Wikipedia

Razlika između verzija stranice "Njemačka"

Pregled historije
[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
enklitika iza zagrade
malo sređivanje
Red 1:
{{Infokutija država
| zvanično_ime = Savezna Republika Njemačka
| izvorno_ime = ''Bundesrepublik Deutschland'' {{de simbol}}
| ime_genitiv = Njemačke
| zastava = Flag of Germany.svg
| grb = Coat of Arms of Germany.svg
| uzrečica = Einigkeit und Recht und Freiheit<br />([[bosanski jezik|bos.]] ''Jedinstvo, pravda i sloboda'')
| himna = [[Deutschlandlied]] (Treća strofa)<center>[[Datoteka:National anthem of Germany - U.S. Army 1st Armored Division Band.ogg]]</center>
| mapa = EU-Germany.svg
| glavni_grad = [[Berlin]]
| glavni_grad_kordinati = {{coord|52|52|N|13|37|E|type:city|title=Berlin}}
| najveći_grad = [[Berlin]]
| službeni_jezik = [[njemački]]
| državno_uređenje = [[Savezna republika]]
| vrsta_prve_vlasti = [[Spisak predsjednika Njemačke|Predsjednik]]
| vladar_prva_vlast = [[Joachim Gauck]]
| vrsta_druge_vlasti = [[Njemački kancelar|Kancelar]]
| vladar_druga_vlast = [[Angela Merkel]]
| vrsta_treće_vlasti =
| vladar_treća_vlast =
| nezavisnost = [[Njemačko carstvo]]
| nezavisnost_priznato = [[18. januar]] [[1871]]
| površina = 357 104
| po_površini_na_svijetu = 61. na svijetu
| procenat_vode = 2,18%
| stanovnika = 80 399 300
| stanovnika_godina = 30.6.2012
| po_broju_stanovnika_na_svijetu = 16. na svijetu
| gustoća = 225/km<sup>2</sup>
| po_broju_gustoće_na_svijetu = 37. na svijetu
| bdp_ukupno = $3 577 milijardi
| bdp_godina = 2011
| po_broju_bdp_na_svijetu = 4. na svijetu
| bdp_per_capita = $43 897
| hdi = <span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span> 0.920
| hdi_godina = 2011
| hdi_nivo = <font color=#009900>visok</font>
| po_broju_hdi_na_svijetu = 5. na svijetu
| gini = 28.3
| gini_godina = 2000
| po_broju_gini_na_svijetu = 26. na svijetu
| valuta = [[Euro]] ([[€]]) ([[EUR]])
| vremenska_zona = ([[UTC]]+1)
| najveća_tačka_ime = [[Zugspitze]]
| najveća_tačka_metara = 2 962
| najveće_jezero_ime = [[Bodensko jezero]]
| najveće_jezero_površina = 571,5
| najveća_rijeka_ime = [[Rajna]]
| najveća_rijeka_dužina = 865
| nacionalni_dan = [[3. oktobar]]
| internetski_nastavak = [[.de]]
| pozivni_broj = +49
| komentar =
|}}
'''Njemačka''' ([[Njemački jezik|njemački]]: Deutschland), službeno '''Savezna Republika Njemačka''' ([[Njemački jezik|njemački]]: Bundesrepublik Deutschland) jeste država u [[Srednja Evropa|Srednjoj Evropi]]. Na sjeveru graniči sa [[Sjeverno more|Sjevernim morem]], [[Danska|Danskom]] i [[Baltičko more|Baltičkim morem]]; na istoku sa [[Poljska|Poljskom]] i [[Češka|Češkom]]; na jugu sa [[Austrija|Austrijom]] i [[Švicarska|Švicarskom]]; a na zapadu sa [[Francuska|Francuskom]], [[Luksemburg]]om, [[Belgija|Belgijom]] i [[Holandija|Holandijom]]. Teritorija Njemačke zauzima površinu od 357.021 kvadratnih kilometara i ima [[Umjereni pojas|umjerenu sezonsku klimu]]. Sa 82 miliona stanovnika je najnaseljenija država među država članicama [[Evropska Unija|Evropske unije]], te treća po broju migranata u svijetu.<ref>[http://www.migrationinformation.org/datahub/countrydata/country.cfm Germany: Inflow of foreign population by country of nationality, 1994 to 2003]</ref>
Red 119:
Zapadna Njemačka je osnovana kao federalna parlamentarna republika sa socijalnom tržišnom ekonomijom. Počevši od [[1948.]] Zapadna Njemačka je postala glavni primatelj pomoći za obnovu poznatije kao [[Marshallov plan]], koji je koristila za obnovu industrijske proizvodnje, naročito za proizvodnju uglja.<ref>{{cite book|author=Carlin, Wendy|chapter=West German growth and institutions (1945–90)|editors=Crafts, Nicholas; Toniolo, Gianni|year=1996|title=Economic Growth in Europe Since 1945|publisher=Cambridge University Press|page=464|isbn=0-521-49964-X}}</ref> [[Konrad Adenauer]] je bio izabran za prvog saveznog kancelara (''Bundeskanzelar''), te je tu dužnost obavljao od [[1949.]] do [[1963.]] Pod njegovim i vodstvom [[Ludwig Erhard|Ludwiga Erharda]] BRD je imala dugotrajan privredni rast od [[1950te|1950tih]] koji je poznat kao ''ekonomsko čudo''.<ref>{{cite web|url=http://www.bpb.de/izpb/10131/wirtschaft-in-beiden-deutschen-staaten-teil-1|title=Deutschland in den 50er Jahren: Wirtschaft in beiden deutschen Staaten |trans_title=Economy in both German states|author=Werner Bührer|date=24. 12. 2002||work=Informationen zur Politischen Bildung|issue=256|publisher=Bundeszentrale für politische Bildung}}</ref>Zapadna Njemačka se pridružuje [[NATO]]-u [[1955.]], te je bila jedna od zemalja osivača [[Evropska ekonomska zajednica|Evropske ekonomske zajednice]].
 
