Verzija na dan 15 oktobar 2015 u 01:25 uredi Yahadzija (razgovor \| doprinosi) Urednici 23.119 edits No edit summary ← Starija izmjena		Verzija na dan 15 oktobar 2015 u 14:16 uredi poništi Yahadzija (razgovor \| doprinosi) Urednici 23.119 edits →‎Draž, nadražaj, nadražljivost Novija izmjena →
Red 16: '''Potencijal mirovanja''' je razlika između elektropotencijala spoljne i unutrašnje površine ćelijske opne, koja se javlja kao posljedica njene selektivne propustljivosti, tj. održavanja stalnosti razlike u elektropotencijalu. Veličina potencijala mirovanja uveliko varira, kako među [[individua]]ma tako i među ćelijama istog organizma i obično se kreće od 30-90 milivolti (''mV''). Kod [[kičmenjak]]a ovaj potencijal zavisi od tzv. ''[[natrij-kalij ~~natrij~~ pumpa\|natrij-kalij~~-natrij~~ pumpe]]'', koja funkcionira na bazi aktivnog transpota [[natrij]]evih jona iz ćelije i zadržavanja jona [[kalij]]a, unatoč razlikana u koncentraciji unutarćelijske i vanćelijske sredine. Membrana ostaje polarizirana sve dotle dok postoji razlika u potencijalu njene unutrašnjosti i spoljašnosti. Međutim, kada pod uticajem spoljne energije dođe do promjena u propustljivosti membrane, raspored jona se mijenja, tj. javlja se njena depolarizacija. Ta pojava u ćeliji pokrece [[enzim]]ske i druge lanćane reakcije koje izazivaju promjene opisane zajedničkitn nazivom - ''nadražaj''. Polarizacija jona i membranski potencijal javljaju se u svim zivim ćelijama, ali su posebno izraženi i značajni u funkcioniranju receptorskog i [[nerv]]nog sistema. Bez obzira na stupanj složenosti organizma, funkcija svih receptora obuhvata: *(1) apsorbiranje specificne energije, Red 44: '''Nadražljivost višećelijskih životinja''', izuzev [[sunđer]]a, počiva na funkciji posebnih ćelija, [[tkivo\|tkiva]] i organa, koji su specijalizirani za prijem i prenošenje nadražaja. Primanje draži obavljaju čulne ćelije, a za provođenje stvorenih impulsa služi [[nervni sistem]]. U složenijim oblicima organizacije, nervni sistem ne funkcionira samo kao jednostavni prijenosnik izvornog podražaja (informacije), nego i kao njegov modifikator, integrator, reprogramer i tmnač. U njemu se, i bez vanjskih uticaja, mogu javiti i posebni nadražaji i izazvati automatske aktivnosti. U nervnom sistemu viših životinja i čovjeka ostaju i tragovi (zapisi ili engrami) prethodnih podražaja, tj. [[pamćenje\|pamćenja]], koji uz trenutne draži utiču na ponašanje organizama, uključujući i osobene psihičke pojave. ==Čulo, čulne ćelije i čulni organi== Čulo ili osjet je sposobnost organizma da pod uticajem draži dođe u odgovarajuće stanje nadraženosti. Ovu sposobnost nemaju sve ćelije, odnosno organi čovjekovog tijela. Zapravo samo neke ćelije mogu primiti draži i nazivaju se čulne ili osjetilne ćelije. I neki vrlo tanki nervni ogranci mogu primati draži pa se zato nazivaju '''osjetilni nervi'''. Preko takvih nerava, bogato razgranatih u koži, osjećamo bol. Neke čulne ćelije i osjetilni nervi raspoređeni su pojedinačno, posebno kod manje složenih organizama, ali su, npr. kod čovjeka, povezane u čulna tjelašca i složene čulne organe. Neki od tih organa imaju pomoćne dijelove pa se nazivaju '''čulni aparati''' (npr., [[oko]], [[uho]]). Čulne ćelije i organi su povezani preko nervnih vlakana sa čulnim centrom u [[mozak\|mozgu]]. Taj čulni centar, nakon obrade nadražaja, putem impulsa podstiče reagiranje na draž koju je primila čulna ćelija ili čulni organ tako što aktivira efektor.

Razlika između verzija stranice "Čulo"