Razlika između verzija stranice "Historija Osmanlijskog Carstva"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m C3r4 premjestio je stranicu Vremenski raspored Osmanlijskog carstva na Historija Osmanlijskog carstva |
No edit summary |
||
Red 1:
{{Nedostaju izvori}}
Osmanlijsko carstvo je osnovao sultan [[Osman I]] 1299. godine. Kada je sultan [[Mehmed II]] osvojio [[Konstantinopolj]] (današnji [[Istanbul]]) 1453. godine, Osmanlijsko carstvo je preraslo u moćnu imperiju. Carstvo je dostiglo svoj vrhunac tokom vladavine [[Sulejman I|Sulejmana Veličanstvenog]] u 16. stoljeću, prostirući se od [[Perzijski zaliv|Perzijskog zaliva]] na istoku do [[Mađarska|Mađarske]] na zapadu, i od [[Egipat|Egipta]] na jugu do [[Kavkaz (geografska regija)|Kavkaza]] na sjeveru. Nakon poraza u [[Bitka kod Beča|bici kod Beča]] 1683. godine, carstvo je započelo sporo opadanje moći, što je kulminiralo porazom Osmanlijskog carstva u [[Prvi svjetski rat|Prvom svjetskom ratu]]. Carstvo se raspalo nakon završetka Prvog svjetskog rata 1918. godine.
== Uspon Osmanlijskog carstva (1298. - 1453.) ==
{{Glavni|Uspon Osmanlijskog carstva|Osmanlije|pleme Kaji}}Osmanlijsko carstvo se prostiralo na teritoriji koja obuhvata 38 današnjih država: [[Alžir]], [[Tunis]], [[Libija]], [[Egipat]], [[Sudan]], [[Jordan]], [[Saudijska Arabija]], [[Jemen]], [[Ujedinjeni Arapski Emirati]], [[Kuvajt]], [[Bahrein]], [[Katar]], [[Oman]], [[Palestina]], [[Liban]], [[Sirija]], [[Irak]], [[Kipar]], [[Azerbejdžan]], [[Ermenija|Armenija]], [[Gruzija]], [[Ukrajina]], [[Moldavija]], [[Rumunija]], [[Bugarska]], [[Grčka]], [[Makedonija]], [[Albanija]], [[Crna Gora]], [[Srbija]], [[Bosna i Hercegovina]], [[Hrvatska]], [[Mađarska]], [[Izrael]] i [[Turska]]. Osmanlijske vojne snage su privremeno okupirale teritorije današnjih država [[Iran|Irana]], [[Rusija|Rusije]], [[Italija|Italije]], [[Austrija|Austrije]], [[Češka|Češke]], [[Slovačka|Slovačke]], [[Poljska|Poljske]], [[Džibuti|Džibutija]], [[Somalija|Somalije]] i [[Malta|Malte]].
Nestankom [[Seldžuci|Seldžučkog]] [[Rumski sultanat|Rumskog sultanata]], [[Anadolija]] je bila podijeljena na nekoliko nezavisnih država, tzv. [[Anadolijski bejluci|Gazi emirata]]. Do 1300. godine oslabljeno [[Bizantijsko carstvo]] je izgubilo većinu svojih pokrajina u Anadoliji od strane deset Gazi emirata. Jednim od Gazi emirata je vladao [[Osman I]] (1258. - 1326.), osnivač [[Osmanlijsko carstvo|Osmanlijskog carstva]]. Osnivanje Osmanlijskog carstva je izraženo kroz srednjevjekovnu priču poznatu kao "[[Osmanov san]]" u kojem je mladi Osman usnio da će stvoriti carstvo koje je prikazano kao drvo čiji su se korijeni proširili preko tri kontinenta i čije su grane pokrivale nebo. Prema njegovom snu, iz korijena su išle četiri rijeke ([[Tigris]], [[Eufrat]], [[Nil]] i [[Dunav]]). Osim toga, stabla u hladu su bila osunčana sa četiri planine ([[Kavkaz (planina)|Kavkaz]], [[Taursko gorje|Taurus]], [[Atlas (planina)|Atlas]] i [[Balkan (planina)|Balkan]]).
U stoljeću nakon smrti Osmana I, Osmanlijsko carstvo se počelo širiti preko istočnog Mediterana i [[Historija Balkana|Balkana]]. Osmanov sin [[Orhan]] je osvojio grad [[Bursa|Bursu]] 1324. godine stvorivši novu prestolnicu Osmanlijskog carstva. Pad Burse je označio kraj Bizantijske vladavine nad sjeverozapadnom Anadolijom. Osmanlijska [[Kosovska bitka|pobjeda na Kosovu]] 1389. godine je označila [[Pad Srpskog carstva|kraj Srpskog carstva]], čime se otvorio put Osmanlijskoj ekspanziji prema Evropi. [[Bitka kod Nikopolja]] 1396. godine se smatra posljednjim velikim [[Krstaški ratovi|križarskim pohodom]] koji nije uspio zaustaviti napredovanje Osmanlijskog carstva. Nakon proširenja Osmanlijskog carstva na Balkanu, osvajanje Carigrada je postalo ključni cilj. Carstvo je kontrolisalo sve bivše bizantijske zemlje koje okružuju grad, ali je Bizantijsko carstvo osjetilo privremeno olakšanje kada je [[Timur Lenk|Timurlenk]] napao Anadoliju u [[Bitka kod Ankare|bici kod Ankare]] 1402. godine. Tokom ove bitke, sultan [[Bajazid I]] je bio zarobljen što je Osmanlijsko carstvo dovelo do nemira. Carstvo je ušlo u [[Osmanlijski interegnum|građanski rat]] (1402. - 1413.) u kojem su se Bajazidovi sinovi borili za nasljedstvo. Ovaj rat je završen pobjedom [[Mehmed I|Mehmeda I]] koji je postao novi sultan obnavljajući snagu Osmanlijskog carstva.
Tokom građanskog rata, dio Osmanlijskih teritorija na Balkanu ([[Solun]], [[Makedonija]] i [[Kosovo]]) su bili privremeno oduzeti, ali ih je ponovo zauzeo sultan [[Murat II]] između 1430. i 1440. godine. 10. novembra 1444. godine, sultan Murat II je porazio [[Ugarska|ugarsku]], [[Kraljevina Poljska|poljsku]] i [[Vlaška|vlašku]] vojsku koju su predvodili [[Vladislav III, kralj Poljske|Vladislav III]] i [[Janko Hunjadi]] u [[Bitka kod Varne|bici kod Varne]]. Četiri godine kasnije, Janko Hunjadi je predvodio nove snage ugarske i vlaške vojske, ali je ponovo poražen od Murata II tokom [[Kosovska bitka (1448)|Druge bitke na Kosovu]] 1448. godine. Sin Murata II, [[Mehmed II|Mehmed Osvajač]], je reorganizovao državu i vojsku demonstrirajući svoju snagu [[Pad Konstantinopolja|osvajanjem Konstantinopolja]] 29. maja 1453. godine u 21. godini.
== [[1813]]-[[1914]] ==
| |||