[[DDR|Istočna Njemačka]] je bila zemlja članica [[Varšavski pakt|Varšavskog pakta]] pod političkom i vojnom kontrolom [[SSSR]]-a. Iako se DDR predstavljao kao demokratska zemlja, zapravo vlast u zemlji je vlast imala [[Partija socijalističkog jedinstva Njemačke]], koja je na vlasti opstajala zajvaljujući [[Stasi]]ju, golemom aparatu tajne policije<ref name="spiegel_20080311">{{cite web|url = http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,540771,00.html|title = New Study Finds More Stasi Spooks|author = maw/dpa|date = 11. 3. 2008|work = [[Der Spiegel]]|accessdate =30. 10. 2011}}</ref> i mnogim drugim organizacijama. Ekonomiju DDR-a je kontrolirao Sovjetski savez, DDR je bio zemlja članica Savjeta za uzajamnu ekonomsku pomoć.<ref name=loc-cs>"Germany (East)", Library of Congress Country Study, [http://memory.loc.gov/frd/cs/germany_east/gx_appnb.html Appendix B: The Council for Mutual Economic Assistance]</ref>
 
Dok je vlast u [[DDR|Istočnoj Njemačkoj]] koristila propagandu socijalnih programa i potencijalne invazije Zapadne Njemačke, mnogi stanovnici su bježali s istoka na zapad za slobodom i prosperitetom.<ref name="NYT_19890822">{{cite news|url = http://www.nytimes.com/1989/08/22/world/westward-tide-of-east-germans-is-a-popular-no-confidence-vote.html?pagewanted=all&src=pm | title = Westward Tide of East Germans Is a Popular No-Confidence Vote|first = Ferdinand|last = Protzman |date = 22. 8. 1989|work = The New York Times | accessdate =30. 10. 2011}}</ref> [[1961.]] godine izgrađen je [[Berlinski zid]] s ciljem sprječavanja prebjega stanovnika istočnog u zapadni [[Berlin]], te je postao simbolom [[Hladni rat|Hladnog rata]], zbog čega je njegov pad [[1989.]] godine simbolizira pad [[Komunizam|komunizma]] i kraj [[Hladni rat|Hladnog rata]] i ponovno ujedinjenje Njemačke.
Red 164:
 
