Razlika između verzija stranice "Masakr u Bijeljini"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
mNo edit summary |
No edit summary |
||
Red 1:
{{izmjene u toku}}
'''Masakr u Bijeljini''' ubraja ubijanje između 48 i 78 civila od strane [[Srbi|srpskih]] paravojnih grupa u [[Bijeljina|Bijeljini]] 1–2. aprila 1992 tokom [[Rat u Bosni i Hercegovini|rata u BiH]]. Većina ubijenih bili su [[Bošnjaci]] (ili bosanski muslimani). Pripadnici drugih naroda također su ubijeni, kao i Srbi koji su smatrani nelojalnim od lokalnih vlasti. Ubistva su počinile lokalne paravojne grupe poznate kao Mirkovi [[četnici]] i [[Srpska dobrovoljačka garda]] (SDG, poznata i kao Arkanovi tigrovi), srbijanska paravojna grupa koju je predvodio [[Željko Ražnatović]] (aka Arkan). SDG je bila pod komandom [[Jugoslavenska narodna armija|Jugoslavenske narodne armije]] (JNA), koju je kontrolirao predsjednik Srbije [[Slobodan Milošević]].
Line 6 ⟶ 7:
<span>Od decembra 2014</span><sup class="plainlinks noprint asof-tag update" style="display:none;">[//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bijeljina_massacre&action=edit [update]]</sup>, lokalni sudovi nisu nikoga gonili za ubistva, niti ijedan pripadnik SDG nije proceusuiran za bilo koji zločin koje je jedinica vršila u Bijeljini ili drugdje u [[Hrvatska|Hrvatskoj]] ili Bosni i Hercegovini. Milošević je optužen od strane ICTY-ja i osuđen iznoseći genocidnu kampanju koja uključuje Bijeljinu i druge lokacije, ali je umro tokom procesa. Lideri [[Republika Srpska|Republike Srpske]] [[Biljana Plavšić]] i [[Momčilo Krajišnik]] su osuđeni za deportacije prisilna premještanja u etničkom čišćenju koja su pratili masakr. [[Radovan Karadžić]], bivši [[predsjednik Republike Srpske]], služi kaznu za masakr i ostale zločine protiv čovječnosti izvršene u Bijeljini. Na kraju rata, manje od 2.700 Bošnjaka je i dalje živjelo u općini u odnosu na prijeratnu populaciju od 30.000. Srbi u Bijeljini slavili su 1. april kao "dan odbrane grada", a ulica u gradu je imenovana po SDG.
== Pozadina ==
{{Lokacijska karta | Bosna i Hercegovina
| width = 250
| float = right
| caption = Pozicija grada Bijeljine u Bosni i Hercegovini
| alt = Bijeljina u BiH
| lat_deg = 44.75
| lon_deg = 19.216667
}}
Prema popisu iz 1991., općina [[Bijeljina]] je imala oko 97.000 stanovnika. Demografske proporcije su bile približno 59% [[Bosanski Srbi]], 31% [[Bošnjaci]] i 10% je pripadalo ostalim.{{sfn|Human Rights Watch|May 2000|p=11}} Grad Bijeljina je imala 36.414 stanovnika, od kojih 19.024 bili su Bošnjaci (ili 52% od gradske populacije), dok su Srbi bili druga najveća etnička grupa u gradu.<ref name=census/>
