Razlika između verzija stranice "Historija Osmanlijskog Carstva"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
No edit summary |
No edit summary |
||
Red 24:
On je 1529. godine [[Opsada Beča|opkolio Beč]], ali ga nije uspio osvojiti. Slijedeće godine je ponovo napao Beč, ali ga nije uspio osvojiti tokom [[Opsada Kisega|opsade Kisega]] 97 kilometara južno od grada. U drugoj verziji događaja, komandant [[Nikola Jurišić]] je ponudio uslove za nominalnu predaju. Međutim, Sulejman se povukao zbog dolaska perioda kiše i nije nastavio kako je ranije planirao. Nakon osmanlijskih uspjeha 1543. godine, Habsburški vladar [[Ferdinand I, car Svetog rimskog carstva|Ferdinand I]] je službeno priznao osmanlijsku dominaciju u Mađarskoj 1547. godine. Tokom vladavine Sulejmana I, [[Transilvanija]], [[Vlaška]] i [[Moldavija (pokrajina)|Moldavija]] su postale dio Osmanlijskog carstva. Na istoku su Osmanlije zauzele [[Bagdad]] od Safavidskog carstva 1535. godine, stičući kontrolu nad [[Mezopotamija|Mezopotamijom]] i pomorski pristup [[Perzijski zaliv|Perzijskom zalivu]]. Do kraja Sulejmanove vladavine, broj stanovnika u carstvu je iznosio 15.000.000 ljudi.
Osmanlijsko carstvo je tokom vladavine Selima I i Sulejmana I postalo dominantna pomorska sila koja je kontrolisala veći dio Mediterana. Podvizi osmanlijskog admirala [[Hajrudin Barbarosa|Hajrudina Barbarose]], koji je komandovao [[Osmanlijska mornarica|mornaricom]] tokom vladavine Sulejmana I, su doveli do mnogih vojnih pobjeda nad hrišćanskom mornaricom. Važne pomorske pobjede Osmanlijskog carstva u ovom periodu su bile [[bitka kod Preveza]] (1538.), [[bitka kod Pontskih ostrva]] (1552.), [[bitka kod Djerba]] (1560.), [[Osmanlijsko osvajanje Alžira|osvajanje Alžira]] (1529.) i [[Osmanlijsko osvajanje Tunisa|Tunisa]] (1534.), [[opsada Rodosa]] (1522.), [[Opsada Tripolija|Tripolija]] (1551.) i [[Opsada Nice|Nice]] (1543.), [[Osmanlijska invazija na Korziku|invazija na Korziku]] (1553.), [[Osmanlijska invazija na Balearska ostrva|Balearska ostrva]] (1558.), [[Osmanlijsko zauzimanje Adena|zauzimanje Adena]] (1548.), [[Osmanlijsko zauzimanje Maskata|Maskata]] (1552.) i [[Osmanlijsko zauzimanje Aceha|Aceha]] (1567.).
Sulejmanova politika proširenja širom Mediterana je zaustavljena na [[Malta|Malti]] 1565. godine. Tokom duge ljetne opsade koja će kasnije biti poznata kao [[opsada Malte]], Osmanlijske snage od 50.000 ljudi su se borile protiv [[Vitezovi Hospitalci|vitezova Hospitalaca]] i Malteškog garnizona od 6.000 ljudi. Tvrdoglavi otpor maltežana je doveo do kraja opsade u septembru. Neuspješna opsada Malte (Osmanlije su uspjeli za zauzmu ostrvo [[Gozo]] i [[Luka svetog Elma|luku svetog Elma]]) je bila drugi i posljednji poraz koji je doživio Sulejman I (umro je godinu dana kasnije). [[Bitka kod Lepanta]] 1571. godine (započeta nakon [[Osmanlijsko-venecijanski rat (1570 - 1573)|Osmanlijskog zauzimanja Kipra]] 1570. godine) je završila Osmanlijsku pomorsku prevlast u Sredozemnom moru, uprkos činjenici da je velika osmanlijska flota izgrađena u veoma kratkom vremenu.
[[Opsada Nice]] (1543.) i [[invazija na Korziku]] (1553.) se desila zajedničkim poduhvatom snaga francuskog kralja [[Franjo I, kralj Francuske|Franje I]] i osmanlijskog sultana [[Sulejman I|Sulejmana I]], koji su bili pod komandom osmanlijskih admirala [[Hajrudin Barbarosa|Hajrudina Barbarose]] i [[Turgut reis|Turgut reisa]]. Mjesec dana prije početka opsade Nice, Francuska je podržala Osmanlije sa artiljerijskom jedinicom tokom osmanlijske [[Opsada Esztergoma|opsade Esztergoma]] 1543. godine. U tom periodu su Francuska i Osmanlijsko carstvo, pritisnuti željom Habsburške monarhije da se proširi u južnoj i centralnoj Evropi, postali saveznici. Ovaj vojni savez je kasnije proširen sa [[Kraljevina Engleska|Kraljevinom Engleskom]] i [[Republika Holandija|Republikom Holandijom]] protiv [[Habsburška Španija|Habsburške Španije]], Italije i [[Nadvojvodstvo Austrija|Habsburške Austrije]]. Tada je sultan odobrio Francuskoj pravo trgovine unutar carstva bez nameta oporezivanja. Od tada je Osmanlijsko carstvo bilo važan dio evropske političke sfere.
Kako bi napredovali u 16. stoljeću, osmanlijska pomorska superiornost je zaustavila rastuću moć Zapadne Evrope, posebno Portugala u [[Perzijski zaliv|Perzijskom zalivu]], [[Indijski okean|Indijskom okeanu]] i [[Molučka ostrva|Molučkim ostrvima]]. Nakon blokiranja morskih puteva prema istoku i jugu, evropske sile su morale pronaći druge puteve za dopremu svile i začina u Evropu. Na kopnu, Osmanlijsko carstvo je bilo zaokupljeno [[Osmanlijsko-habsburški ratovi|ratovima protiv Austrije]] i [[Osmanlijsko-perzijski ratovi|Perzije]]. Istodobni rat na dvije suprotne strane carstva je uticao na resurse i logistiku održavanja linije snabdijevanja i komunikacije na ogromnoj udaljenosti. Na kraju se istodobni rat na istočnoj i zapadnoj strani carstva i prevlast na moru pokazao nemogućim.
== [[1813]]-[[1914]] ==
| |||