{{Najveći gradovi
| ime = Najveći gradovi u Njemačkoj po broju stanovnika
| ime_države_u_lokativu = Njemačkoj
| drž_ref =
| list_by_pop = Spisak gradova u Njemačkoj
| class =
| int_ime = Pokrajine
| int_link =
| grad_1 = Berlin | int_1 = Berlin | stan_1 = 3.562.166 <small> | img_1 = Cityscape Berlin.jpg
| grad_2 = Hamburg | int_2 = Hamburg | stan_2 = 1.760.433 <small> | img_2 = Hamburger Rathaus von St-Petri.jpg
| grad_3 = München | int_3 = Bavarska | stan_3 = 1.407.836 <small> | img_3 = Stadtbild München.jpg
| grad_4 = Köln | int_4 = Sjeverna Rajna-Vestfalija | stan_4 = 1.034.175 <small> | img_4 = Köln Panorama.jpg
| grad_5 = Frankfurt | int_5 = Hessen | stan_5 = 701.350 <small> |
| grad_6 = Stuttgart | int_6 = Baden-Württemberg | stan_6 = 604.297 <small> |
| grad_7 = Düsseldorf | int_7 = Sjeverna Rajna-Vestfalija | stan_7 = 598.686 <small> |
| grad_8 = Dortmund | int_8 = Sjeverna Rajna-Vestfalija | stan_8 = 575.944 <small> |
| grad_9 = Essen | int_9 = Sjeverna Rajna-Vestfalija | stan_9 = 569.884 <small> |
| grad_10 = Bremen | int_10 = Bremen (pokrajina) | stan_10 = 548.547 <small> |
| grad_11 = Leipzig | int_11 = Saksonija | stan_11 = 531.582 <small> |
| grad_12 = Dresden | int_12 = Saksonija | stan_12 = 530.754 <small>
| grad_13 = Hannover | int_13 = Donja Saksonija | stan_13 = 518.386 <small>
| grad_14 = Nürnberg | int_14 = Bavarska | stan_14 = 498.876 <small>
| grad_15 = Duisburg | int_15 = Sjeverna Rajna-Vestfalija | stan_15 = 486.855 <small>
| grad_16 = Bochum | int_16 = Sjeverna Rajna-Vestfalija | stan_16 = 361.734 <small>
| grad_17 = Wuppertal | int_17 = Sjeverna Rajna-Vestfalija | stan_17 = 343.488 <small>
| grad_18 = Bielefeld | int_18 = Sjeverna Rajna-Vestfalija | stan_18 = 328.864 <small>
| grad_19 = Bonn | int_19 = Sjeverna Rajna-Vestfalija | stan_19 = 311.287 <small>
| grad_20 = Mannheim | int_20 = Baden-Württemberg | stan_20 = 296.690 <small>
}}
 
Red 209:
 
{{raščistiti}}
=== Predsjednik države ===
{| class="wikitable" style="text-align:left; float:right; margin-right:9px; margin-left:2px;"
|-
Red 326:
| style="text-align:center;"| {{0}}7. || style="text-align:left;"| [[Metro AG]] || style="text-align:left;"| [[Düsseldorf]] || 67.000 || 740 || 288.000
|-
| style="text-align:center;"| {{0}}8. || style="text-align:left;"| [[Schwarz Gruppe]] || style="text-align:left;"| [[Neckarsulm]] || 63.000 || N/A || 315.000
|-
| style="text-align:center;"| {{0}}9. || style="text-align:left;"| [[Deutsche Telekom|Deutsche Telekom AG]] || style="text-align:left;"| [[Bonn]] || 59.000 || 670 || 235.000
Red 340:
{{glavni|Saobraćaj u Njemačkoj}}
[[Datoteka:Old Lady 0955 3.JPG|mini|desno|350p|Luka u [[Hamburg]]u]]
Sa svojim centralnim položajem u [[Europa (mitologija)|Evropi]] Njemačka predstavlja saobraćajno čvorište za kontinent.<ref>{{cite web | title=Assessment of strategic plans and policy measures on Investment and Maintenance in Transport Infrastructure |url=http://www.internationaltransportforum.org/statistics/investment/Country-responses/Germany.pdf |format=PDF | publisher=[[International Transport Forum]] | year=2012 | accessdate=15. 3. 2014}}</ref> Kao i njeni susjedi, Njemačka posjeduje jednu od najgušćih cestovnih mreža na svijetu. Mreža njemačkih [[autoput]]eva (''Autobahn'') po ukupnoj dužini je treća u svijetu, a poznata je po svom nedostatku općeg ograničenja brzine.<ref>{{cite press release |url= http://www.presse.adac.de/standpunkte/Verkehr/Autobahn_Temporegelung.asp?active1=tcm:11-18784-4 |title = Autobahn-Temporegelung |publisher =[[ADAC]] |date =June 2010 |accessdate =19. 3. 2011 |language=de}}</ref> Njemačka je uspostavila polucentričnu mrežu brzih vozova. [[Intercity-Express]] ili ICE je mreža njemačkih željeznica između većine njemačkih gradova, kao i destinacijama u drugim zemljama brzinom od 300 km/h.<ref>{{cite web |url=http://www.db.de/site/bahn/de/unternehmen/investor__relations/finanzberichte/geschaeftsbericht/geschaeftsbericht__2006.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070809140315/http://www.db.de/site/bahn/de/unternehmen/investor__relations/finanzberichte/geschaeftsbericht/geschaeftsbericht__2006.html |archivedate=9. 8. 2007 |title=Geschäftsbericht 2006 |publisher=[[Deutsche Bahn]] |accessdate=27. 3. 2011 |language=de}}</ref> Najveći njemački aerodromi su [[Aerodrom Frankfurt]] i [[Aerodrom München]], oba čvorišta [[Lufthansa|Lufthanse]], a [[Air Berlin]] ima čvorišta na [[Aerodrom Berlin Tegel|Aerodromu Berlin Tegel]] i [[Aerodrom Düsseldorf|Aerodromu Düsseldorf]]. Drugi značajni aerodromi su [[Aerodrom Berlin Schönefeld|Berlin Schönefeld]], [[Aerodrom Hamburg|Hamburg]], [[Aerodrom Köln/Bonn|Köln/Bonn]], [[Aerodrom Leipzig/Halle|Leipzig/Halle]]. Luka u [[Hamburg]]u je jedna od deset najvećih kontejnerskih luka u svijetu.<ref>{{cite web|url=http://www.portofhamburg.com/en/content/container-port-throughput-global-comparison|title=Port of Hamburg authority|work=The official website of the Port of Hamburg.|accessdate=28. 9. 2014}}</ref>
 
