Wikipedia

Razlika između verzija stranice "Stjepan, kralj Engleske"

Pregled historije
[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
No edit summary
m Izvor, slika iz srednjeg vijeka.
Red 1:
{{Nedostaju izvori}}
{{Infokutija Vladar
| Ime =Stjepan
| Nasljeđivanje =[[Spisak engleskih vladara|Kralj Engleske]]
| Slika =[[Datoteka:King Stephen from NPGStepanAnglie.jpgpng|200px]]
| Opis slike =
| Vladavina =[[22. decembar]] [[1135.]] - [[25. oktobar]] [[1154.]]
| Krunidba =[[26. decembar]] [[1135]]
| Prethodnik =[[Henrik I, kralj Engleske|Henrik I]]
| Nasljednik =[[Henrik II, kralj Engleske|Henrik II]]
| Supružnik =[[Matilda I, grofica Bulonja]]
| Djeca =[[Eustahije IV, grof Bulonja]]<br />[[Vilim I, grof BulonjaBoulognea]]<br />[[Marija I, grofica BulonjaBoulognea]]<br/>[[Gervazije Blojiški]]
| Dinastija =[[Dinastija Blois|Blois]]
| Otac =[[Stjepan Blojiški]]
| Majka =[[Adela Normanska]]
| Datum rođenja =[[1096]].
| Datum smrti =[[25. oktobar]] [[1154]].
|}}
'''Stjepan (Stefan) Blojiški''' (eng. ''Stephen of Blois''; 1092. - 25. oktobar 1154) je bio [[Spisak engleskih kraljeva|kralj Engleske]]<ref>King, Edmund. (2010) ''King Stephen''. New Haven, US: Yale University Press. ISBN 978-0-300-11223-8.</ref> i [[Spisak grofova Boulognea|grof Boulognea]] od 1135. do smrti 1154.
'''Stjepan''' ([[Engleski jezik|engleski]]: Stephen; 1092. - 25. oktobar 1154.), poznat kao '''Stjepan Blojiški''', je bio [[Spisak engleskih kraljeva|kralj Engleske]] i [[Spisak grofova Boulognea|grof Boulognea]] od 1135. do smrti 1154. godine. Njegova vladavina je obilježena [[Anarhija|Anarhijom]], građanskim ratom protiv svog rivala [[Matilda od Engleske (carica)|carice Matilde]]. Naslijedio ga je Matildin sin [[Henrik II, kralj Engleske|Henrik II]]. Rođen je u Bloisu u Francuskoj; njegov otac, grof [[Stjepan Blojiški|Stjepan II, grof Bloisa]], je umro dok je Stjepan bio mlad pa je odrastao sa svojom majkom [[Adela Normanska|Adelom]]. Nakon dolaska na dvor svog strica [[Henrik I, kralj Engleske|Henrika I]], istakao se dobivši veliku zemlju. Oženio se [[Matilda I, grofica Bulonja|Matildom I, groficom Bulonja]] naslijedivši dodatna imanja u [[Kent|Kentu]] i [[Bulonj|Bulonju]] čime je postao jedan od najbogatijih ljudi u Engleskoj. Nakon smrti Henrikovog sina [[Vilim Adelin|Vilima Adelina]] u potonuću [[Bijeli brod|Bijelog broda]] 1120. godine, došlo je do borbe za nasljedstvo engleskog prijestolja. Nakon smrti Henrika I 1135. godine, Stjepan je prešao Engleski kanal i uz pomoć svog brata [[Henrik od Bloisa|Henrika od Bloisa]] preuzeo tron tvrdeći da ima prioritet u odnosu na Henrikovu kćerku [[Matilda od Engleske (carica)|caricu Matildu]].▼
 
Njegova vladavina je obilježena [[Anarhija|Anarhijom]], građanskim ratom protiv [[Matilda od Engleske (carica)|carice Matilde]]. Naslijedio ga je Matildin sin [[Henrik II, kralj Engleske|Henrik II]].
 
