Razlika između verzija stranice "Zelena pećina"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Rescuing 0 sources and submitting 0 for archiving.) #IABot (v2.0 |
No edit summary |
||
Red 49:
Zelena pećina je poznata kao prahistorijsko pećinsko naselje. Arheolozi su utvrdili postojanje tri stratuma (sloja). Nalazi ukazuju da je čovjek ovdje boravio od ranog i srednjeg [[neolit]]a (sloj III), u mlađem neolitu (sloj II), i na kraju u [[eneolit]]a (bakarno doba) i početku [[Bronzano doba|bronzanog doba]] (sloj I). To je dugi period od nekoliko hiljada godina, od kraja 6. og milenijuma do početka 2. og milenijuma. Nakon toga dolazi do populacijske smjene, koja zahvata sve dijelove [[Balkan|Balkanskog poluostrva]], koja dovodi do indoevropeizacije ovih oblasti. Neolitske kulture nisu mogle izdržati snažan pritisak s Istoka i Zelena pećina, zajedno sa velikim brojem neolitskih naselja, bila je zauvijek napuštena.
=== Sloj III ===
Najdublji sloj III (0,40-0,95 m), pripada starijem [[neolit]]u i najbogatiji je keramičkim ostacima. Prisutna je ornamentalno bogata, raznovrsna ''impresso keramika''. Uglavnom je riječ o grubo rađenim posudama, većih dimenzija, s hrapavim i često neravnom vanjskom površinom, dok je unutrašnja strana nešto pažljivije urađena, ponekad i glačana. Od pronađenih fragmenata ni jedan ne daje čitav profil posuda. Ornamenti su izvedeni utiskivanjem (prstom, noktom ili nekim oruđem) ili žigosanjem motiva u još nepečenu površinu posuda. Obje tehnike su podjednako zastupljene. Ornamentalni motivi i to - utisci prsta i nokta pri izradi, zatim klasa, pletene košare ili motivi izvedeni nekom vrstom školjke susreću se po čitavom mediteranskom prostoru (Sicilija, Tunis, i na Apeninskom poluostrvu) pa se zato i zovu circummediteranski motivi.
Pored impresso keramike, stratum III sadržavao je niz primjeraka monohromne uglačane, najčešće tamnosive keramike, dok bojana keramika izostaje. U cijelom stratumu III nađena su svega dva fragmenta posuda s crvenim glačanjem (boja dobijena intenzivnim pečenjem).
U Zelenoj pećini, kao i u Obre I nađene su kosti djeteta, što govori o žrtvovanju djece radi prosperiteta budućeg naselja. Bio je ovo širi običaj na Balkanu.
Ovdje su nađene i kultne vaze na četiri noge - ''ritoni''. Ovakve posude su jedna od bitnih karakteristika srednjeg neolita na jadranskom području.
==== Sloj II ====
Kulturni sadržaj sloja II čini crna (samo pojedinačno tamnosiva i smeđa), vrlo dobro glačana keramika. To su visoke zdjele s izvijenim ili naglašenim obodom. Ova keramika iz Zelene pećine pripada kako u cjelini tako i u pojedinostima vrsti keramike koja se susreće u Lisičićima kod [[Konjic]]a, odnosno [[Hvarsko-lisičićka kultura|Lisičićkoj kulturi]]
==== Sloj I ====
Najznačajniji nalaz u sloju I predstavljaju fragmenti [[Keramika|keramike]] [[Vučedolska kultura u Bosni i Hercegovini|Vučedolske kulture]]. Toj vrsti keramike odgovara oblik drške i ornament izveden ''furchenstich'' tehnikom.
Zelena pećina proglašena je za [[nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine]].<ref>{{Cite web |url=http://aplikacija.kons.gov.ba/kons/public/nacionalnispomenici?sort=idgrad&rows=50&page=8 |title=Zelena pećina - prahistorijsko pećinsko naselje u Blagaju, arheološko područje |work=kons.gov.ba |accessdate=5. 1. 2015 }}{{Mrtav link|datum=Oktobar 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>▼
▲Zelena pećina proglašena je za [[nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine]].<ref name="Spomenik">{{Cite web |url=http://
== Literatura ==
* Alojz Benac - Zelena pećina, Istorijat istraživanja i terenski podaci, Glasnik Zemaljskog muzeja, n. s. sv. XII, Sarajevo 1957.
* Alojz Benac - Studije o kamenom i bakarnom dobu u sjeverozapadnom Balkanu, Sarajevo 1964.
== Reference ==
{{reference}}
== Vanjski linkovi ==
* [http://www.most.ba/042/083.htm Nerman Pala ZELENA PEĆINA Neolitsko pećinsko naselje u Blagaju]
* [http://archaeology.blogger.ba/arhiva/2013/02/09/3481177 Blagaj - Zelena pećina]
{{Portal Bosna i Hercegovina}}
{{Pećine u Bosni i Hercegovini}}
| |||