U [[2008.]] godini, Njemačka je bila šesti najveći potrošač energije,<ref>{{cite web| url = http://www.eia.gov/countries/country-data.cfm?fips=GM| title = Overview/Data: Germany| date = 30. 6. 2010| publisher = U.S. Energy Information Administration| accessdate =19. 4. 2011}}</ref> dok se 60 % primarne energije uvozi.<ref>{{cite web|title=Energy imports, net (% of energy use)|url=http://data.worldbank.org/indicator/EG.IMP.CONS.ZS|publisher=The World Bank Group|accessdate=18. 4. 2011}}</ref> Njemačka vlada potiče očuvanje energije i proizvodnju energije iz obnovljivih izvora. Energetska učinkovitost je poboljšavana od [[1970te|1970tih]] godina, vlada ima za cilj zadovoljavanje zahtjeva za 40 % proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora do 2020. i 100 % do 2050. godine.<ref>{{cite news|title=Renewable energy Germany targets switch to 100% renewables for its electricity by 2050|url=http://www.guardian.co.uk/environment/2010/jul/07/germany-renewable-energy-electricity|accessdate=18. 4. 2011|newspaper=The Guardian|date=7. 7. 2010|agency=Reuters Berlin}}</ref> U 2014. kao izvori električne energije korišteni su: ulje (35 %), [[ugalj]] uključujući i lignit (24,6 %), prirodni [[plin]] (20,5 %), nuklearna energija (8,1 %) te hidroenergetski i obnovljivi izvori energije (11,1 %)<ref>{{cite web|url=http://www.ag-energiebilanzen.de/index.php?article_id=29&fileName=ageb_jahresbericht2014.pdf|title=
Red 368:
{{glavni|Stanovništvo Njemačke|Nijemci}}
[[Datoteka:20130906 Volleyball EM 2013 by Olaf Kosinsky (1 von 1).jpg|thumb|270px|[[Nijemci]] ]]
Sa stanovništvom od 80.200.000 ljudi prema popisu stanovništva iz [[2011.]] godine, <ref name="File 2013">[https://www.destatis.de/DE/PresseService/Presse/Pressekonferenzen/2013/Zensus2011/bevoelkerung_zensus2011.pdf?__blob=publicationFile ''Zensus 2011: Bevölkerung am 9. Mai 2011'']. Retrieved 1. 6. 2013.</ref> Njemačka je najnaseljenija država [[EU|Evropske unije]], na europskom kontinentu je druga najnaseljenija zemlja, poslije [[Rusija|Rusije]], te [[Spisak država po stanovništvu|16. najmnogoljudnija zemlja u svijetu.]] Gustoća naseljenosti iznosi 225 stanovnika po kilometru kvadratnom.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html?countryName=Lebanon&countryCode=le&regionCode=me&rank=126 |title=Country Comparison :: Population |publisher=CIA |accessdate=26. 6. 2011}}</ref> Životni vijek prosječnog Nijemca iznosi 80,19 godina (77,93 godine muškarci, a žene 82,58 godina). Stopa fertiliteta iznosi 1.41 rođene djece u odnosu na žene (procjene iz 2011.) ili 8,33 živo rođene djece na 1000 stanovnika, te je jedna od najnižih u svijetu. Od [[1970.]] u Njemačkoj stopa mortaliteta kontinuirano premašuje stopu nataliteta.<ref>{{cite web | title = Demographic Transition Model | publisher=Barcelona Field Studies Centre | date = 27. 9. 2009 | url = http://geographyfieldwork.com/DemographicTransition.htm | accessdate =28. 3. 2011}}</ref>
 
