Razlika između verzija stranice "Gamet"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m čišćenje, replaced: kromosom → hromosom |
m →top: ISBN magic link > {{ISBN}}; razne ispravke |
||
Red 1:
'''Gamet''' (grč. γαμετή - ''gamete'' = supružnica (u smislu saučesnik/ca<ref name=OnlineEtDict>{{cite web|title=gamete|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=gamete&allowed_in_frame=0|publisher=[[Online Etymology Dictionary]]}}</ref>) je [[ćelije (biologija)|ćelija]] koja se spaja s drugom ćelijom tokom [[oplodnja|oplodnje]] (koncepcije) u novi [[organizam]], kod [[vrsta]] sa [[spol]]nim razmnožavanjem.<ref>Ibrulj S., Haverić S., Haverić A. (2008): Citogenetičke metode – Primjena u medicini . Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo,{{ISBN
Gameti nose po polovinu ukupne genetičke informacije svake [[organizam|individue]] svih [[vrsta sa [[spol]]nim razmnožavanjem. To znači da oni unose po haploidnu [[hromosomska garnitura|hromosomsku garnituru]] (1''n'').
Red 6:
*Za razliku od gameta, na diploidne somatske [[ćelije (biologija)|ćelije]] svake [[jedinka|individue]] sadrže po jednu kopiju hromosomskog seta iz [[spermatozoid]]a i [[jaje|jajne ćelije]], tj. ćelije potomstva imaju gene koji ispoljavaju karakteristike, kako ''oca'' tako i ''majke''. Gametski [[hromosom]]i nisu u potpunosti vjerna kopija bilo kojeg od roditeljskih setova jer često nose inducirane ili nasumične hromosomske i geske [[mutacija|mutacije]], koje modificiraju izvornu [[DNK]] (i posljedično – nove [[protein]]e, tj. [[fenotip]]ove).
*[[Biljka|Biljke]] sa [[spoln]]nim razmnožavanjem također imaju gamete. Međutim, budući da one imaju [[smjena generacija|smjenu generacija]], tj. imaju naizmjenične diploidne i haploidnih generacije, postoje i neke razlike. U [[cvjetnica]], haploidni gameti se proizvode tokom [[mejoza|mejoze]] da se proizvedena haploid generacija koja proizvodi gamete putem [[mitoza|mitoze]]. Ženski haploid se naziva [[ovula]] proizvodi je [[jajnik]] cvijeta. Haploidne ovule proizvedu ženske gamete koji su spremni za oplodnju. Muški haploid je [[polen]]enovo zrnce koje se spusti na zrelu [[stigma|stigmu]] [[tučak|tučka]]. Počinje urastanje [[polen]]ove tube u cvijet. Haploid polena zatim proizvodi [[spermatozoid]]e putem [[mitoza|mitoze]] i oslobađa ih za oplodnju.
*Genetika određivanje spola je ne prati nepreglednu bioraznolikost živog svijeta. Svodi se na nekoliko modela najčešće [[hromosom]]ske, a rjeđe [[gen]]ske determinacije.
Kod [[čovjek]]a, jedna normalan [[jaje|jajna ćelija]] može nositi samo jedan X [[hromosom]], dok je spermatozoid]] može alternativno biti sa X ili Y . Nenormalno jajašce može nositi dvije, više ili nijednu kopiju X hromosoma, što je rezultat greške na jedanoj od dvije faze mejoze ([[mejoza]] I i mejoza II), a abnormalan [[spermatozoid]]a može nositi ili uopće nemati [[spolno-deferencirajući hromozom, a XY par, a XX par ili YY par suposljedica horepomenutih poremećaja u mejozi. Sperma, dakle određuje [[spol]] novozačete jedinka|jedinke]]; ako spermatozoid u zigot unese X hromoom razvit će se ženski (XX) potomak (kći), a u slučaju da je ugradio Y hromosom, nastat će muški [[zigot]], tj. budući sin.
*U [[biljka|biljnom]] i [[životinja|životinjskom]] svijetu postoji još nekoliko oblika hromosomske i genske, a rijetko i genomske determinacije [[spol]]a (X0, ZW, haploid–diploid i dr).<ref>Phelan J. (2009): A Guide to biology. Macmillan, London, {{ISBN
== Reference ==
{{reference}}
| |||