Rune: razlika između verzija

'''Rune''' (''futark'') je naziv za postavku pismenih znakova koji su najvjerovatnije među [[Goti]]ma nastali u [[1. vijek|prvom vijeku]] n. e. i bili su izvorno u praktičnoj upotrebi kod [[Germani|germanskih]] i anglosaksonskih naroda. Najstariji sačuvan predmet sa urezanim runama potiče iz vremena seobe naroda (3. vijek.). U nordijskim zemljama su rune potisnute tek kasnijim pokrštavanjem stanovništva tokom 10 i [[11. vijek]]a i postepenim uvođenjem [[latinica|latinskog pisma]], a tragovi lokalne upotrebe su se održali sve do 18. vijeka. Svi poznati pisani ''runski oblici'', kako nordijskog, tako i ostalog evropskog kontinentalnog porijekla sabrani su u jedinstvenu bazu podataka (''Samnordisk runtextdatabas''). Tragovi korištenja runskog pisma mogu se pratiti od [[Skandinavija|Skandinavije]] do Južne Evrope na kulturnim ostavštinama ranije seobe naroda evroazijskim prostorima, ali i na kasnijim pohodima Vikinga. Pored ostalih, poznat je i gotski ''futark'' sa mramornog stuba pronađen u Bosni ([[Breza (općina)|Breza]]). Runama slični simboli su poznati i kod nekih [[ural]]skih naroda, od kojih su samo mađarski svrstani u runske znakove (''Szekely Rovasiras''), gdje su od crkvenih krugova oko [[10. vijek]]a uništavani kao paganski simboli, ali su se u [[Transilvanija|Transilvaniji]] održali sve do 19. vijeka. Pored ostalih, poznate su i rune [[Turska|turskog]] porijekla (''Orkhon''). Porijeklo runskih simbola veže se za klinasto pismo naroda [[Mezopotamija|Mezopotamije]] i njegove ranije verzije feničanskog, grčkog i latinskog alfabeta, što je uostalom još uvijek predmet naučnih rasprava.