Međutim, Njemačka je svjedok povećanja stope nataliteta i migracijske stope od [[2010.]]<ref>{{cite web|url=http://www.thelocal.de/society/20101229-32091.html#.UXUZKEpTv3N|title=Birth rate on the rise in Germany|work=The Local|accessdate=28. 9. 2014}}</ref> Dolazi do povećanja broja obrazovanih imigranata.<ref>{{cite web|url=http://www.spiegel.de/international/germany/elite-young-immigrants-could-provide-future-stability-for-german-economy-a-885647.html|title=The New Guest Workers: A German Dream for Crisis Refugees|date=28. 2. 2013|work=Spiegel Online|accessdate=28. 9. 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dw.de/more-skilled-immigrants-find-work-in-germany/a-16696339|title=More skilled immigrants find work in Germany|work=Deutsche Welle|accessdate=28. 9. 2014}}</ref> Većina imigranata dolazi iz južne i istočne Europe, te se naseljavaju u urbanim područjima.<ref>{{cite web|url=http://www.dw.de/german-population-rises-thanks-to-immigration/a-16525083|title=German population rises thanks to immigration|work=Deutsche Welle|accessdate=28. 9. 2014}}</ref>
 
Četiri veće grupe naroda imaju status nacionalnih manjina, a to su: [[Danci]], [[Frizijci]], [[Romi]], [[Sinti]] i [[Lužički Srbi]].<ref name="BMI 2010">{{cite web| date =1. 5. 2010 | title = National Minorities in Germany| url = http://www.bmi.bund.de/SharedDocs/Downloads/EN/Broschueren/2010/nat_minderheiten.pdf?__blob=publicationFile | format = PDF | others = | publisher = [[Federal Ministry of the Interior (Germany)]] |pages= | id = Article number: BMI10010 | accessdate = 23. 6. 2014 }}</ref> Dancska manjina (oko 50.000) pretežno nastanjuje područje pokrajine [[Schleswig-Holstein]]<ref name="BMI 2010"/>. Istočni i sjeverni Frizijci pretežno naseljavaju zapadnu obalu Schleswig-Holsteina, te oblast [[Donja Saksonija|Donje Saksonije]]. Lužički Srbi, [[Slaveni|slavenski narod]] (oko 60.000), pretežno naseljavaju područje Lužica.
 
===Imigranti===
Red 431:
{{glavni|Njemačka muzika}}
[[Datoteka:Beethoven.jpg|thumb|lijevo|[[Ludwig van Beethoven]] (1770–1827)]]
Njemačka klasična muzika predstavlja djelo mnogih svjetskih poznatih kompozitora. [[Dietrich Buxtehude]], njemački orguljaš i kompozitor je svojim djelima ostavio znatan uticaj na kasniji rad [[Johann Sebastian Bach|Johanna Sebastiana Bacha]] i [[Georg Friedrich Händel|Georga Friedricha Händela]], koji su bili jedni od najpoznatijih kompozitora iz perioda [[barok]]a. Tokom svog životnog rada, njemački [[Violina|violinist]] i kompozitor [[Leopold Mozart]] je kao mentor znatno utjecao na svog sina i učenika [[Wolfgang Amadeus Mozart|Wolfganga Amadeusa Mozarta]], jednog najvećih muzičara svih vremena. [[Ludwig van Beethoven]] je bio najvažniji kompozitor na prijelazu klasicizma u [[romantizam]]. [[Carl Maria von Weber]] i [[Felix Mendelssohn]] su bili važni kompozitori u ranom romantizmu, dok su [[Robert Schumann]] i [[Johannes Brahms]] obilježili period romantizma. [[Richard Wagner]] je ostao poznat po svojim [[opera]]ma. [[Richard Strauss]] je bio najvažniji kompozitor kasnog romantizma i ranog [[Modernizam|modernizma]]. [[Karlheinz Stockhausen]] i [[Hans Zimmer]] su važni kompzitori 20. i 21. vijeka.<ref>{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1567544/Top-100-living-geniuses.html |title=Top 100 living geniuses |work=The Daily Telegraph |date=30. 10. 2007 |accessdate=15. 5. 2015 |location=London}}</ref>
 
