Razlika između verzija stranice "Zlatno doba islama"

'''Zlatno doba islama''' je izraz za period [[historija|historije]] [[islamski svijet|islamskog svijeta]] (područja [[Bliski Istokistok|Bliskog Istokaistoka]], [[Sjeverna Afrika|Sjeverne Afrike]], [[CentralnaSrednja Azija|CentralneSrednje Azije]] i [[El-Andaluz]]a) koji otprilike odgovara [[srednji vijek|srednjom vijeku]] u [[historija Evrope|evropskoj]] (i svjetskoj) historiji, a koga je karakterizirao intenzivan razvoj [[kultura|kulture]] i [[Nauka u srednjovjekovnom islamskom svijetu|nauke]], odnosno brojna tehnološka i druga [[civilizacija|civilizacijska]] dostignuća koja su s vremenom preuzele i druge, odnosno ne-islamske kulture i civilizacije. Izraz ''[[zlatno doba]]'' se obično koristi kako bi se istaklo kako je upravo u tom periodu islamski svijet doživio vrhunac samostalnih kulturnih i [[islamska nauka|naučnih]] dostignuća, vezanih uz razvoj specifične [[islamska arhitektura|arhitekture]], [[islamska filozofija|filozofije]], [[islamska medicina|medicine]], [[islamska astronomija|astronomije]] i [[islamska matematika|matematike]]. U širem smislu se taj period vezuje uz period koji počinje sa nastankom [[islam]]a (7. vijek), a završava s početkom [[Novi vijek|Novog vijeka]] (oko 1500. godine). U užem smislu, i među historičarima daleko češćoj upotrebi, pod ''Zlatnim dobom'' podrazumijeva period od 750. do 1257. godine.

Početak Zlatnog doba se najčešće vezuje uz dolazak [[Abasidski halifat|dinastije Abasida]] na čelo Arapskog Carstva, odnosno [[Halifa|Halifat]]a godine 750. Iako je time, s obzirom na nastavak vladavine prethodne [[Emevijski halifat|dinastije Emevija]] na Iberijskom poluostrvu (El-Andaluz), trajno okončano političko jedinstvo islamske države odnosno islamske zajednice (''[[Ummet]]''), ono je za posljedicu imalo preorijentiranje muslimanskih vladara sa [[džihad]]a, odnosno [[muslimanska osvajanja|vanjskih osvajanja]] na unutrašnje reforme i konsolidaciju već osvojenih prostora na kojima počinje postepena [[arabizacija]] i [[islamizacija]] tamošnjeg stanovništva. Tako stvoreni islamski svijet je, s jedne strane, iz religijskih razloga (institucija [[hadždžhadž]]a) i kroz razvijenu [[trgovina|trgovinu]] sačuvao međusobne ekonomske, a preko njih i kulturne veze; s druge strane je političko nejedinstvo omogućilo policentrični razvoj, odnosno stvaranje nekoliko suparničkih središta trgovine, kulture i nauke u različitim dijelovima islamskog svijeta. Od svih njih je najvažniji bio [[Bagdad]], koji je samo nekoliko godina nakon osnivanja postao abasidska prijestolnica i najveći grad na svijetu; veliki značaj su, međutim, zadržali i stara prijestolnica [[Damask]], ali i alternativna politička središta kao što su [[Kairo]], [[Kairuan]], [[CordobaCórdoba (Španija)|Kordoba]], [[Buhara]] i [[Samarkand]]. Nove okolnosti su, također, omogućile arapskim učenjacima i umjetnicima da postepeno asimiliraju, ali preuzmu obilježja ranijih kultura na prethodno osvojenim područjima. Zlatno doba je karakteriziralo intenzivno nastojanje da se sačuvaju ili islamu prilagode dostignuća ranije [[Antička Grčka|starogrčke]] i [[Perzija|perzijske]] kulture, a preko trgovine su se preuzimala i [[Kultura Kine|kineska]] i [[Kultura Indije|indijska]] dostignuća kao što su [[papir]] i [[decimalni sistem brojava|decimalni brojevi]]. Osim [[Arapi|Arapa]], važnu ulogu za razvoj kulture i nauke u ovom periodu su imali i muslimanski ne-Arapi, ali i nemuslimanski podanici Halifata i muslimanskih država - [[kršćanstvo|kršćani]] i [[Jevreji]]. U tom periodu se na području islamskog svijeta kao ''[[lingua franca]]'' nametnuo [[arapski jezik]].