Razlika između verzija stranice "Historija Egipta"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m pne ispravka |
No edit summary |
||
Red 3:
[[Datoteka:Egypt.Hathor.jpg|desno|mini|200px|[[Hathor]]]]
'''Historija Egipta''' je bila duga i bogata zbog toka rijeke [[Nil]] sa svojim plodnim dolinama i [[Delta Nila|deltom]]. Njegova bogata historija također dolazi od njenih stanovnika i vanjskog uticaja. Veći dio drevne historije Egipta bio je misterija sve dok se nisu dešifrirali drevni [[egipatski hijeroglifi]] uz pomoć [[Ploča iz Rossete|ploče iz Rossete]]. [[Velika piramida u Gizi]], kao jedna od sedam svjetskih čuda, još uvijek stoji. [[Svjetionik u Aleksandriji]], jedan od sedam svjetskih čuda, je nestao a [[Aleksandrijska biblioteka]] je jedinstvena već stoljećima.
Ljudska naselja u Egiptu postoje još od 40.000. godine p.n.e. [[Stari Egipat|Stara egipatsk]]<nowiki/>a civilizacija se spojila 3.150. godine p.n.e. političkim ujedinjenjem [[Gornji i Donji Egipat|Gornjeg i Donjeg Egipta]] pod prvim faraonom iz [[Prva egipatska dinastija|Prve dinastije]] [[Narmer|Narmerom]]. Stari Egipat sa faraonima na čelu je trajao sve do osvajanja Egipta od strane [[Ahemenidsko carstvo|Ahemenidskog carstva]] u 6. stoljeću p.n.e.
[[Antička Makedonija|Makedonski]] vladar [[Aleksandar Veliki|Aleksandar Velik]]<nowiki/>i je 332. godine p.n.e. osvojio Egipat i srušio Ahemenidsko carstvo uspostavivši [[Helenizam|helenističko]] [[Ptolomejsko kraljevstvo]], čiji je prvi vladar bio jedan od Aleksandrovih bivših generala [[Ptolomej I Soter]]. Ptolomejevi nasljednici su se morali boriti protiv domaćih pobuna i bili su umiješani u strane građanske ratove koji su doveli do pada kraljevstva i njegovog konačnog pripajanja [[Antički Rim|Rimu]]. Smrću [[Kleopatra VII|Kleopatre]] završava nezavisnost Egipta i Egipat postaje jedna od pokrajina Rimskog carstva.
[[Egipat (Rimska provincija)|Rimska vlast u Egiptu]] (uključujući i [[Bizantijsko carstvo|Bizantijsku]]) je trajala od 30. godine p.n.e. do 641. godine, sa kratkim zauzimanjem od starne [[Sasanidsko carstvo|Sasanidskog carstva]] između 619. i 629. godine, poznatim kao [[Sasanidski Egipat]]. Nakon [[Arapsko osvajanje Egipta|arapskog osvajanja Egipta]], dijelovi Egipta postaju provincije [[Hilafet|halifata]] za vrijeme muslimanskih dinastija: [[Rashidun halifat|Rashidun halifata]] (362. - 661.), [[Omejadski halifat|Omejadskog halifata]] (661. - 750.), [[Abasidski halifat|Abasidskog halifata]] (750. - 909.), [[Fatimidski halifat|Fatimidskog halifata]] (909. - 1171.), [[Ajubidi|Ajubidskog sultanata]] (1171. - 1250.) i [[Memlučki sultanat|Memlučkog sultanata]] (1250. - 1517.). Osmanlijski sultan [[Selim I]] 1517. godine zauzima Kairo čime Egipat dolazi pod vlast Osmanlijskog carstva.
[[Egipatski ejalet|Egipat je ostao u sastavu Osmanlijskog carstva]] do 1867. godine, sa kratkom [[Francuska invazija na Egipat i Siriju|Francuskom okupacijom]] od 1798. do 1801. godine. Od 1867. godine Egipat je postao autonomna država pod nazivom [[Egipatski kedivat]]. Međutim, Egipatski kedivat je pao pod britansku kontrolu 1882. godine nakon [[Anglo-egipatski rat|Anglo-egipatskog rata]]. Nakon završetka [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]] i [[Egipatska revolucija 1919|Egipatske revolucije 1919. godine]] osnovana je [[Kraljevina Egipat]]. Ona je bila de facto nezavisna država, ali je Velika Britanija zadržala kontrolu nad vanjskim poslovima, odbrani i drugim pitanjima. Britanska okupacija je trajala sve do 1954. godine [[Sueska kriza|anglo-egipatskim sporazumom]].
Moderna [[Egipat|Republika Egipat]] je osnovana 1953. godine, uz potpuno povlačenje britanskih snaga iz [[Sueski kanal|Sueskog kanala]] 1956. godine, što je prvi put u 2.300 godina da je Egipat bio potpuno nezavisan i kojim su upravljali egipćani. Predsjednik [[Gamal Abdel Nasser|Gamal Abdel Naser]] je uveo mnoge reforme i stvorio kratkotrajnu [[Ujedinjena Arapska republika|Ujedinjenu Arapsku republiku]] sa [[Sirija|Sirijom]]. U njegovo vrijeme se desio [[Šestodnevni rat]] i stvaranje međunarodnog [[Pokret nesvrstanih|Pokreta nesvrstanih]]. Njegov nasljednik [[Anwar El-Sadat|Anwar Sadat]] je promijenio egipatsku putanju odstupajući od mnogih političkih i ekonomskih načela Naserizma, pokretajući ponovo višestranački sistem i lansirajući ekonomsku politiku [[Intifah|Intifaha]]. On je uveo Egipat u [[Jom Kipurski rat]] 1973. godine kako bi vratio Sinajsko poluostrvo koje je Izrael okupirao Šestodnevnim ratom 1967. godine. To je kasnije dovelo do [[Egipatsko-izraelski mirovni sporazum|Egipatsko-izraelskog mirovnog sporazuma]].
Nedavna egipatska historija je dominirala događajima nakon skoro trideset godina vladavine bivšeg predsjednika [[Hosni Mubarak|Hosnija Mubaraka]]. Egipat je 2011. godine zahvatila [[Protesti u Egiptu (2011)|revolucija]] u kojoj je svrgnut Mubarak što je rezultiralo dolaskom prvog demokratski izabranog predsjednika u egipatskoj historiji [[Muhammed Mursi|Muhammeda Mursija]]. Nemiri nakon revolucije i sporovi su doveli do [[Egipatski državni udar 2013|egipatskog državnog udara 2013. godine]].
== Također pogledajte ==
| |||