Njemačka je drugo najveće muzičko tržište u Evropi i četvrto po veličini u svijetu.<ref>{{cite web | url=http://www.riaj.or.jp/e/issue/pdf/RIAJ2013E.pdf | title=The Recorded Music Industry In Japan | publisher=Recording Industry Association of Japan | format=PDF | page=24 | year=2013 | accessdate=8. 2. 2014}}</ref>Njemačka popularna muzika 20. i 21. vijeka uključuje pokrete kao što su: [[Neue Deutsche Welle]] ([[Nena]], [[Trio (bend)|Trio]]), [[Pop muzika|pop]] ([[Boney M.]], [[Alphaville (grupa)|Alphaville]], [[Modern Talking]]), Ostrock ([[City (grupa)|City]], [[Keimzeit]]), [[Metal (muzika)|metal]]/[[rock]] ([[Rammstein]], [[Scorpions]]), [[Punk rock|punk]] ([[Nina Hagen]], [[Die Ärzte]], [[Die Toten Hosen]]), [[pop rock]] ([[Beatsteaks]], [[Tokio Hotel]]), inide rock ([[Tocotronic]]), šlager ([[Ute Lemper]], [[Katja Ebstein]], [[Hildegard Knef]], [[Helene Fischer]]. Njemačka [[elektronska muzika]] je stekla globalni uticaj, uz izvođače kao što su [[Kraftwerk]], [[Tangerine Dream]]. DJ-evi i [[techno]], [[House muzika|house]] umjetnici s njemačke muzičke scene su stekli veliku popularnost ([[Paul van Dyk]], [[Paul Kalkbrenner]] i [[Scooter]]).<ref>{{cite web|last1=Nye|first1=Sean|title=Minimal Understandings: The Berlin Decade, The Minimal Continuum, and Debates on the Legacy of German Techno|url=http://www.academia.edu/3813069/Minimal_Understandings_The_Berlin_Decade_The_Minimal_Continuum_and_Debates_on_the_Legacy_of_German_Techno|publisher=Journal of Popular Music Studies, Volume 25, Issue 2|accessdate=12. 12. 2014}}</ref> Pored već navedenih predstavnika elektronske muzike, Njemačka [[Kraut Rock]] scena koja je započela ranih [[1970te|1970-ih]] imala je svoje najznačajnije predstavnike i osnivače u rock grupama poput [[Can]], [[Amon Düül II]], [[Faust]] i Neu!
Za razliku od svojih kolega iz [[Velika Britanija|Velike Britanije]] i [[SAD|SAD-a]] (koji su sve više komponovali pjesme pod utjecajem [[Jazz]]a i klasične muzike), oni su mnogo više koristili sintisajzere, stvarajući pulsirajući zvuk i povezujući u muzičku cjelinu naizgled nepovezane muzičke trake. Takvim pristupom u muzici bili su mnogo bliži [[Avantgardna muzika|avantgardnoj]] muzici nego rock muzici.<ref> http://www.allmusic.com/subgenre/kraut-rock-ma0000002687 </ref>
 
Red 445:
=== Arhitektura ===
{{glavni|Njemačka arhitektura}}
Njemačkim doprinosima arhitekturi mogu se smatrati karolinški i otonski stil. [[Ciglena gotika]] je osebujan srednjevjekovni stil nastao u Njemačkoj. Također u [[Renesansna arhitektura|renesansnoj]] i [[Barokna arhitektura|baroknoj]] arhitekturi, nastali su neki njemački smjerovi kao što su [[Weserska renesansa]] i [[Dresden]]ski barok. Među najpoznatijim [[Barok|baroknim]] arhitektama nalaze se [[Matthäus Daniel Pöppelmann]], [[Balthasar Neumann]], [[Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff|Knobelsdorff]] i [[Braća Asam]]. Wessobrunnerška škola je izvršila znatan uticaj, a ponekad je čak i dominirala nad umjetnošću štrokature u južnoj Njemačkoj u [[18. vijek]]u. Gornja švabska barokna ruta nudi barokno tematske turističke rute koje naglašavaju doprinos baroknih umjetnika, kipara, zanatlija kao što su [[Johann Michael Feuchtmayer]], jednog od naistaknutijih članova porodice [[Feuchtmayer]], te braća [[Johann Baptist Zimmermann]] i [[Dominikus Zimmermann]].<ref>Jan Koppmann, "Das Zeitalter des Barock", in M. Thierer (ed.), ''Lust auf Barock: Himmel trifft Erde in Oberschwaben,'' Lindenberg: Kunstverlag Fink, 2002, p. 11f.</ref>
 
Pučanska arhitektura u Njemačkoj je vezan za poludrvenu gradnju uz pomć drvenih greda ([[Njemački jezik|Njem.]] ''Fachwerk''). Njemački ''Fachwerk'' stilovi variraju po regijama. Zakoni planiranja gradnje ovakvih kuća diktirali su da izgled kuće mora biti u skladu sa regionalnim, pa čak i sa specifičnim gradskim stilom gradnje.<ref name="Wilhelm Süvern 1971" >Wilhelm Süvern: 1971. ''Torbögen und Inschriften lippischer Fachwerkhäuser'' in Volume 7 of Heimatland Lippe. Lippe Heimatbund: 1971. 48 pages</ref><ref name="Heinrich Stiewe 2007">Heinrich Stiewe: 2007. ''Fachwerkhäuser in Deutschland: Konstruktion, Gestalt und Nutzung vom Mittelalter bis heute''. Primus Verlag: 2007. ISBN 978-3-89678-589-3. 160 pages</ref>
Red 471:
 