▲'''Stjepan''' ([[Engleski jezik|engleski]]: Stephen; 1092. - 25. oktobar 1154.), poznat kao '''Stjepan Blojiški''', je bio [[Spisak engleskih kraljeva|kralj Engleske]] i [[Spisak grofova Boulognea|grof Boulognea]] od 1135. do smrti 1154. godine. Njegova vladavina je obilježena [[Anarhija|Anarhijom]], građanskim ratom protiv svog rivala [[Matilda od Engleske (carica)|carice Matilde]]. Naslijedio ga je Matildin sin [[Henrik II, kralj Engleske|Henrik II]]. Rođen je u Bloisu u Francuskoj; njegov otac, grof [[Stjepan Blojiški|Stjepan II, grof Bloisa]], je umro dok je Stjepan bio mlad pa je odrastao sa svojom majkom [[Adela Normanska|Adelom]]. Nakon dolaska na dvor svog stricadaidže [[Henrik I, kralj Engleske|Henrika I]], istakao se dobivši veliku zemlju. Oženio se [[Matilda I, grofica BulonjaBulonjska|Matildom I, groficom Bulonja]] naslijedivši dodatna imanja u [[Kent|Kentu]] i [[Bulonj|Bulonju]] čime je postao jedan od najbogatijih ljudi u Engleskoj. Nakon smrti Henrikovog sina [[Vilim Adelin|Vilima Adelina]] u potonuću [[Bijeli brod|Bijelog broda]] 1120. godine, došlo je do borbe za nasljedstvo engleskog prijestolja. Nakon smrti Henrika I 1135. godine, Stjepan je prešao Engleski kanal i uz pomoć svog brata [[Henrik od BloisaBlojiški|Henrika od Bloisa]] preuzeo tron tvrdeći da ima prioritet u odnosu na Henrikovu kćerku, [[Matilda od Engleske (carica)|caricu Matildu]].
 
Početak njegove vladavine je bio uspješan, uprkos nizu napada na njegovu imovinu u Engleskoj i Normandiji od strane škotskog kralja [[David I, kralj Škotske|Davida I]], velških pobunjenika i supruga carice Matilde, [[Gotfrid, vojvoda Normandije|Gofrida Plantageneta]]. Nakon pobune [[Robert, grof Gloucestera|Roberta Gloucestera]], polubrata carice Matilde, protiv Stjepana došlo je do građanskog rata. Zajedno sa svojim bliskim savjetnikom [[Valeran de Beaumont|Valeranom de Beaumontom]], Stjepan je odlučio da odbrani svoju vladavinu time što će uhapsiti njegovu moćnu porodicu. Kada su ga carica Matilda i Robert napali 1139. godine, Stjepan nije bio u stanju da slomi pobunu te je izgubio jugozapadni dio Engleske. Uhvaćen je u [[Bitka kod Lincolna (1141)|bici kod Lincolna]] 1141. godine,  gdje je bio napušten od strane mnogih njegovih sljedbenika izgubivši kontrolu nad [[Normandija|Normandijom]]. Stjepan je oslobođen nakon što su njegova supruga i [[Vilim Ypres]], jedan od njegovih vojnih komandanata, zarobili Roberta nakon [[Bitka kod Winchestera|bitke kod Winchestera]] 1141. godine. Rat je trajao nekoliko godina a ni jedna strana nije bila u prednosti.
 
Stjepan se sve više brinuo o tome da li će osigurati da njegov sin [[Eustahije IV, grof Bulonja|Eustahije]] naslijedi njegov tron. Kralj je pokušao uvjeriti crkvu da se okruni Eustahija za kralja; Papapapa [[Papa Eugen III|Eugen III]] je odbio zbog čega je Stjepan započeo svađu sa svojim visokim sveštenicima. [[Henrik II, kralj Engleske|Henrik]], sin carice Matilde, je 1153. godine napao Englesku i izgradio savez sa moćnim baronima da podrže njegov zahtjev za tron. Dvije vojske su se sastale u Wallingfordu, a baroni obje strane su bili spremni da se bore. Stjepan je počeo da ispituje dogovor o miru ali je ovaj proces ubrzan iznenadnom smrti Eustahija. Stjepan i Henrik su potpisali [[Winchesterski sporazum]], u kojem je Stjepan priznao Henrika kao svog nasljednika u zamjenu za mir. Stjepan je umro sljedeće godine. Moderni historičari su intenzivno raspravljali o mjeri u kojoj su Stjepanova ličnost, eksterni događaji ili slabosti Normanske države doprinijeli ovom dužem periodu građanskog rata.
 
== Mladost ==
Stjepan je rođen u Bloisu, u [[Francuska|Francuskoj]]. Bio je najstariji sin [[Stjepan Blojiški|Stjepana II]], grofa Bloisa, i [[Adela Normanska|Adele]], kćerke engleskog kralja [[Vilim I, kralj Engleske|Vilima I Osvajača]]. Bio je poslan na odgoj i obrazovanje kod svog dajdžedaidže, engleskog kralja [[Henrik I, kralj Engleske|Henrika I]], [[1106]]. godine.
 
Postao je grof Mortaina [[1115]]. godine. Deset godina kasnije oženio je [[Matilda I, grofica Bulonja|Matildu Bulonjsku]], kćerku i nasljednicu bulonjskog grofa, koja je ubrzo po vjenčanju postala grofica Bulonja, a Stjepan kao njen muž ''[[iure uxoris]]'' grof Bulonja. Njihov brak je bio sretan, a Matilda je bila Stjepanova najveća podrška tokom njegove borbe za englesku krunu.
 
