Razlika između verzija stranice "Masakr u Bijeljini"

Prema popisu iz 1991, općina [[Bijeljina]] je imala oko 97.000 stanovnika. Demografske proporcije su približno bile 59% [[Bosanski Srbi|Srbi]], 31% [[Bošnjaci]] i 10% je pripadalo ostalim.{{sfn|Human Rights Watch|Maymaj 2000|p=11}} Grad Bijeljina je imala 36.414 stanovnika, od kojih 19.024 bili su Bošnjaci (ili 52% od gradske populacije), dok su Srbi bili druga najveća etnička grupa u gradu.<ref name=census/>

Tokom 1990, grupa oficira [[Jugoslavenska narodna armija|Jugoslavenske narodne armije]] (JNA) srpske nacionalnosti i stručnjaka iz Odjela psiholoških operacija JNA razvili su [[RAM Plan]]{{sfn|Allen|1996|p=56}} sa težnjom organiziranja Srba van Srbije, učvršćujući kontrolu [[Srpska demokratska stranka|Srpske demokratske stranke]] (SDS) i pripremajući oružje i municiju.{{sfn|Judah|2000|p=170}} Godine 1990. i 1991, Srbi u [[SR Hrvatska|SR Hrvatskoj]] i [[SR Bosna i Hercegovina|SR Bosni i Hercegovini]] proglasili su tzv. "[[Srpska autonomna oblast|srpske autonomne oblasti]]" sa težnjom da ih kasnije spoje u homogenu srpsku teritoriju.{{sfn|Lukic|Lynch|1996|p=203}}{{sfn|Bugajski|1995|p=15}} Ranije od septembra i oktobra 1990, JNA je počela naoružavati bosanske Srbe i organizirati ih u miliciju.{{sfn|Ramet|2006|p=414}} Iste te godine, JNA je razoružala [[Teritorijalna odbrana Bosne i Hercegovine|Teritorijalnu odbranu Bosne i Hercegovine]] (TORBiH).{{sfn|Central Intelligence Agency|2002|p=135}} Do marta 1991, JNA je distribuirala oko 51.900 pušaka srpskim [[paravojska|paravojnim formacijama]] i 23.298 pušaka SDS-u.{{sfn|Ramet|2006|p=414}} Kroz 1991. i ranu 1992, SDS je snažno [[Srbizacija|srbizirala]] policiju u cilju da poveća srpsku političku kontrolu.{{sfn|Central Intelligence Agency|2002|p=135}} U septembru 1991, Bijeljina je uspostavljena od bosanskih Srba kao sjedište za [[SAO Bijeljina|SAO Bijeljinu]], koja se do novembra zvala SAO Sjeverna Bosna, da bi opet u decembru promijenila ime u "SAO Semberija i [[Majevica]]".{{sfn|Thomas|2006|p=9}} Kao odgovor, lokalni Bošnjaci su uspostavili paravojnu Patriotsku ligu Bosne i Hercegovine, skraćenog naziva [[Patriotska liga]].{{sfn|Human Rights Watch|Maymaj 2000|p=12}}

