Razlika između verzija stranice "Ujedinjeno Kraljevstvo"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Adding 2 books for Wikipedia:Provjerljivost) #IABot (v2.0.7) (GreenC bot |
mNo edit summary |
||
Red 56:
'''Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Sjeverne Irske''' ({{jez-en|United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland}}), skraćeno '''UK''', jest [[Država|suverena država]] u [[Zapadna Evropa|zapadnoj Evropi]]. Nalazi se sjeverozapadno od obale [[Evropa|Evrope]] te obuhvata [[Velika Britanija|ostrvo Velike Britanije]] (ovaj termin se ponekad pogrešno upotrebljava za naziv zemlje), sjeveroistočni dio [[Irska (ostrvo)|Irskog ostrva]] i raznih manjih ostrva.<ref>{{cite web |title=Definition of Great Britain in English |url=http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/Great-Britain?q=Great+Britain |publisher=Oxford University Press |accessdate=29. 11. 2014}}</ref> [[Sjeverna Irska]] je jedini dio Ujedinjenog Kraljevstva koji ima kopnenu granicu s drugom državom (u ovom slučaju, [[Irska|Irskom]]). Osim ove kopnene granice, UK je okruženo [[Atlantski okean|Atlantskim okeanom]] sa zapada i sjevera, Sjevernog mora istočno i [[La Manche|Engleskog kanala]] južno. [[Irsko more]] se nalazi između [[Velika Britanija|ostrva Velike Britanije]] i [[Irska (ostrvo)|Irske]]. Površina Ujedinjenog Kraljevstva je 243.000 [[Km²|km<sup>2</sup>]] što ga čini 80. najvećom državom na svijetu i 11. najvećom u Evropi.
S nešto više od 63 miliona stanovnika (prema popisu iz 2011) Ujedinjeno Kraljevstvo je 22. zemlja po broju stanovnika.<ref name="imf2">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=63&pr.y=8&sy=2014&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=112&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=United Kingdom |publisher=International Monetary Fund |accessdate=21. 4. 2015}}</ref> Po državnom uređenju je [[Unitarna država|Unitarna]] [[Parlamentarni sistem|parlamentarna]] [[ustavna monarhija]].<ref>[http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/HowtheMonarchyworks/Whatisconstitutionalmonarchy.aspx The British Monarchy, ''What is constitutional monarchy?'']. Pristupljeno 21. 4. 2015</ref><ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uk.html CIA, ''The World Factbook'']. Pristupljeno 21. 4. 2015</ref> Glavni grad je [[London]], važan [[globalni grad]] i finansijski centar s gotovo 9.000.000 stanovnika (2019), što ga čini trećim najvećim gradom u Evropi i najvećim u [[Evropska unija|Evropskoj uniji]]. Trenutni monarh od 6. februara 1952. jest kraljica [[Elizabeta II, kraljica Ujedinjenog Kraljevstva|Elizabeta II]]. Ujedinjeno Kraljevstvo sastoji se od četiri zemlje: [[Engleska|Engleske]], [[Škotska|Škotske]], [[Vels]]a i [[Sjeverna Irska|Sjeverne Irske]].<ref name="page823">{{cite web |url=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/+/http://www.number10.gov.uk/Page823 |title=Countries within a country |publisher=Prime Minister's Office |date=10. 1. 2003|accessdate=21. 4. 2015}}</ref> Posljednje tri imaju vlastite uprave<ref name="devoladmins">{{cite web |url=https://www.gov.uk/devolution-of-powers-to-scotland-wales-and-northern-ireland#devolved-administrations |title=Devolution of powers to Scotland, Wales, and Northern Ireland |publisher=United Kingdom Government |accessdate=21. 4. 2015}}</ref> s različitim nivoima moći, zavisno od njihovog glavnog grada,<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/education/7859034.stm |title=Fall in UK university students |work=BBC News |date=29. 1. 2009}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.transport-research.info/web/countryprofiles/uk.cfm |title=Country Overviews: United Kingdom |publisher=Transport Research Knowledge Centre |accessdate=28. 3. 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100404062853/http://www.transport-research.info/web/countryprofiles/uk.cfm |archivedate=4. 4. 2010 |url-status=dead }}</ref> odnosno [[Edinburgh]]a, [[Cardiff]]a i [[Belfast]]a. [[Guernsey]], [[Jersey]] i [[ostrvo Man]] nisu dio Ujedinjenog Kraljevstva nego su [[Krunski posjed Ujedinjenog Kraljevstva|krunski posjedi Ujedinjenog Kraljevstva]]. Država je odgovorna za njihovu odbranu i međunarodno predstavljanje.<ref>{{cite web |url=http://www.direct.gov.uk/en/Governmentcitizensandrights/LivingintheUK/DG_10012517 |archivedate=3. 10. 2012|title=Key facts about the United Kingdom |archiveurl=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20121015000000/http:/www.direct.gov.uk/en/Governmentcitizensandrights/LivingintheUK/DG_10012517|accessdate=21. 4. 2015|publisher=Directgov}}</ref>
Odnosi između zemalja Ujedinjenog Kraljevstva znatno su se promijenili kroz vrijeme. [[Vels]] je aneksiran od strane [[Kraljevina Engleska|Kraljevstva Engleske]] pomoću Zakona o ujedinjenju ([[Engleski jezik|eng]]. ''Acts of Union'') 1536. i 1543. [[Zakon o ujedinjenju iz 1707.|Sporazum]] [[Engleska|Engleske]] i [[Škotska|Škotske]] iz 1707. doveo je do stvaranja Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije, koje se spojilo s Kraljevinom Irskom kako bi se stvorilo Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske. Pet šestina [[Irska (ostrvo)|Irske]] otcijepilo se od države 1922, ostavljajući je u trenutnoj formi Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Sjeverne Irske. UK ima 14 prekomorskih teritorija.<ref name=overseasterrirories>{{cite web |url=https://www.gov.uk/government/policies/protecting-and-developing-the-overseas-territories |title=Supporting the Overseas Territories |publisher=Foreign and Commonwealth Office |accessdate=21. 4. 2015}}</ref> To su ostaci [[Britansko Carstvo|Britanskog Carstva]], koje je tokom 1920-ih zauzimalo gotovo četvrtinu kopnene mase svijeta te je bilo najveće carstvo u historiji. Britanski utjecaj može se primijetiti po jeziku, kulturi i zakonodavnim sistemima koje prijašnje kolonije trenutno koriste.
| |||