== Vladavina ==
Prije smrti Henrika I [[1135]]. godine, Stjepan i baroni su se zakleli da će podržati Henrikovu kćerku, [[Matilda, gospodarica Engleza|caricu Matildu]], kada bude trebala naslijediti tron. Međutim, po Henrikovoj smrti carica Matilda je sa svojim mužem, anžujskim grofom [[Gotfrid V Anžujski|Gotfridom V]], bila u Francuskoj, te je Stjepan zatražio krunu za sebe i dobio je. Po [[krunidba|krunidbi]] Stjepan je dobio podršku svih barona i podršku pape, pa su prve godine njegove vladavine prošle mirno.▼
 
Međutim, do [[1139]]. godine Stjepan je izgubio prvobitnu podršku i kraljevstvo je počeo tonuti u [[građanski rat]] koji je vodio sa svojom rodicom Matildom i njenim pristalicama, među kojima je najjači bio njen vanbranivanbračni polubrat, Rikard od Gloucestera. U bici kod Lincolna u aprilu [[1141]]. godine Stjepan je poražen, zarobljen i doveden pred caricu Matildu, koja ga je zatvorila i preuzela tron.▼
▲Prije smrti Henrika I [[1135]]. godine, Stjepan i baroni su se zakleli da će podržati Henrikovu kćerku, [[Matilda, gospodarica Engleza|caricu Matildu]], kada bude trebala naslijediti tron. Međutim, po Henrikovoj smrti carica Matilda je sa svojim mužem, anžujskim grofom [[Gotfrid V Anžujski|Gotfridom V]], bila u Francuskoj, te je Stjepan zatražio krunu za sebe i dobio je. Po [[krunidba|krunidbi]] Stjepan je dobio podršku svih barona i podršku pape, pa su prve godine njegove vladavine prošle mirno.
 
▲Međutim, do [[1139]]. godine Stjepan je izgubio prvobitnu podršku i kraljevstvo je počeo tonuti u [[građanski rat]] koji je vodio sa svojom rodicom Matildom i njenim pristalicama, među kojima je najjači bio njen vanbrani polubrat, Rikard od Gloucestera. U bici kod Lincolna u aprilu [[1141]]. godine Stjepan je poražen, zarobljen i doveden pred caricu Matildu, koja ga je zatvorila i preuzela tron.
 
Stjepanova supruga, kraljica Matilda, skupila je i povela vojsku iz [[London]]a, te u bici kod Winchestera porazila imenjakinju, te u razmjeni oslobodila Stjepana. Stjepan se vratio na tron u novembru [[1141]]. godine. U decembru [[1142]]. godine Stjepan je zarobio caricu Matildu i zatvorio je u Oxfordu, ali je ona odjevena u bijelo uspjela pobjeći preko snijega kod svog pristalice FitzCounta. Stjepan je uspio osigurati krunu sebi, ali ne i svojim potomcima. Njegova vladavina je bila problematična i engleski baroni su ga sporazmom iz Wallingforda natjerali da za svog nasljednika prizna Matildinog najstarijeg sina umjesto svoje vlastite djece.
Line 39 ⟶ 38:
 
== Smrt i događaji koji su uslijedili ==
{{Commonscat|Stephen of England}}▼
Stjepan je umro [[25. oktobar|25. oktobra]] 1154. godine i sahranjen je u opatiji koju je osnovao zajedno sa svojom suprugom 1147. godine.
 
Stjepan je umro [[25. oktobar|25. oktobra]] [[1154]]. godine i sahranjen je u opatiji koju je osnovao zajedno sa svojom suprugom [[1147]]. godine. Njegova suparnica ga je nadživjela, a njegov tron je preuzeo njen sin, [[Henrik II, kralj Engleske|Henrik II]].
== Reference ==
 
{{reflist}}
{{Početak redoslijedne kutije}}
{{Redoslijedna kutija 1 na 2
Line 57 ⟶ 59:
|nasljednik=[[Henrik II, kralj Engleske|Henrik II]]
}}{{Redoslijedna kutija 1 na 1
|titula=[[Spisak bulonjskih vladara|Grof BulonjaBoulognea]]<br /><small>ssa [[Matilda I, grofica BulonjaBulonjska|Matildom I]]</small>
|godine=[[1125]]-[[1147]]
|prethodnik=[[Eustahije III, grof Bulonja|Eustahije III]]
|nasljednik=[[Eustahije IV, grof Bulonja|Eustahije IV]]
}}
}}{{Kraj redoslijedne kutije}}
 
{{Engleski vladari}}
 
▲{{Commonscat|Stephen of England}}
 
[[Kategorija:Kraljevi Engleske]]
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Stjepan,_kralj_Engleske"