[[Datoteka:Goethe (Stieler 1828).jpg|thumb|lijevo|200px|[[Johann Wolfgang von Goethe]]]]
Njemačka književnost može se pratiti unatrag do srednjeg vijeka djelima pisaca kao što su [[Walther von der Vogelweide]] i [[Wolfram von Eschenbach]]. Poznati njemački pisci su [[Johann Wolfgang von Goethe]], [[Friedrich Schiller]], [[Gotthold Ephraim Lessing]] i [[Theodor Fontane]]. [[Braća Grimm]] su stekla slavu skupljajući i objavljivajući zbirke njemačkih bajki. Grimmovi su također skupili i kodificirali regionalne verzije njemačkog jezika, temeljeći svoj rad na historijskim načelima, njihov ''Deutsches Wörterbuch'', ili njemački rječnik, ponekad se naziva Grimm rječnik, što je počelo 1838, a objavljen je 1854.<ref name = DWBhistory>History of the ''Deutsches Wörterbuch'' from the [http://150-grimm.bbaw.de/start.htm DWB 150th Anniversary Exhibition and Symposium], Berlin: Humboldt-Universität, 2004. {{Desimboli iconjezika|De}}, retrieved 27. 6. 2012.</ref>
 
Među utjecajnije književnike 20. vijeka ubrajaju se [[Gerhart Hauptmann]], [[Thomas Mann]], [[Hermann Hesse]], [[Heinrich Böll]] i [[Günter Grass]].<ref>{{cite web|url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/articles/espmark/index.html |title=The Nobel Prize in Literature |publisher=Nobelprize.org |date=3. 12. 1999 |author=[[Kjell Espmark|Espmark, Kjell]] |accessdate=28. 3. 2011}}</ref> Godišnje se izdaje prosječno oko 700 milina knjiga na njemačkom jeziku, sa oko 80.000 naslova, od čega je 60.000 novih. Njemačka se nalazi na trećem mjestu po broju izdanih knjiga u svijetu, nakon tržišta engleskog i kineskog govornog područja.<ref>{{cite web|url=http://land-der-ideen.matrix.de/CDA/facts_printing,4563,0,,en.html|title=Land of ideas|publisher=Land-der-ideen.matrix.de|accessdate=19. 3. 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110427081703/http://land-der-ideen.matrix.de/CDA/facts_printing,4563,0,,en.htm|archivedate=27. 4. 2011}}</ref> Frankfurtski sajam knjiga najvažniji je na svijetu po pitanju međunarodnih poslova i trgovine, s tradicijom dugom više od 500 godina,<ref>{{cite book |title =A History of the Frankfurt Book Fair |isbn=978-1-55002-744-0 |first =Peter |last =Weidhaas |first2 =Carolyn |last2 =Gossage |first3 =Wendy A. |last3 =Wright |publisher =Dundurn Press Ltd. | pages = 11 ff|year = 2007}}</ref> također Leipziški sajam knjiga zauzima važno mjesto u Evropi.<ref>{{cite web|last1=Chase|first1=Jefferson|title=Leipzig Book Fair: Cultural sideshow with a serious side|url=http://www.dw.de/leipzig-book-fair-cultural-sideshow-with-a-serious-side/a-18313879|publisher=[[Deutsche Welle]]|date=13. 3. 2015|accessdate=25. 4. 2015}}</ref>
Red 494:
Mnogi od filmova koji su nastali nakon [[1945.]] godine u poslijeratnom periodu mogu se nazvati ''Trümmerfilm'' (bos. film ruševina). Takav film je primjerice ''[[Ubojice među nama]]'' (1946.) redatelja [[Wolfgang Staudte|Wolfganga Staudtea]]. Među poznatije [[DDR|istčnonjemačke]] filmove mogu se ubrojati ''[[Der Untertan]]'' (1951.), ''[[Podijeljeno nebo]]'' (1964.) čiji je redatelj [[Konrad Wolf]], filmska adaptacija književnog djela "''Jakov lažljivac''" kojeg je napisao [[Jurek Becker]], a filmski adaptirao [[Frank Beyer]] ka film ''[[Jakov lažljivac (film)|Jakov lažljivac]]'' (1975.), koji je bio jedini istčnonjemački film nominovan za [[Oscar]]a. Filmovi Zapadne Njemačke iz [[1950te|1950tih]] godina mogu se po žanru definirati kao ''[[Heimatfilm]]'' (bos. domoljubni film), ti filmovi prikazuju ljepotu zemlje i moralni integritet ljudi koji žive u njoj.<ref>Stephen Brockmann, ''A Critical History of German Film,'' Camden House, 2010, p. 286. isbn 1571134689</ref>
 
