Razlika između verzija stranice "Oktavijan August"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
izbacivanje neprevedenih vanjskih linkova |
No edit summary |
||
Red 1:
{{Nedostaju izvori}}
{{Infokutija vladar
| Ime = Oktavijan August
| Slika = Hw-augustus.jpg
| Nasljeđivanje = [[Spisak rimskih careva|Car Rimskog carstva]]
| Vladavina = 16. januar 27. p.n.e. - 19. august 14.
| Nasljednik = [[Tiberije]]
| Datum rođenja = 23. septembar 63. p.n.e.
| Mjesto rođenja = [[Rim]], [[Rimska republika]]
| Datum smrti = 19. august 14. (u 75. godini)
| Mjesto smrti = [[Nola]], [[Italija (rimska provincija)|Italija]], [[Rimsko carstvo]]
| Mjesto sahrane = [[Augustov mauzolej]], [[Rim]]
| Supružnik = [[Klodija Pulhra]]<br>[[Skribonija]]<br>[[Livija Drusila]]
| Otac = [[Gaj Oktavije]]
| Majka = [[Acija Balba Cezonija]]
| Dinastija = [[Julijevsko-Klaudijevska dinastija]]
}}
'''Oktavijan August''' (Cezar Divi Filije August; 23. septembar 63. p.n.e. - 19. august 14.) je bio osnivač i prvi car [[Rimsko carstvo|Rimskog carstva]] od 27. godine p.n.e. do 14. godine. Rođen je kao '''Gaj Oktavije Turin''' u staroj i bogatoj [[Equites|konjičkoj]] [[Plebejci|plebejskoj]] porodici Octavii. Nakon ubistva njegovog prastrica [[Julije Cezar|Julija Cezara]] 44. godine p.n.e., Oktavije je po Cezarovoj volji imenovan za njegovog usvojenog sina i nasljednika, od tada poznatog kao '''Oktavijan'''. Tada su on, [[Marko Antonije]] i [[Marko Emilije Lepid|Marko Lepid]] formirali [[Drugi trijumvirat]] kako bi pobjedili ubice Julija Cezara. Nakon njihove [[Bitka kod Filipa|pobjede kod Filipa]], podijelili su [[Rimska republika|Rimsku republiku]] između sebe i vladali kao [[Vojna diktatura|vojni diktatori]]. Trijumvirat se na kraju raspao zbog velikih ambicija njenih članova. Lepid je nakon oduzimanja položaja pobjegao u izgnanstvo, a Marko Antonije je izvršio samoubistvo poslije poraza u [[Bitka kod Akcija|bici kod Akcija]] 31. godine p.n.e.
Nakon propasti Drugog trijumvirata, Oktavijan je obnovio Rimsku republiku u kojoj su glavnu riječ imali [[Rimski senat]], [[Rimski magistrati]] i [[Rimska skupština]]. Međutim, u stvarnosti je imao autokratsku moć nad Rimskom republikom kao vojni diktator. Po zakonu, Oktavijan je zadržao moć koju mu je dao Senat, uključujući i [[Vrhovni zapovjednik|vrhovnu vojnu komandu]]. Zatim je odbacio monarhijsku titulu i prozvao se ''Princeps Civitatis'' (Prvi građanin države). Ovaj novi ustavni okvir je postao poznat kao [[principat]], prva faza Rimskog carstva.
Oktavijanova vladavina je pokrenula period relativnog mira koji je poznat kao ''[[Pax Romana]]'' (Rimski mir). Rimski narodi su u velikoj mjeri bili slobodni od sukoba velikih razmjera više od dva stoljeća, uprkos svim ratovima koji su vođeni na carskim granicama i [[Godina četiri cara|godinu dana dugog građanskog rata]] za carsko nasljedstvo. Oktavijan je dramatično proširio Rimsko carstvo pripajajući [[Egipat (rimska provincija)|Egipat]], [[Dalmacija (rimska provincija)|Dalmaciju]], [[Panonija|Panoniju]], [[Norik]] i [[Recija|Reciju]] te dovršavajući osvajanje [[Hispanija|Hispanije]].
U spoljnjoj politici, osigurao je carstvo tampon regijama i pomirio sa [[Partsko carstvo|Partskim carstvom]] diplomatskim putem. Tokom vladavine je reformisao rimski sistem oporezivanja, razvio [[Rimske ceste|mrežu puteva]] sa službenim [[Kurir|kurirskim]] sistemom, uspostavio vojnu službu, osnovao [[Pretorijanci|pretorijansku gardu]], stvorio policijsku i vatrogasnu službu i obnovio mnoge gradove. Umro je 14. godine u 75. godini života. Umro je prirodnom smrću, iako je bilo nepotvrđenih glasina da ga je njegova supruga [[Livija Drusila|Livija]] otrovala. Naslijedio ga je njegov usvojeni sin [[Tiberije]].
== Rimski građanski rat ==
| |||