U januaru 1992, skupština SDS-a je proglasila tzv. "Srpsku republiku Bosne i Hercegovine" i [[Radovan Karadžić]], njen budući predsjednik, izjavio je da "ujedinjena Bosna i Hercegovina više ne postoji".{{sfn|Toal|Dahlman|2011|p=110}} U martu, [[Referendum o nezavisnosti Bosne i Hercegovine|bosanski referendum o nezavisnosti]] prošao je sa nadmoćnom podrškom Bošnjaka i [[bosanski Hrvati|Hrvata]], što je bojkotovala većina bosanskih Srba.{{sfn|Human Rights Watch|Maymaj 2000|p=12}} SDS, koja je tvrdila da proglašavanje nzavisnosti može uzrokovati to da Srbi postanu "nacionalna manjina u islamskoj državi",{{sfn|Toal|Dahlman|2011|p=110}} angažovala je neregularne naoružane jedinice da blokiraju isporuku glasačkih kutija, a bacali su i letke podstičući bojkot.{{sfn|Gow|2003|p=173}} Bez obzira na to, hiljade Srba u većim centrima je sudjelovalo u referendumu i glasalo za nezavisnost,{{sfn|Velikonja|2003|p=238}} dok se nekoliko ozbiljnih incidenata javilo širom Bosne i Hercegovine.{{sfn|Human Rights Watch|Maymaj 2000|p=12}} Prema historičaru [[Noel Malcolm|Noelu Malcolmu]], "koraci koje su preduzeli Karadžić i njegova stranka – [proglašavajući srpske] "autonomne regije", naoružavanje srpske populacije, manji lokalni incidenti, besprekidna propaganda, zahtjev za "zaštitom" od federalne armije – učinili su isto ono što se desilo u Hrvatskoj. Nekoliko posmatrača se dvoumilo da je isti plan bio u operaciji."{{sfn|Lukic|Lynch|1996|p=204}} Bijeljina je bila strateški značajna zbog svog položaja, koji je dopuštao lahak pokret vojnih osoba, oružja i dobara u [[Posavina|Posavinu]] i [[Bosanska krajina|Bosansku krajinu]] gdje su se srpske snage okupljale.{{sfn|Human Rights Watch|Maymaj 2000|p=15}}

Na 1–2. april 1992, grad su opkolile snage [[JNA]],{{sfn|International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia|27. 9. 2006|p=113}} navodno da zadrže mir.{{sfn|Central Intelligence Agency|2002|p=135}} Prema [[Human Rights Watch]]u (HRW), srpske paravojne formacije koje su nosile fantomke preuzele su pozicije oko grada, uključujući snajperske pozicije na prozorima zadnjih spratova u zgradama.{{sfn|Human Rights Watch|Augustaugust 1992}} Suočivši se s malo otpora,{{sfn|Amnesty International|21. 12. 1994|p=5}} SDG, pod komandom JNA{{sfn|Magaš|Žanić|2001|p=182}} i izvještavanjem direktno srbijanskom predsjedniku [[Slobodan Milošević|Slobodanu Miloševiću]],{{sfn|Ramet|2006|p=427}} brzo su zauzeli Bijeljinu.{{sfn|International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia|27. 9. 2006|p=113}} Artiljerijske jedinice granatirale su grad u koordinaciji sa uličnim borbama.{{sfn|Gow|2003|p=129}} Prema fotografu i novinaru [[Ron Haviv|Ronu Havivu]], srpske snage su napale prve, sa nekoliko buseva vojnika koji su došli u grad, zauzimajući radio-stanicu i forsirajući lokalne Srbe da otkriju indentitete gradskih nesrpskih građana.{{sfn|Keane|2003}} [[Panteri (paravojska)|Panteri]], paravojna grupa koju je predvodio [[Ljubiša Savić]] ("Mauzer"), koji je bio osnivač SDS-a,{{sfn|BBC|8. 6. 2000}} također su učestvovali u napadu ili su došli nedugo zatim.{{sfn|Human Rights Watch|maj 2000|pp=11–12}} Zajedno sa SDG-om, počeli su kampanju nasilja nad lokalnim Bošnjacima i jednim dijelom Srba, izvršavajući nekoliko silovanja i ubistava, pretražujući kuće stanovnika i pljačkajući njihovu imovinu.{{sfn|International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia|27. 9. 2006|p=117}} Naknadno, bosanski predsjednik Izetbegović zadužio je JNA da zauzme Bijeljinu i zaustavi nasilje.{{sfn|Magaš|Žanić|2001|p=182}} Na suđenju Karadžiću, bivši gradonačelnik Bijeljine Cvijetin Simić, svjedočio je da je jedina prava borba uzela maha u gradu na 1–2. april u krugu gradske bolnice, gdje se najviše ubistava desilo.{{sfn|International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia|Radovan Karadžić transcript|p=35702}}