Razlika između verzija stranice "Turgorski pritisak"

'''Turgorski pritisak''' gura [[ćelijska membrana|plazma membrane]] na [[ćelijski zid]], u ćelijama [[biljka|biljaka]], [[bakterija]] i [[gljiva]], kao i nekih [[protista]] koji imaju ćelijske zidove.

Ovaj pritisak, '''turgiditet''' ili '''turgidnnost''', uzrokovan je [[osmoza|osmotskim]] protokom vode iz područja niske koncentracije otopljene tvari izvan ćelije u ćelijske [[vakuole]], koje imaju veću koncentracija otopljenih tvari. Zdrave biljna ćelije su nezgrapnije i za održavanje napetosti, oslanjaju se na turgor. Nasuprot tome, ovakva pojava nije prisutna u životinjskim ćelijama koje nemaju ćelijske zidove da spriječe [[citoliza|rasprsnuće]] koje bi izazvao dotok vode u ćeliju, koju moraju stalno izbacivati, putem [[kontraktilna vakuola|kontraktilne vakuole]] ili žive u [[vanćelijska tečnost| izotoničnoj otopini]] gdje nema osmotskog pritiska.<ref name="Međedović">{{cite book|author=Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R.|year=2002|title=Biologija 2. |publisher=Svjetlost, Sarajevo|isbn=9958-10-222-6}}</ref><ref name=“Sofradzija“"Sofradzija">{{cite book|author=Sofradžija A., Šoljan D., Hadžiselimović R. |year= 2004|title= Biologija 1.|publisher= Svjetlost, Sarajevo|isbn=9958-10-686-8}}</ref><ref name="Bajrović">{{Cite book |author=Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds.|title=Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju|publisher=Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo|year=2005|isbn= 9958-9344-1-8}}</ref>

Fizički fenomen poznat kao [[osmoza]] uzrokuje da vodu teče iz područja rastvora visoke koncentracije u područje više koncentracije sa nedostatkom vode, dok dva područja ne dostignu jednak odnos rastvora u vodi. Normalno, rastvor e [[difuzija | raspršuje]] prema ravnoteži; međutim, sve ćelije su okružene [[lipidni dvosloj|lipidnim dvoslojem]] ćelijske membrane koji dozvoljava protok vode u i iz ćelije, ali ograničava protok rastvora pod mnogim okolnostima. Kao rezultat toga, kada se ćelija nalazi u hipotoničnom rastvoru, voda potiskuje membranu, povećavajući volumen ćelije.

Na kraju, ćelijska membrana se proširi tako da vrši pritisak protiv krutog [[ćelijski zid|ćelijskog zida]]. U tom trenutku, za ćeliju se kaže da je '''turgidna'''.<ref name="campbell134">{{Cite book|

year = 2008}}</ref> U izotoničnom rastvoru, voda ulazi u ćeliju po istoj stopi po kojoj i ističe. Pritisak potiskivanja ćelijske membrane protiv zidova se smanjuje, kada se za ćeliju kaže da je u „opuštenom stanju“. Kada se ćelija nalazi u hipertoničnom rastvoru, voda zapravo teče iz ćelije u okolnu otopinu. Ova [[plazmoliza]] uzrokuje da se membrana povlači od zida i odgovora za [[venule]] ili „nervaturu“ biljnih ćelija.

Promjene u turgorskom pritisku jako zavise od zapremine ćelije: sa povećanjem zapremine, dolazi do povećanja čvrstoće ćelijskog zida, što uzrokuje njegovu manju plastičnost, a eksperimenti pokazuju damale ćelije imaju veće promjene elastičnosti u odnosu na ćelije većeg volumena.<ref>Steudle, E., & Zimmermann, U. (2016). Effect of Turgor Pressure and Cell Size on the Wall Elasticity of Plant Cells. Plant Physiology, (170). Retrieved March 5, 2016, from http://www.plantphysiol.org/content/59/2/285.full.pdf html</ref>

Turgorski pritisak drži biljke uspravno i čvrsto. Gubitak turgorskog pritiska izaziva uvehnuće biljke.