Razlika između verzija stranice "Amazon"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
mNo edit summary |
Je li dovoljno referenci? |
||
Red 16:
plovna = plovna |
}}
'''Amazon''' ([[Portugalski jezik|portugalski]]: ''Rio Amazonas'', [[Španski jezik|španski]]: ''Río Amazonas'') je najduža rijeka u [[Južna Amerika|Južnoj Americi]] i [[Spisak najdužih rijeka na svijetu|druga]] najduža rijeka na svijetu<ref>{{Cite web|url=http://nezavisanposao.blogspot.com/2016/07/rijeka-amazon-u-juznoj-americi-je.html|title=Stern: Rijeka Amazon- u Južnoj Americi je najveća rijeka|last=|first=|date=|website=Stern|publisher=|accessdate=2018-07-24}}</ref>.Sa prosječnim protokom od 209.000 m<sup>3</sup>/s, Amazon predstavlja vodom najbogatiju rijeku na svijetu a količina vode Amazona je veća od ukupnog zbira količine vode slijedećih 6 vodom najbogatijih rijeka. Izraženo u procentima, to je oko 20% od ukupne količine vode koja se rijekama slije u [[okean]]e.<ref>Moura, Rodrigo L.; Amado-Filho, Gilberto M.; Moraes, Fernando C.; Brasileiro, Poliana S.; Salomon, Paulo S.; Mahiques, Michel M.; Bastos, Alex C.; Almeida, Marcelo G.; Silva, Jomar M.; Araujo, Beatriz F.; Brito, Frederico P.; Rangel, Thiago P.; Oliveira, Braulio C. V.; Bahia, Ricardo G.; Paranhos, Rodolfo P.; Dias, Rodolfo J. S.; Siegle, Eduardo; Figueiredo, Alberto G.; Pereira, Renato C.; Leal, Camellia V.; Hajdu, Eduardo; Asp, Nils E.; Gregoracci, Gustavo B.; Neumann-Leitão, Sigrid; Yager, Patricia L.; Francini-Filho, Ronaldo B.; Fróes, Adriana; Campeão, Mariana; Silva, Bruno S.; Moreira, Ana P. B.; Oliveira, Louisi; Soares, Ana C.; Araujo, Lais; Oliveira, Nara L.; Teixeira, João B.; Valle, Rogerio A. B.; Thompson, Cristiane C.; Rezende, Carlos E.; Thompson, Fabiano L. (April 1, 2016). "An extensive reef system at the Amazon River mouth". Science Advances (American Association for the Advancement of Science) 2 (4): e1501252. doi:10.1126/sciadv.1501252. ISSN 2375-2548. Retrieved April 23, 2016.</ref>▼
▲Sa prosječnim protokom od 209.000 m<sup>3</sup>/s, Amazon predstavlja vodom najbogatiju rijeku na svijetu a količina vode Amazona je veća od ukupnog zbira količine vode slijedećih 6 vodom najbogatijih rijeka. Izraženo u procentima, to je oko 20% od ukupne količine vode koja se rijekama slije u [[okean]]e.<ref>Moura, Rodrigo L.; Amado-Filho, Gilberto M.; Moraes, Fernando C.; Brasileiro, Poliana S.; Salomon, Paulo S.; Mahiques, Michel M.; Bastos, Alex C.; Almeida, Marcelo G.; Silva, Jomar M.; Araujo, Beatriz F.; Brito, Frederico P.; Rangel, Thiago P.; Oliveira, Braulio C. V.; Bahia, Ricardo G.; Paranhos, Rodolfo P.; Dias, Rodolfo J. S.; Siegle, Eduardo; Figueiredo, Alberto G.; Pereira, Renato C.; Leal, Camellia V.; Hajdu, Eduardo; Asp, Nils E.; Gregoracci, Gustavo B.; Neumann-Leitão, Sigrid; Yager, Patricia L.; Francini-Filho, Ronaldo B.; Fróes, Adriana; Campeão, Mariana; Silva, Bruno S.; Moreira, Ana P. B.; Oliveira, Louisi; Soares, Ana C.; Araujo, Lais; Oliveira, Nara L.; Teixeira, João B.; Valle, Rogerio A. B.; Thompson, Cristiane C.; Rezende, Carlos E.; Thompson, Fabiano L. (April 1, 2016). "An extensive reef system at the Amazon River mouth". Science Advances (American Association for the Advancement of Science) 2 (4): e1501252. doi:10.1126/sciadv.1501252. ISSN 2375-2548. Retrieved April 23, 2016.</ref>
[[Datoteka:Amazonas.png|mini|600p|Pregled glavne struje Amazona, koji teče preko gotovo cijelog južnoameričkog kontinenta]]
== Tok rijeke ==
Amazon teče kroz [[Peru]], [[Brazil]] i dijelimično kao pogranična rijeka kroz [[Kolumbija|Kolumbiju]]. Izvori Amazona nalaze se na Andima, odakle rijeka teče u zapadnom pravcu. Amazon ima nekoliko izvornih rijeka, i od zavisnosti od toga koja se uzme za glavnu dobijaju se različite dužine. Najčešće se za izvornu rijeku uzima Ukajali, rjeđe [[Marañón (rijeka)|Maraňón]]. Po peruanskim podacima Amazon je najduža rijeka na svijetu. Zajedno sa rijekom Ukajali i Apurimak njena dužina iznosi skoro 7100 kilometara, dok dužina Amazona sa Maraňón iznosi oko 6400 km.<ref>{{Cite news|url=https://www.24sata.hr/tech/amazona-je-najduza-rijeka-na-svijetu-a-ne-nil-20943|title=Amazona je najduža rijeka na svijetu, a ne Nil|language=hr|access-date=2018-07-24}}</ref>
U srednjem toku, od ušća Javari do ušća Rio Negro, Amazon nosi ime Solimôes. U tom dijelu širina rijeke dolazi i do 20 km, dok u donjem toku dolazi i do 100 km. Njegovo ušće u Atlantski okean ima oblik ogromne delte sa brojnim rukavcima razdvojenim jedni od drugih. Najveći od njih imaju osobine estuara, počinjući čak i 350 km od okeana.
| |||