Wikipedia

Razlika između verzija stranice "Okeanografija"

Pregled historije
[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjena
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
mNo edit summary
 
Red 1:
{{Nedostaju izvori}}
[[Datoteka:Thermohaline circulation.png|mini|250p]]
'''Okeanografija''' ([[Okean]] + [[grčki jezik|grčki]] ''[[okean]]'' + ''γράφειν'' = pisati), također zvana '''okeanologija''', nauka je o [[Zemlja (planetplaneta)|zemljinimZemljinim]] [[okean]]ima i njihovih međusobno povezanih [[ekosistem]]a te [[hemija|hemijskih]] i [[fizika|fizičkih]] procesa. Postoje pet glavnih područja unutar nauke: definicija okeanografije je jednostavna, ona je nauka o okeanima.
* biološka okeanografija ili [[pomorska biologija]] je nauka je o okeanskim [[biot]]ima i njihovim [[ekologija|ekološkim interakcijama]];▼
 
▲* biološka okeanografija ili [[pomorska biologija]] je nauka o okeanskim [[biot]]ima i njihovim [[ekologija|ekološkim interakcijama]];
* [[hemijska okeanografija]] je nauka o hemiji okeana;
* geološka okeanografija ili [[pomorska geologija]] uključuje [[tektonika ploča|tektoniku ploča]] i ostale nauke o okeanskom dnu;
* [[meteorološka okeanografija]] se bavi se pitanjem kako atmosfera i okean međusobno djeluju unutar [[hidrosfera|hidrosfere]];
* [[fizikalna geografija]] kojabavi se bavi fizikalnim obilježjima okeana (kao što su [[val]]ovi, struje te struktura temperature i slanoće).
 
== Historija okeanografije ==
Rana istraživanja okeana su bila su ograničena na njegovu površinu i malobrojna stvorenja koja su ribari vadili u svojim mrežama. Međutim, kadakad su [[Louis-Antoine Bougainville|Bougainville]] i [[James Cook|Cook]] izveli svoja istraživanja u južnom [[Pacifik]]u, u svojim su izvještajima spomenuli i mora koja su posjetili. Sir [[James Clark Ross]] preduzeo je poduzeo [[1840]]. prvo moderno mjerenje dubine mora 1840, [[Charles Darwin]] je objavio radnjuje rad o [[greben]]ima i oblikovanju [[atol]]a, ali ipak postojanje ogromne strmine iza [[kontinentalni šelf|kontinentalnih šelfova]] nije otkriveno sve do [[1849]]. godine. [[Matthew Fontaine Maury|Mauryjeva]] ''Fizikalna geografija mora'' iz [[1855]]. bio je bio prvi udžbenik iz okeanografije. Polaganje sjevernoatlantskog telegrafskog kabla potvrdilo je prisutnost [[srednjookeanski hrbat|srednjookeanskog hrpta]].▼
 
Nakon sredine [[19. vijek]]astoljeća, kadakad su naučna društva prolazila kroz poplavu novih terestričkih botaničkih i zooloških informacija, evropski historičari prirode počeli su osjećati nedostatak više nego anegdotskih znanja o okeanima. PočetciPočeci okeanografije kao kvantitativne [[Nauka|nauke]] zapravo sudatiraju započeliod [[1872]]., kadakad su [[Charles Wyville Thompson]] i [[John Murray (okeanograf)|John Murray]] krenuli u ekspediciju [[Challenger (ekspedicija)|Challenger ekspediciju]] (1872–1876). Ubrzo su ostali evropski i američki narodi poslali naučne ekspedicije (kao što su učinili mnogi privatni pojedinci i institucije), a osnovani su i instituti posvećeni proučavanju okeanografije. Četiri najvažnija u [[Sjedinjene Američke Države|Sjedinjenim Državama]] sujesu [[Okeanografski institut Scripps]], [[Okeanografski institut Woods Hole]], OpservatorijOpservatorija Lamont-DohertyLamont–Doherty i Univerzitet vašingtonskeVašingtonske škole okeanografije. Najvažnija nova institucija u [[UK|Britaniji]] jejest [[SouthamptonskiSautemptonski okeanografski centar]].▼
▲Rana istraživanja okeana su bila ograničena na njegovu površinu i malobrojna stvorenja koja su ribari vadili u svojim mrežama. Međutim kada su [[Louis-Antoine Bougainville|Bougainville]] i [[James Cook|Cook]] izveli svoja istraživanja u južnom [[Pacifik]]u u svojim su izvještajima spomenuli i mora koja su posjetili. Sir James Clark Ross je poduzeo [[1840]]. prvo moderno mjerenje dubine mora, [[Charles Darwin]] je objavio radnju o [[greben]]ima i oblikovanju [[atol]]a, ali ipak postojanje ogromne strmine iza [[kontinentalni šelf|kontinentalnih šelfova]] nije otkriveno sve do [[1849]]. [[Matthew Fontaine Maury|Mauryjeva]] ''Fizikalna geografija mora'' iz [[1855]]. je bio prvi udžbenik iz okeanografije. Polaganje sjevernoatlantskog telegrafskog kabla potvrdilo je prisutnost [[srednjookeanski hrbat|srednjookeanskog hrpta]].
 
▲Nakon sredine [[19. vijek]]a kada su naučna društva prolazila kroz poplavu novih terestričkih botaničkih i zooloških informacija, evropski historičari prirode počeli su osjećati nedostatak više nego anegdotskih znanja o okeanima. Početci okeanografije kao kvantitativne [[Nauka|nauke]] zapravo su započeli [[1872]]. kada su [[Charles Wyville Thompson]] i [[John Murray (okeanograf)]] krenuli u [[Challenger ekspedicija|Challenger ekspediciju]] (1872–1876). Ubrzo su ostali evropski i američki narodi poslali naučne ekspedicije (kao što su učinili mnogi privatni pojedinci i institucije), a osnovani su i instituti posvećeni proučavanju okeanografije. Četiri najvažnija u [[Sjedinjene Američke Države|Sjedinjenim Državama]] su [[Okeanografski institut Scripps]], [[Okeanografski institut Woods Hole]], Opservatorij Lamont-Doherty i Univerzitet vašingtonske škole okeanografije. Najvažnija nova institucija u [[UK|Britaniji]] je [[Southamptonski okeanografski centar]].
 
Prva međunarodna okeanografska organizacija stvorenaosnovana je [[1901]]. pod imenom [[Međunarodno vijeće za istraživanje mora]]. [[Godine 1921]]. godine u [[Monako|Monaku]] je osnovan [[Međunarodni hidrografski ured]] (IHB). Kasnije je [[1966]]. [[Kongres SAD-a]] stvorioosnovao NacionalniNacionalno savjetvijeće za pomorska bogatstva i tehnički razvoj, u čijoj je nadležnosti bilo istraživanje i proučavanje svih aspekata okeanografije. Također je omogućio da Nacionalni naučni zavod novčano podupre ljude koji su obavljali ta proučavanja na polju okeanografije.
 
=== Srodne discipline ===
Line 25 ⟶ 23:
* [[Limnologija]]
* [[Meteorologija]]
* [[Okeanografija]]
 
== Također pogledajte ==
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Okeanografija"