Razlika između verzija stranice "CAS registarski broj"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Rescuing 2 sources and submitting 0 for archiving.) #IABot (v2.0 |
m uklanjanje deadurl=yes prema postavkama modula za reference using AWB |
||
Red 1:
'''CAS registarski broj''' ili kratko ''CAS broj'' je jedinstveni identifikacijski broj koji je uvela CAS (''[[Chemical Abstract Service]]'') za svaki [[hemijski element]] opisan u naučnoj literaturi.
Trenutno ovaj broj uključuje sve supstance opisane od 1957. do danas, plus neke supstance iz ranih ili srednjih 1900-ih kao što su: [[Organsko jedinjenje|organska]] i [[Neorgansko jedinjenje|neorganska jedinjenja]], [[
Svaki CAS broj je jedinstven i označava samo jednu supstancu. Sam broj nema nikakvo hemijsko značenje u smislu označavanja hemijskih osobina označene supstance.<ref>{{Cite web |url=http://www.cas.org/expertise/cascontent/registry/regsys.html |title=Arhivirana kopija |accessdate=12 Februar 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080725010848/http://cas.org/expertise/cascontent/registry/regsys.html |archivedate=25 Juli 2008 |url-status=dead }}</ref>
Red 6:
CAS također vodi i prodaje bazu podataka svih supstanci, poznatu kao CAS registar.
Krajem [[mart]]a [[2006]]. godine, u CAS registru se nalazilo 27.631.785 [[supstanca|supstanci]]. Svakog dana se dodaje oko 15.000 novih supstanci.<ref name="Chemical Substances - CAS REGISTRY">[https://www.cas.org/content/chemical-substances Chemical Substances - CAS REGISTRY]</ref>
== Historija ==
CAS broj je uvela '''Chemical Abstract Service''' (''Služba hemijskih koncepata''), kao odjeljenje [[Američko hemijsko društvo|Američkog hemijskog društva]]. Sjedište joj je u gradu [[Columbus, Ohio|Columbusu]], ([[Sjedinjene Američke Države|SAD]]).
CAS registarski broj je uveden zbog poteškoća sa kojima se susreću [[hemičar]]i u [[nomenklatura|nomenklaturi]], klasifikaciji i evidentiranju raznih hemijskih supstanci. Danas se u CAS bazi podataka nalazi oko 33 miliona [[organska hemija|organskih]] i [[anorganska hemija|neorganskih]] supstanci i oko 59 miliona sekvenci [[DNK]].<ref>[http://www.cas.org/cgi-bin/cas/regreport.pl CAS.org]{{Mrtav link|datum=Oktobar 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>.
Red 17:
== Format ==
CAS registarski broj je razdvojen crticama u tri dijela: prvi sadrži do šest [[broj]]eva, drugi dva, a treći jednu cifru, koja služi kao ''kontrolna brojka'' (''check digit''), a jednaka je binarnom ''kontrolnom zbiru'' (''checksum''). Brojevi se dodjeljuju u rastućem poretku, a nemaju nikakvom bitnog značenja za pripadajuću supstancu.
[[Kontrolni zbir]] se računa množenjem posljednjeg broja sa 1, sljedeće cifre sa 2, naredne sa 3 itd.; sabiranjem dobijenih brojeva i određivanjem dobijenoj sumi [[modula]] 10. Kao primjer, može se uzeti CAS broj [[kokain]]a: 50-36-2. Provjerni zbir se računa na sljedeći način: (6×1 + 3×2 + 0×3 + 5×4) = 32; 32 mod 10 = 2.
== Izomeri, enzimi i smjese ==
Različitim [[izomer]]ima istih [[molekula]] se dodjeljuju različiti CAS brojevi: [[D-glukoza]] ima 50-99-7, [[L-glukoza]] ima 921-60-8,
| last = [[American Chemical Society]]
| first =
Red 38:
| archivedate = 25 Juli 2008
| url-status = dead
}}</ref><ref>[http://www.cas.org/content/counter CAS database counter (updated daily)].
== Granularnost ==
| |||