Tokom 1990, grupa oficira [[Jugoslavenska narodna armija|Jugoslavenske narodne armije]] (JNA) srpske nacionalnosti i stručnjaka iz Odjela psiholoških operacija JNA razvili su [[RAM Plan]]{{sfn|Allen|1996|p=56}} sa težnjom organiziranja Srba van Srbije, učvrščujući kontrolu [[Srpska demokratska stranka|Srpske demokratske stranke]] (SDS)i i pripremajući oružje i municiju.{{sfn|Judah|2000|p=170}} Godine 1990. i 1991, Srbi u [[SR Hrvatska|SR Hrvatskoj]] i [[SR Bosna i Hercegovina|SR Bosni i Hercegovini]] objavili su tzv. "[[Srpska autonomna oblast|srpske autonomne oblasti]]" sa težnjom kasnije ih spajajući u homogenu srpsku teritoriju.{{sfn|Lukic|Lynch|1996|p=203}}{{sfn|Bugajski|1995|p=15}} Ranije od septembra ii oktobra 1990, JNA je počela naoružavati bosanske Srbe i organizirati ih u miliciju.{{sfn|Ramet|2006|p=414}} Iste te godine, JNA je razoružala [[Teritorijalna odbrana Bosne i Hercegovine|Teritorijalnu odbranu Bosne i Hercegovine]] (TORBiH).{{sfn|Central Intelligence Agency|2002|p=135}} Do marta 1991, JNA je distribuirala oko 51.900 pušaka srpskim [[paravojska|paravojnim formacijama]] i 23.298 pušaka SDS-u.{{sfn|Ramet|2006|p=414}} Kroz 1991. i ranu 1992, SDS je snažno [[Srbizacija|srbizirala]] policiju u cilju da poveća srpsku političku kontrolu.{{sfn|Central Intelligence Agency|2002|p=135}} U septembru 1991, Bijeljina je uspostavljena od bosanskih Srba kao sjedište [[SAO Bijeljina|SAO Bijeljinu]], koja se do novembra zvala SAO Sjeverna Bosna, da bi opet u decembru promijenila ime u "SAO Semberija i [[Majevica]]".{{sfn|Thomas|2006|p=9}} Kao odgovor, lokalni Bošnjaci su uspostavili paravojnu [[Patriotska liga (Bosna i Hercegovina)|Patriotsku ligu Bosne i Hercegovine]], skraćenog naziva Patriotska liga.{{sfn|Human Rights Watch|May 2000|p=12}}
U januaru 1992, skupština SDS-a je proglasila tzv. "Srpsku republiku Bosne Hercegovine" i [[Radovan Karadžić]], njen budući predsjednik, izjavio je da "ujedinjena Bosna i Hercegovina više ne postoji".{{sfn|Toal|Dahlman|2011|p=110}} U martu, [[Referendum o nezavisnosti Bosne i Hercegovine|Bosanski referendum o nezavisnosti]] prošao je sa nadmoćnom podrškom Bošnjaka i [[bosanski Hrvati|bosanskih Hrvata]], što je bojkotovala većina bosanskih Srba.{{sfn|Human Rights Watch|May 2000|p=12}} SDS, koja je tvrdila da proglašavanje nzavisnosti može uzrokovati to da Srbi postanu "nacionalna manjina u Islamskoj državi",{{sfn|Toal|Dahlman|2011|p=110}} uzela je neregularne naoružane jedinice da blokiraju isporuku glasačkih kutija, i bacali su letke podstičući bojkot.{{sfn|Gow|2003|p=173}} Bez obzira na ovo, hiljade Srba u većim centrima je sudjelovalo u referendumu i glasalo za nezavisnost,{{sfn|Velikonja|2003|p=238}} dok se nekoliko ozbiljnih incidenata javilo širom Bosne i Hercegovine.{{sfn|Human Rights Watch|May 2000|p=12}} Prema historičaru [[Noel Malcolm|Noelu Malcolmu]], "koraci koje su preduzeli Karadžić i njegova stranka – [objavljujuči srpske] "autonomne regije", naoružavanje srpske populacije, manji lokalni incidenti, besprekidna propaganda, zhtjev za "zaštitom" od federalne armije – učinilo je isto ono što se desilo u Hrvatskoj. Nekoliko posmatrača moglo se dvoumiti da je jedan plan bio u operaciji."{{sfn|Lukic|Lynch|1996|p=204}} Bijeljina je bila strateški značajna zbog svog položaja, koji je dopuštao lahak pokret vojnih osoba, otužja i dobara u [[Posavina|Posavinu]] i [[Bosanska krajina|Bosansku krajinu]] gdje su se srpske snage okupljale.{{sfn|Human Rights Watch|May 2000|p=15}}
== Reference ==
{{refspisak}}
[[Kategorija:1992 u Bosni i Hercegovini]]
| |||