Verzija na dan 8 maj 2015 u 18:36 uredi Yahadzija (razgovor \| doprinosi) Urednici 23.119 edits →‎Unos CO2 i gubitak vode ← Starija izmjena		Verzija na dan 8 maj 2015 u 21:20 uredi poništi Yahadzija (razgovor \| doprinosi) Urednici 23.119 edits (review)-Dopuna Novija izmjena →
Red 3: [[File:LeafUndersideWithStomata.jpg\|thumb\|300px\|right\|Naličje lista vrste ''Tradescantia zebrina''<br> Stome su zelene (od [[hlorofil]]a) dok se epidermske ćelije ispoljavaju kao crvene (zbog dodatnih pigmenata)]] U [[botanika\|botanici]], '''stoma''' ([[Grčki jezik\|grč.]] στόμα – ''stoma'' = usta) <ref>http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dsto%2Fma στόμα]</ref> je pora koja se nalazi na [[epiderma\|epidermi]] [[list]]ova, [[stablo\|stabla]] i drugih organa koji učestvuju u [[razmjena plinova\|razmjeni plinova]]. Preko stoma se odvija [[razmjena plinova]] između [[biljka\|biljke]] i spoljne sredine. Stome su i veza između međućelijskog prostora i spoljne sredine. Pore su ograničene parom specijaliziranih ćelija [[parenhim]]a poznatim kao [[ćelije ~~pratilice~~zatvaračice]], koje su odgovorne za regulaciju obima otvaranja. Termin se također upotrebljava za ukupnost kompleksa stome, zatj. '''stomin aparat''' u koji ulaze i same pore i '''[[ćelije pratilice]]''' (ili pomoćne ćelije). Ispod stomine pore je relativno prostrani međućelijski prostor - '''podstomina komora'''.<ref>Esau K. (1977): Anatomy of seed plants. Wiley and Sons, ISBN 0-471-24520-8.</ref> Zrak koji sadrži [[ugljendioksid]] i [[kisik]] ulazi u biljku kroz ove otvore i bivaju iskorišteni u procesu [[fotosinteza\|fotosinteze]] u [[mezofil\|mezofilnom]] tkivu (parenhimske ćelije sa [[hloroplast]]ima) i [[ćelijsko disanje]]. Kisik nastaje kao nusproizvod fotosinteze i [[difuzija\|difuzno]] odlazi u [[atmosfera\|atmosferu]]. Isto tako, kroz te pore u atmosferu se ispušta i [[vodena para]], u procesu koji se zove [[transpiracija]].<ref>Sofradžija A., Šoljan D., Hadžiselimović R. (1996): Biologija 1, Svjetlost, Sarajevo, ISBN 9958-10-686-8.</ref> Stome su prisutne u [[sporofit]]noj generaciji svih kopnenih grupa biljaka, osim [[jetrenjača]] (''Marchantiophyta''). [[Dikodiledoni]] obično imaju više stoma na donjoj [[epiderma\|epidermi]] nego na gornjoj. [[Monocotiledoni]], s druge strane, obično imaju isti broj stoma na obje epiderme. Kod biljaka s plutajućim lišćem, stome se nalaze samo na gornjoj epidermi, a podvodnim [[list]]ovima stome mogu potpuno nedostajati. Prema položaju sgoma , listovi mogu biti: epistomni (stome na licu), hipostomni (stome na naličju),i *amfistomni (na obje strane). Zavisno od uvjeta staništa, stome imaju različit položaj u odnosu na [[epiderma\|epidermu]]. Kod onih iz sušnih krajeva, jako su uvučene, a u vlažnim su, aprotiv, uvučene. == Funkcija== [[File:Stoma with Accompanying Guard Cells.jpg\|thumb\|Elektronska mikrografija stome kineske [[kupus\|kupusnjače]] ''Brassica chinensis'']] Line 44 ⟶ 53: Ćelije pratilice imaju više hloroplasta od drugih epidernih ćelija iz kojih su one izvedene. Njihova funkcija je kontroverzna.<ref>http://4e.plantphys.net/article.php?ch=&id=265 \|title=Guard Cell Photosynthesis \|accessdate=2007-04-29 \|format= \|work=.</ref> Za razliku od ostalih ćelija [[epiderma\|epiderme]], ćelije zatvaračice uvijek sadrže [[hloroplast]]e i dosta [[skrob]]nih zrnaca. Zidovi su im nejednake debljine, a obično su, neposredno ispod pore i na suprotnoj strani, rebrasto zadebljali. U stedišnjoj, poleđinskoj i "trbušnoj" projekciji su, međutim, tanki. Zatvaračice nastaju nejednakom diobom [[meristem]]skih ćelija epiderme. Tako nastanu dvije nejednake ćelije, od kojih se samo jedna razvija u zatvaračicu. U najednostavnijim slučajevima, ta inicijalna ćelija se podijeli na dvije,čijim razmicanjem nastaje stomin otvor. Kod nekih vrsta biljaka, stomin aparat nastaje od grupe ćelija, od kojih nastaju dvije zatvaračice i više pomoćnih ćelija. ==Reference==

Razlika između verzija stranice "Stoma"