom-u-BiH |title=M. Bećirbegović - Džamije sa drvenom munarom |work= |accessdate= 9. 2. 2016}}</ref> Visoka je 15 m mjereno od sljemena krova. Šerefa je pravilnog osmougaonog presjeka, sa osam drvenih stubova završenih velikim lučnim otvorima. Visina parapeta na šerefi iznosi 90 cm. Krov munare je šatorast sa strehom prepuštenom 35 cm. Munara je pokrivena pocinčanim limom i završena alemom sa dvije jabuke. Tijelo munare je pokovano borovim daskama čiji su spojevi sakriveni lajsnama.
Oko džamije se nalazi manji [[harem]] sa dvadeset nišana (nadgrobni spomenik) koji potiču sa početka XIX19. vijeka. Po tipu su zastupljene forme [[Aga|aginskih]], [[Ulema|ulemanskih]] i [[Derviš|derviških]] nišana.
== Literatura ==
* Mehmed Mujezinović, "Kulturno naslijeđe", Sarajevo – Publishing, 3. izdanje, str. 61 – 65, 1998. - Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, knjiga 3
| 