Tokom [[1970te|1970tih]] i [[1980te|1980tih]], poznati redatelji [[Novi njemački film|novog njemačkog filma]] bili su [[Volker Schlöndorff]],[[Werner Herzog]], [[Wim Wenders]] i [[Rainer Werner Fassbinder]]. Njemački filmovi kao što su ''[[Das Boot]]'' (1981.), ''[[Nedovršena priča]]'' (1984.), ''[[Good Bye, Lenin!]]'' (2003.), ''[[Glavom kroz zid]]'' (2004.), ''[[Bijela traka]]'' (2009.), ''[[Konferencija životinja]]'' (2010.), ''[[Atlas oblaka]]'' (2012.) su ostvarili međunarodni uspjeh. [[Oscar za najbolji strani film|Oscara za najbolji strani film]] dobili su njemački filmovi ''[[Limeni bubanj]]'' 1979. godine, ''[[Nigdje u Africi]]'' 2002. godine i ''[[Život drugih]]'' 2007. godine.<ref>{{cite web|url=http://www.imdb.com/title/tt0405094/awards|title=Awards:Das Leben der Anderen|publisher=IMDb|accessdate=28. 3. 2011}}</ref>
 
Dodjela [[Evropska filmska nagrada|Evropske filmske nagrade]] se vrši svake godine, od čega svake druge u [[Berlin]]u, domu Evropske filmske akademije. [[Berlinale|Berlinski međunarodni filmski festival]] poznat kao "Berlinale", na kojem se od 1951. za najbolje filmove dodjeluje nagrada "Zlatni medvjed" je jedan od najvažnijih filmskih festivala u Evropi i svijetu.
Red 523:
Njemački dizajneri su lideri modernog dizajna linije proizvoda, [[Bauhaus]]ovi dizajneri poput [[Ludwig Mies van der Rohe|Ludwiga Miesa van der Rohea]], [[Dieter Rams]] iz [[Braun]]a su među najpoznatijima.<ref>{{cite web|title=Bauhaus: The Single Most Influential School of Design|url=http://gizmodo.com/5918142/8-beautiful-things-from-bauhaus-the-single-most-influential-school-of-design|publisher=gizmodo|date=13. 6. 2012|accessdate=9. 12. 2014}}</ref>
 
Njemačka je vođeća zemlja u [[moda|modnoj]] industriji. Njemačka tekstilna industrija broji oko 1.300 kompanija sa više od 130.000 uposlenih u 2010. godini, koja je ostvarila prihod od 28 milijardi [[Euro|eura]]. Gotovo oko 44 % proizvoda se izvozi.<ref>{{cite web|url=http://www.bmwi.de/BMWi/Navigation/Wirtschaft/branchenfokus,did=196528.html?view=renderPrint&page=0|title=BMWI Branchenfokus Textil und Bekleidung|publisher=|accessdate=28. 9. 2014}}</ref> [[Berlinska sedmica mode]], modni sajam Bread and Butter održavaju se dva puta godišnje.<ref>{{cite web|title=Berlin as a fashion capital: the improbable rise|url=http://www.fashionunited.co.uk/fashion-news/fashion/germanys-fashion-capital-the-improbable-rise-of-berlin-2012011713844|publisher=Fashion United UK|date=12. 1. 2012|accessdate=15. 5. 2015}}</ref>
 
München, Hamburg i Düsseldorf također su važni gradovi po pitanju dizajna i modne industrije. Poznati modni dizajneri iz Njemačke su [[Karl Lagerfeld]], [[Jil Sander]], [[Wolfgang Joop]], [[Philipp Plein]] i [[Michael Michalsky]]. Među važnijim modnim markama su [[Hugo Boss]], [[Escada]], [[Adidas]], [[Puma AG|Puma]], [[Jack Wolfskin]]. Svejtski poznati supermodeli iz Njemačke su [[Claudia Schiffer]], [[Heidi Klum]], [[Tatjana Patitz]], [[Nadja Auermann]], kao i [[Toni Garrn]], [[Julia Stegner]], [[Eva Padberg]] i [[Diane Kruger]].
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/wiki/Njemačka"