|
'''Oligonukleotidi''' su kratki, jednostruki polulanci [[DNK]] ili [[RNK]], [[molekula|molekule]] koje imaju širok spektar primjene u [[genetičko testiranje|genetičkom testiranju]], istraživanjuima u oblasti primjene [[rekombinantna DNAK| rekombinantne DNK]] i [[forenzika|forenzici ]]. U laboratorijama se obično je u pripravljaju u procesu solidne faze [[hemija|hemijske]] sinteze, a male sekvence [[nukleinske kiseline|nukleinskih kiselina]] mogu biti proizvedene u bilo kojoj varijanti ciljanog određenog redoslijeda [[nukleotid]]a. Zato su od vitalnog značaja za [sintezu veštačkih [[gen]]a, [[polimerazna lančana reakcija|polimeraznu lančanu reakciju]] ([[PCR]]), [[DNK]], [[klon (biologija)|kloniranje]] za izgradnju molekulskih bibliotekam, kao i fluorescentnu ''in situ'' hibridizaciju, za pripremanje molekulskih sondi.<ref>Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Ed. (2005): Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, {{ISBN |9958-9344-1-8}}.</ref><ref>Hadžiselimović R., Pojskić N. (2005): Uvod u humanu imunogenetiku. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, {{ISBN |9958-9344-3-4}}.</ref><ref>Kapur Pojskić L., Ed. (2014): Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, 2. izdanje. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, {{ISBN |978-9958-9344-8-3}}.</ref><ref>Marjanović D., Primorac D. (2009): Molekularna forenzična genetika. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, {{ISBN |978-9958-9344-6-9}}.</ref>
U prirodi, oligonukleotidi se obično nalaze kao male molekule RNK koje funkcioniraju u regulaciji [[ekspresija gena|ekspresije gena]] (npr. [[microRNK]]) ili su degradacijski međuprodukti nastali nakon lomova većih [[molekula]] [[nukleinske kiseline]].
Oligonukleotide odlikuju sekvence nukleotidnih ostataka koji čine cijelu molekulu. Dužina oligonukleotida se obično označava mao "[[monomera | -mer]]" (grč. ''mono'' = jedno + ''meros'' = dio). Na primjer, oligonukleotid sa šest nukleotida (nt) je heksamer, dok se onaj od 25 nt obično naziva "25-mer". Nukleotidi se lako povezuju u oligonukleotida, na specifične načine po određenim sekvencama. To se odvija po načelu komplementarnnosti oligonukleotida, DNK ili RNK tako da se formiraju dupleksi ili, rjeđe, [[hibrid (biologija)|hibridi]] višeg reda. Ova osnovna konstanta služi kao temelj za korištenje oligonukleotida kao hibridizacije sonde za detekciju DNK ili RNK. Primjeri postupaka koji koriste oligonukleotide uključuju DNK mikronizove [[Southern blot]] , analize specifičnih oligonukleotidne [[alel]]e (''ASO''), fluorescentnu ''in situ'' hibridizaciju ([[FISH]]) i sintezu veštačkih gena. Oligonukleotidi su također neophodni elementi u [[genska terapija|antisens terapiji]].
Oligonukleotidi se sastoji od [[Nukleotid| 2'-deoksiribonukleotida]] (oligodeoksiribonukleotids); fragmenti su [[DNK]] i često se koriste u [[polimerazna lančana reakcija|polimeraznoj lančanoj reakciji]], postupku koji može uveliko pojačati bilo koje male količine DNK. Takvi oligonukleotidi se nazivaju [[prajmer]]i, koji omogućavajući [[DNK polimeraza|DNK polimerazi]] da produži oligonukleotid i obnoviti komplementarni lanac.
==Reference==
{{reference}}
|
