Razlika između verzija stranice "Elastičnost (fizika)"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
mNo edit summary |
mNo edit summary |
||
Red 1:
{{mehanika kontinuuma}}
'''Elastičnost''', u [[Fizika|fizici]], je svojstvo čvrstog tijela da pod uticajem vanjske sile mijenja svoj oblik ali da se po prestanku tog vanjskog uticaja tijelo vraća u prvobitan oblik. Čvrsta tijela se [[Deformacija (mehanika)|deformišu]] kada se na njih nanese sila odgovarajućeg intenziteta. U zavisnosti od veličine sile i elastičnog svojstva materijala, čvrsto tijelo će se nakon uklanjanja sile koja je djelovala na njega vratiti u prvobitni oblik (elastična deformacija) ili u nekoj mjeri zadržati oblik u kojem se nalazilo pod djelovanjem sile što znači da će pretrpjeti određeni stepen plastične deformacije. Prema [[Hookeov zakon|Hookeovom zakonu]] tijelo na koje djeluje sila će pretrpjeti deformaciju koja je proporcionalna primijenjenoj sili ali pod uslovom da se ne pređe granica elastičnosti datog tijela.
Line 13 ⟶ 12:
Za gumaste materijale kao što su elastomeri, nagib krivulje napon–naprezanja se povećava sa porastom vrijednosti napona, tako da gumu progresivno postaje teže dalje istezati, dok se za većinu metala taj gradijent odnosno odnos napon-naprezanje smanjuje pri veoma visokim vrijednostima napona, tako da oni progresivno postaju sve rastezljiviji.<ref>{{cite book|last=de With|first=Gijsbertus|title=Structure, Deformation, and Integrity of Materials, Volume I: Fundamentals and Elasticity|year=2006|publisher=Wiley VCH|location=Weinheim|isbn=978-3-527-31426-3|page=32}}</ref> Elastičnost ne pokazuju samo čvrste tvari već i Nenjutnovski fluidi, poput viskoelastičnih tekućina koji će također ispoljiti svojstvo elastičnosti u određenim uslovima a što je određeno [[Deborahin broj|Deborahinim brojem]].
== Linearna elastičnost ==
{{Glavni|Linearna elastičnost}}
Kao što je ranije spomenuto, u slučaju manjih deformacija većina elastičnih materijala kao što su opruge pokazuju linearnu elastičnost i mogu se opisati linearnim odnosom napona i naprezanja. Taj je odnos poznat kao Hookeov zakon. Ideju o tome prvi je formulirao [[Robert Hooke]] 1675. godine kao latinski anagram, „ceiiinosssttuv“. Rad je objavio 1678. godine pod nazivom: ''Ut tensio, sic vis'' što bi značilo ''Koliko izduženja, toliko sile'',<ref>{{cite book|last=Atanackovic|first=Teodor M.|first2= Ardéshir |last2=Guran |title=Theory of elasticity for scientists and engineers|year=2000|publisher=Birkhäuser|location=Boston, Mass.|isbn=978-0-8176-4072-9|chapter=Hooke's law|page=85}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.lindahall.org/events_exhib/exhibit/exhibits/civil/design.shtml |title=Strength and Design |website=Centuries of Civil Engineering: A Rare Book Exhibition Celebrating the Heritage of Civil Engineering |publisher=Linda Hall Library of Science, Engineering & Technology |deadurl= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101113210736/http://www.lindahall.org/events_exhib/exhibit/exhibits/civil/design.shtml |archivedate=13 November 2010}}</ref><ref>Bigoni, D. Nonlinear Solid Mechanics: Bifurcation Theory and Material Instability. Cambridge University Press, 2012 . {{ISBN|9781107025417}}</ref> što predstavlja linearni odnos koji se obično naziva Hookeov zakon. Ovaj se zakon može izraziti kao odnos između sile zatezanja F i odgovarajućeg istezanja a što bi se kao matematički izraz moglo napisati na sljedeći način:
:<math>F=k x,</math>
gdje je {{math|''k''}} konstanta ili ''konstanta opruge''. Ovo se može izraziti i kao odnos napona {{math|''σ''}} i naprezanja <math>\varepsilon</math>:
:<math>\sigma = E\varepsilon,</math>
gdje je {{math|''E''}} modul elastičnosti ili Youngov modul elastičnosti.
== Reference ==
| |||