Wikipedia

Razlika između verzija stranice "Oplodnja"

Pregled historije
[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
No edit summary
No edit summary
Red 1:
'''Oplodnja''' ili '''singamija''' je fenomen [[spolno razmnožavanje|seksualne reprodukcije]], koji se sastoji od spajanja dva gameta različitog [[spol]]a, uz pajanje njihovih [[jedro|jedara]]. Rezultat oplodnje je nova ćelija, jedinstvena u svojoj vrsti, pod nazivom [[zigot]].<ref>{{Cite book | author=Gilbert S. F. |title=Developmental Biology | edition=Ninth9 | publisher=Sinauer Associates | year=2010 | isbn=978-0-87893-558-1.9780878935581}}</ref><ref>{{cite book | author=Hall, Brian Keith | authorlink=Brian K. Hall | title=Evolutionary developmental biology | chapter=8.3.3 The gastrula and gastrulation | chapterurl=http://books.google.com/books?id=JhSwumfgTQ4C&lpg=PA129&pg=PA132 | publisher=Kluwer Academic Publishers | edition=2nd2 | location=The Netherlands | year=1998 | isbn=978-0-412-78580-19780412785801 | url=http://books.google.com/books?id=JhSwumfgTQ4C.}}</ref><ref>{{cite book | author=Harrison, Lionel G. | authorlink=Lionel G. Harrison | title=The Shaping of Life: The Generation of Biological Pattern | publisher=Cambridge University Press | year=2011 | isbn=978-0-521-55350-69780521553506 | url=http://books.google.com/books?id=-IPG-vg7Pr8C.}}</ref><ref>Sofradžija A., Šoljan D., Hadžiselimović R. (2000): Biologija 1, Svjetlost, Sarajevo, ISBN 9958-16-8.</ref><ref>Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R. (2000): Biologija 2. Svjetlost, Sarajevo, ISBN 9958-10-222-6.</ref><ref>Hall J. E., Guyton A. C. (2006): Textbook of medical physiology, 11th edition. Elsevier Saunders, St. Louis, Mo, {{ISBN |0-7216-0240-1.</ref><ref>Sofradžija A., Šoljan D., Hadžiselimović R. (2000): Biologija 1, Svjetlost, Sarajevo, ISBN 9958-10-686-8.</ref><ref>Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R. (2000): Biologija 2. Svjetlost, Sarajevo, ISBN 9958-10-222-6}}.</ref>
 
== Oplodnja kod biljaka==
[[Datoteka:Liverwort life cycle.jpg|thumb|rightdesno|320px200px|[[Mahovine]] jetrenjarke su male biljke sa kompleksnim životnim ciklusom koji uključuje oplodnju.<br>[[Spermatozoid]] i [[jaje]] se spajaju u [[zigot]] iz kojeg se razvija [[embrion]].]]
 
Oplodnja u [[antofita|spermatofita]] odvija se tek nakon [[oprašivanje|oprašivanja]], odnosno kada [[polen]] dođe na [[stigma (botanika) |stigmu]] [[cvijet]]a i pridrži se za ljepljivu površinu. U ovom trenutku polenska granula završava svoj razvoj i proizvodi [[polenova cijev|polenovu cijev]] (muški [[gametofit]], da oplodi ženski [[gamet]] u [[jajnik]]u [[oosfera|oosferu]]). Dva gameta zajedno stvaraju novu ćeliju pod nazivom [[zigot]] koji će biti podijeljen tokom razvoja [[embrion]]a. Uz korake [[bubrenje]] i [[klijanja]], a zatim rast javlja se nova biljka, slična, ali genetički ne ista kao tijelo roditelja, jedinstveno u svojoj [[vrsta|vrsti]].
Takva [[biljka]] se uobičajeno sastoji od [[korijen]]a, [[stabljika|stabljike]] i [[list]]ova.<ref>{{cite web | url = http://www.sapere.it/enciclopedia/fecondazi%C3%B3ne.html | title = Fecondazione | sitowebsite = www.sapere.it}}</ref>
 
== Oplodnja kod sisara==
Red 37:
==Oplodnja kod čovjeka==
 
[[Datoteka:Sperm-egg.jpg|mini|250px200px|Trenutak prije oplodnje]]
'''Oplodnja''' je stapanje muških i ženskih spolnih ćelija ([[spermij|spermija]] i [[jajna ćelija|jajnih ćelija]]).
[[Datoteka:Blausen_0404_Fertilization.png#/media/File:Blausen_0404_Fertilization-es.png|thumb|350px200px|Oplodnja se kod čovjeka odvija u [[jajovod]]u.]]
 
 
 
Oplodnja počinje spajanjem haploidnih spolnih ćelija-spermija i jajne ćelije koje se uglavnom odvija u jajovodima. Spermij prodire kroz [[ćelijska membrana|membranu]] jajne ćelije. Iz glave spermija koji je ušao u jajnu ćeliju oslobađa se ''predjezgra'' s haploidnim brojem [[hromosom]]a. Predjezgra se udružuje u jajnoj stanici s haploidnom predjezgrom jajne ćelije te nastaje prava jezgra oplođene ćelije - ''zigote'' s potpunim brojem hromosoma (2n=46). U nastavku slijedi niz mitotičkih dioba, koji prelazi iz dvoćelijskog oblika u četveroćelijski oblik, pa dalje u rani [[zametak]] sa 8,16, 32, 64,128 itd. ćelijaa. Nakon otprilike 72 sata nastaje ''zametni mjehurić'' sastavljen od većeg broja ćelija. Mjehurić se sastoji od vanjskog sloja ćelija i unutarnje mase ćelija - ''embrioblasta'', iz kojih se intenzivnom diobom razvija zametak čovjeka. Obložnim ćelijama mjehurića rani zametak će se za 7 do 8 dana ugnijezditi u dobro prokrvljenu sluznicu maternice. Ovdje se zametak hrani iz podloge sluznice maternice, dok se ne izgradi [[posteljica]]. Zametni razvoj teče postepeno s razvojem zametnih listića iz kojih će se u zametku razvijati pojedini organi i organski sistemi (probavni, [[jetra]], [[pluća]], [[srce]], [[krvne žile]], [[kosti]], [[mišići]], [[mokraćni sustav|mokraćni]] i [[spolni organi]] te [[živčani sistem]] s čulima). Kada se jajna ćelija oplodi jednom nije moguće da se oplodi ponovo. Jednojajčani blizanci nastaju kada se oplođena jajna ćelija podijeli na 2 zasebne koje su genetički identične, a dvojajčani kada se u jajnicima stvore 2 jajne ćelije i bivaju oplođene dvama spermatozoidima.
 
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Oplodnja"